آخرین تصویر از جیمی کارتر در تهران

به گزارش رصد روز، جیمی کارتر، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا و مسن‌ترین رئیس‌جمهور در قید حیات این کشور روز یکشنبه در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت.

تصویری از آخرین حضور او در تهران به همراه همسرش در ضیافت شام محمدرضا پهلوی و فرح را ببینید.

جیمز ارل کارتر جونیور (انگلیسی: James Earl Carter Jr.؛ ۱ اکتبر ۱۹۲۴ – ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴) سیاستمدار آمریکایی بود که طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ به‌عنوان سی‌ونهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از حزب دموکرات فعالیت کرد. وی پیش‌تر از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ به‌عنوان سناتور ایالتی جورجیا و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ به‌عنوان هفتادوششمین فرماندار ایالت جورجیا خدمت کرد. کارتر پس از پایان دوره ریاست جمهوری، همچنان به‌عنوان یک شهروند درگیر پروژه‌های سیاسی و اجتماعی بود و در سال ۲۰۰۲، به‌دلیل فعالیت در تأسیس مرکز کارتر، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. کارتر در ۱ اکتبر ۲۰۲۴، ۱۰۰ ساله شد.

کارتر که در شهر پلینز واقع در ایالت جورجیا بزرگ شد، در سال ۱۹۴۶ با مدرک لیسانس از آکادمی نیروی دریایی آمریکا فارغ‌التحصیل شد و به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا پیوست. پس از مرگ پدرش در سال ۱۹۵۳، کارتر کار خود در نیروی دریایی را ترک کرد و به خانه خود در جورجیا بازگشت تا زمام امور کشت بادام زمینی خانواده‌اش را به‌دست گیرد. در همین دوره بود، که کارتر انگیزه پیدا کرد تا با جو جدایی نژادی مخالفت کند و از جنبش رو به رشد حقوق مدنی سیاهپوستان حمایت کند. او به یک فعال سیاسی در درون حزب دموکرات تبدیل شد. از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷، کارتر در سنای ایالتی جورجیا خدمت کرد و در ۱۹۷۰، با شکست دادن کارل سندرز، فرماندار سابق در یک کمپین مبتنی بر مبارزه با جدایی نژادی و پیروی از سیاست تبعیض مثبت برای اقلیت‌های نژادی به عنوان فرماندار جورجیا انتخاب شد. کارتر تا سال ۱۹۷۵ به عنوان فرماندار باقی ماند. در سال ۱۹۷۶ کارتر برای ریاست‌جمهوری نامزد شد. علی‌رغم این که در ابتدای مبارزات انتخاباتی‌اش، در خارج از جورجیا چندان شناخته شده نبود، توانست با پیروزی در انتخابات داخلی حزب، نامزدی حزب دموکرات را در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۷۶ به دست آورد. در انتخابات سراسری، کارتر، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه وقت جرالد فورد را در انتخاباتی نزدیک شکست داد.

در دوره کارتر به‌عنوان رئیس‌جمهور، دو وزارتخانه جدید کابینه، وزارت انرژی و وزارت آموزش تأسیس شدند. وی یک سیاست ملی انرژی ایجاد کرد که شامل حفاظت، کنترل قیمت و استفاده از فناوری‌های جدید بود. در سیاست خارجی، کارتر پیمان کمپ دیوید، معاهدات کانال پاناما و دور دوم مذاکرات محدودسازی جنگ‌افزار راهبردی (SALT II) را دنبال کرد. در جبهه اقتصادی، او با رکود تورمی روبرو شد، ترکیبی مداوم از تورم بالا، بیکاری زیاد و رشد کند اقتصادی. پایان تنها دوره ریاست جمهوری وی با بحران گروگانگیری ایران در طی سال‌های ۱۹۷۹–۱۹۸۱، بحران انرژی ۱۹۷۹، حادثه تأسیسات هسته‌ای جزیره تری مایل و حمله شوروی به افغانستان همراه شد. در پاسخ به حمله شوروی، کارتر با پایان دادن به سیاست کاهش تنش (دتانت) که از زمان ریاست جمهوری نیکسون اتخاذ شده بود، تنش در جنگ سرد را افزایش داد، تحریم‌هایی علیه شوروی اعمال کرد و تحریم بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ را که در مسکو برگزار می‌شد، رهبری کرد. در سال ۱۹۸۰، کارتر در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات با چالشی از سوی سناتور تد کندی روبرو شد، اما وی توانست مجدداً نامزدی حزب را به‌دست‌آورد. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۰ کارتر با اختلاف بسیار زیاد آرای الکترال، از نامزد جمهوری‌خواه، رونالد ریگان شکست خورد.

وی تنها رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا است که یک دوره کامل ریاست‌جمهوری را سپری کرد و نتوانست هیچ قاضی‌ای را به دیوان عالی ایالات متحده آمریکا منصوب کند. نظرسنجی‌های مورخان و تحلیلگران سیاسی معمولاً کارتر را به عنوان یک رئیس‌جمهور کمتر از حد متوسط رتبه‌بندی می‌کند. فعالیت‌های کارتر از زمان ترک ریاست جمهوری نسبت به خود ریاست جمهوری‌اش مطلوب تر دیده شده است.

در سال ۱۹۸۲، کارتر، مرکز کارتر را برای ارتقا و گسترش حقوق بشر تأسیس کرد و به دلیل بیست سال فعالیتش در این مرکز، جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۲ را از آن خود کرد. او در زمینه‌های مختلف بیش از ۳۰ کتاب نوشته است. وی همچنین عضو سازمان ریش‌سفیدان است که برای برقراری صلح در جهان تلاش می‌کنند و دزموند توتو نیز در آن عضویت داشت. نوشته‌های او، از خاطرات سیاسی گرفته تا شعر و در عین حال به اظهار نظر در مورد مسائل جهانی، از جمله دو کتاب در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین، که در آنها از رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها به عنوان آپارتاید انتقاد کرده است.

کارتر در هنگام مرگ با ۱۰۰ سال سن، مسن‌ترین رئیس‌جمهور زنده آمریکا بود و طولانی‌ترین عمر، دوران تأهل و دوره زندگی پس از ریاست‌جمهوری را در بین رؤسای جمهور آمریکا داشت.

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید