چالش‌های سرمایه‌گذاری در ایران؛ از رکود مسکن تا رونق رمزارزها
یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: اگر بحث جنگ که بازار را برهم می‌زند را نداشته باشیم، فکر می‌کنم سرمایه‌گذار بازار سکه هنوز هم با اختلاف، حداقل از سال گذشته تا کنون، توانسته شرایط خوبی را تجربه کند و از بقیه بازارها جلوتر باشد.
به گزارش رصد روز، بازار‌های سرمایه‌گذاری در ایران طی سال‌های اخیر با نوسانات شدید، تحولات سیاسی و اقتصادی، و تغییرات ناگهانی در سیاست‌گذاری مواجه بوده‌اند. در کشوری که تصمیمات کلان اقتصادی اغلب تحت تأثیر رویداد‌های ژئوپلیتیکی و تحریم‌های بین‌المللی قرار می‌گیرند، سرمایه‌گذار ایرانی با چالش‌هایی روبه‌روست که در اقتصاد‌های توسعه‌یافته کمتر دیده می‌شود.
در سال‌های اخیر، بازار‌هایی مانند مسکن، خودرو، بورس، طلا، ارز و رمزارزها به‌عنوان گزینه‌های اصلی سرمایه‌گذاری در ایران مطرح بوده‌اند. هر یک از این بازارها در دوره‌هایی خاص، جذابیت‌هایی برای سرمایه‌گذاران داشته‌اند، اما هیچ‌کدام از نوسانات و ریسک‌های سیستماتیک در امان نبوده‌اند. بازار مسکن که زمانی پناهگاه امن سرمایه‌گذاران سنتی محسوب می‌شد، اکنون با رکود معاملاتی و کاهش قدرت خرید مواجه است. بازار خودرو نیز با سیاست‌های محدودکننده واردات، نوسانات قیمتی و کاهش تقاضا، جذابیت گذشته را از دست داده است.
در مقابل، بازار‌هایی مانند طلا و ارز، به‌ویژه در شرایط تورمی و کاهش ارزش پول ملی، همواره به‌عنوان ابزار‌های حفظ ارزش سرمایه شناخته شده‌اند. رشد قیمت دلار در بازار آزاد و افزایش قیمت جهانی طلا، این دو بازار را به گزینه‌هایی قابل‌اتکا برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده‌اند. با این حال، وابستگی شدید این بازارها به تحولات سیاسی و تصمیمات بانک مرکزی، ریسک‌های خاص خود را به همراه دارد.
بازار سرمایه نیز با وجود رشد‌های مقطعی، همچنان درگیر بی‌اعتمادی عمومی، نبود شفافیت کافی، و تأثیرپذیری از اخبار سیاسی و بین‌المللی است. تجربه‌های تلخ سرمایه‌گذاران در دوره‌های اصلاح شدید شاخص، نشان داده که بورس ایران نیازمند اصلاحات ساختاری و تقویت زیرساخت‌های نظارتی است تا بتواند نقش مؤثرتری در جذب سرمایه ایفا کند.
در سال‌های اخیر، بازار رمزارزها نیز به‌عنوان یک گزینه نوظهور وارد سبد سرمایه‌گذاری ایرانیان شده است. با وجود محدودیت‌های قانونی و نبود زیرساخت‌های رسمی، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل رشد جهانی این بازار و امکان دسترسی به دارایی‌های دلاری، به آن روی آورده‌اند. رمزارزها نه‌تنها امکان تنوع‌بخشی به سبد سرمایه را فراهم می‌کنند، بلکه در شرایط تحریم و محدودیت‌های بانکی، راهی برای حفظ ارزش دارایی‌ها به شمار می‌روند.
در مجموع، سرمایه‌گذاری در ایران بیش از آنکه به انتخاب یک بازار خاص وابسته باشد، به نوع نگاه سرمایه‌گذار، میزان انعطاف‌پذیری، و توانایی در ترکیب ابزار‌های مختلف بستگی دارد. در فضایی که ریسک‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همواره در حال تغییرند، موفق‌ترین سرمایه‌گذاران کسانی هستند که به جای تمرکز بر سود حداکثری، به دنبال حفظ سرمایه، مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی هوشمندانه هستند.
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه درباره بهترین و بدترین بازار‌های سرمایه‌گذاری در ایران گفت: «بازار مسکن وضعیت رکود پیدا کرده و سرمایه‌گذاران خودرو هم در همین حالت به سر می‌برند. بازار سرمایه هم درست است که اخیرا یک رشدی کرده ولی با هر متر و معیاری حساب کنیم، آنچه در جنگ ۱۲ روزه تجربه کردند، برایشان جبران نشده است. از سوی دیگر بازار‌هایی مانند طلا، سکه و دلار باتوجه به اینکه هم رشد دلار داخلی را داشتیم و هم اونس جهانی، شاید اوضاع بهتری داشتند ولی به نظر من بدترین بازار سرمایه‌گذاری را نمی‌توانیم مشخص کنیم.»
وی ضمن تاکید براینکه نگاه سرمایه‌گذار به کلیت مسئله سرمایه گذاری است، افزود: «سرمایه‌گذاری که دیدش نسبت به تک بازار بسته باشد، مانند بازار ملک که خیلی از افراد بصورت سنتی فکر می‌کنند بازار مسکن آنها را بلند می‌کند یا برخی از سرمایه‌گذاران سنتی و تعصبی که جنس نگاهشان به بازار سهام اینگونه بود که همیشه این بازار آنها را بلند می‌کند یا افرادی که یکی دو خودرو ابتدای سال می‌خریدند و در اوج قیمت‌ها می‌فروختند، به نظر می‌رسد همه آنها بازنده بودند ولی سرمایه‌گذاری که توانسته انعطاف داشته باشد و بازار‌های مختلف را ترکیب و از همه آنها استفاده کند، به باور من برنده است.»
وی ادامه داد: «در شرایط جنگ، تحریم و فعال شدن مکانیسم ماشه، به باور من خیلی ساده‌انگارانه است که هدف سرمایه‌گذار بیشینه کردن سود باشد. سرمایه‌گذاری زرنگ است که هدفش تنوع بخشی به سرمایه‌گذاری و حفظ سرمایه‌اش باشد. حفظ سرمایه از بیشینه کردن سود اهمیت بیشتری دارد.»
الیاس کردی درباره اتفاقات سیاسی که بازار‌های سرمایه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، عنوان کرد: «ما یک سری اتفاقات در ایران داریم که مولود اتفاقات قبلش هستند. یعنی از زمانی که قرار است مکانیسم ماشه فعال شود یا جنگ ۱۲ روزه، بحث‌هایی هستند که سرمایه گذار تا حدودی می‌تواند پیش‌بینی کند. به نظر من سرمایه‌گذاری موفق است که توانسته بخش تنوع بخشی را فعال کند.»
این تحلیلگر بازار سرمایه بیان کرد: «اگر بحث جنگ که بازار را برهم می‌زند را نداشته باشیم، فکر می‌کنم سرمایه‌گذار بازار سکه هنوز هم با اختلاف، حداقل از سال گذشته تاکنون، توانسته شرایط خوبی را تجربه کند و از بقیه بازارها جلوتر باشد.»
وی همچنین درباره سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها در ایران گفت: «از دو جهت به بازار رمزارزها برای سرمایه‌گذار ایرانی باید نگاه کنیم. اولین نکته این است که آنها را با دلار به تتر یا به رمزارز‌های دوم بازار مانند بیت‌کوین، اتریوم یا بازار‌های آلت‌کوین و حتی میم‌کوین و شت‌کوین‌ها تبدیل کرده‌اند و این دلار در یک سال گذشته افزایش قیمتی را تجربه کرده است. نکته دوم این است که یادمان نرود که در آمریکا وقتی به سیاست‌های کلی فدرال رزرو نگاه می‌کنیم، سیاستش کاهش نرخ بهره بوده است. این سیاست باعث شده است اگر نمودار M۲ با بیت‌کوین یا حتی طلای جهانی با بیت کوین را نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این دو همبستگی زیادی دارند و صعودی بوده‌اند؛ یعنی سرمایه گذار ایرانی اگر در حوزه رمزارزها سرمایه‌گذاری می‌کرده، تا الان ضرر نکرده است. در مجموع من دورنمای بدی هم در آینده برای این بازار نمی‌بینم.»
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
