تجاوز اسرائیل به ایران، تقاضا برای خرید کالاهای مصرفی را افزایش داد. با این حال، عدم هجوم هیجانی مردم و مدیریت فرآیند تامین کالاهای اساسی موجب شد تا آرامش به بازار مصرف بازگردد. اما در صورت طولانی شدن جنگ، تداوم این روند مبهم است.
به گزارش رصد روز، «توزیع صحیح و هدفمند کالاهای اساسی و مصرفی مردم»، «توجه ویژه به اقشار کم‌درآمد و به‌خصوص افرادی که فعالیت و درآمدزایی آنها متوقف شده است»، «ارائه اطلاعات صریح و شفاف به مردم درخصوص بحران» و همچنین «برخورد جدی با متخلفان در شرایط کنونی» از مهم‌ترین اقداماتی است که در این روزها باید مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرند. بخش بزرگی از جمعیت ما، هنوز خاطره سال‌های جنگ ۸ساله ایران و عراق و دوره‌های کمبود پس از آن را به یاد دارند. «توزیع کوپنی کالا در میان مردم»، «صف خرید شیر، روغن و …»، «فعالیت برخی افراد با عنوان خریدار و فروشنده کوپن» و «انتشار اخباری مبنی بر احتکار محصولات مصرفی مردم و شناسایی متخلفان» در خاطره جمعی ما ثبت شده و این روزها، بخش بزرگی از مردم را نگران می‌کند.
بامداد روز جمعه بیست‌وسوم خردادماه، مردم تهران و بسیاری از شهرهای دیگر، با صدای انفجار از خواب بیدار شدند. رژیم صهیونیستی در این روز به خاک کشورمان حمله‌ور شد. نزاعی که اکنون بیش از یک هفته از آغاز آن می‌گذرد و زندگی مردم را در بسیاری از شهرها تحت تاثیر قرار داده است.
حمله نظامی از سوی یک رژیم بیگانه به خاک ایران، مشکلات و چالش‌های بسیاری را برای مردم ما به همراه داشته است. بااین‌وجود در روزهای گذشته شاهد مدیریت خوب در بازار کالاهای اساسی و مصرفی مردم بوده‌ایم؛ اقدامی که آرامش روانی را درخصوص تامین نیازهای ضروری مردم تا حدودی به کشور بازگردانده است. در عین حال همچنان اماواگرهای بسیاری درباره ادامه این روند مطرح است.
نخست: چنانچه این جنگ تحمیلی برای مدت زمان طولانی تداوم یابد، آیا همچنان نیازهای ضروری مردم تامین می‌شود؟
دوم: در شرایط جنگی که بسیاری از کسب‌وکارها ناچار به تعطیلی فعالیت خود شده‌اند، بخش بزرگی از مردم چطور از پس تامین معیشت خود برخواهند آمد؟
سوم: در چنین شرایطی سبک خرید مردم چه تغییراتی خواهد داشت؟ چه محصولاتی در اولویت سبد کالایی مردم قرار می‌گیرد؟
پس از حمله رژیم صهیونیستی به کشورمان و تحمیل جنگ به ایران، دولت مسعود پزشکیان بر لزوم تامین کالاهای اساسی تاکید کرد. درهمینحال وزارت جهاد کشاورزی نیز اعلام کرد که از روز نخست حمله اسرائیل به خاک ایران، جلسه اضطراری با هدف تامین کالاهای اساسی کشور در زمان جنگ، برگزار شده است. مسوولان وزارت جهادکشاورزی تاکید کردند که تمامی اقلام کشاورزی موردنیاز از جمله از گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ، برنج، آرد و روغن به اندازه کافی ذخیره و در شرایط بحرانی آماده عرضه به بازار است. این کالاها به‌تدریج و به صورت منظم در سراسر کشور توزیع می‌شوند تا هیچ خلئی در دسترسی مردم به کالاهای ضروری به وجود نیاید. یکی از نگرانی‌های اصلی مردم در این شرایط بحرانی، تامین نان است. معاون وزیر جهادکشاورزی در این باره اعلام کرد: نوبت‌های تعطیلی نانوایی‌ها برای پخت نان محدود شده تا کمبودی در نان مورد نیاز مردم به وجود نیاید. به بیان دیگر، قحطی نان در زمان جنگ تا اطلاع ثانوی منتفی است و روند تامین این کالای حیاتی در شرایط عادی ادامه دارد.
درهمین حال سید‌محمد اتابک، وزیر صمت، نیز بر آمادگی صنایع و اصناف کشور برای تامین کامل بازار و نیازهای مردم تاکید کرده است. اتابک همچنین بر رصد سریع و بموقع شرایط بازار توسط واحدهای استانی و هماهنگی کامل با استانداران تاکید داشته است. به‌علاوه آنکه برای تامین ارز موردنیاز و تسریع در ترخیص کالاها از گمرک با دستگاه‌های مربوطه هماهنگی‌های لازم انجام شده است.
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهادکشاورزی نیز اعلام کرد: در سه کالای اساسی و ذخایر استراتژیک، هیچ کمبودی نداریم و ذخایر راهبردی کشور در حد عالی است.
امین حسین رحیمی، وزیر دادگستری، نیز روند تامین و توزیع کالاهای اساسی در بازار را مطلوب و عادی عنوان کرد و گفت: مشکلی در تامین کالاهای اساسی وجود ندارد و مردم می‌توانند کالاهای اساسی را با قیمت مصوب خریداری کنند. نظارت بر بازار به صورت جدی در حال انجام است و گشت‌های تعزیرات حکومتی به همراه سایر نهادهای ذی‌ربط در این زمینه فعال و در حال رصد و کنترل بازار هستند. بنابراین در این برهه تاریخی حساس و مهم، مردم مشکلی برای تامین کالاهای اساسی خود نخواهند داشت.
حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در پاسخ به سوالی مبنی بر تامین نیازهای اساسی مردم در هفته‌ای که گذشت و برنامه‌ریزی برای آینده اظهار کرد: تامین کالاهای اساسی و مصرفی مردم در میانه بحران کنونی، نخستین وظیفه دولت برای ایجاد ثبات عمومی در کشور است. خوشبختانه اطلاعات کامل در حوزه تولید و تجارت و همچنین موجودی انبارها در سامانه‌های تجاری کشور ثبت می‌شود؛ بنابراین می‌توان از هر نوع تخلفی در این شرایط جلوگیری کرد.
رستگار افزود: به دنبال حمله رژیم صهیونیستی به کشورمان، جلساتی با حضور نمایندگان اصناف، استانداری‌ها و وزارت صمت در خصوص تامین نیازهای بازار برگزار شد.
در قدم نخست تامین کالاهای اساسی مردم در اولویت قرار گرفت. تامین نان مصرفی مردم نیز با توجه به اهمیت این محصول در سفره غذایی مردم در اولویت قرار گرفت. البته تغییر در الگوی سکونت مردم به‌ویژه در سطح شهر تهران به دلیل شدت گرفتن درگیری در این منطقه و جابه‌جایی بخش بزرگی از مردم به شهرهای اطراف، در روزهای نخست پس از درگیری مشکلاتی را به دنبال داشت. ازجمله آنکه در برخی شهرهای اطراف تهران شاهد برقراری صف‌های طولانی برای خرید نان بودیم. این مشکلات با حضور مسوولان در سطح شهر بررسی و دستورات لازم برای رفع آنها صادر شد. ازجمله آنکه سهمیه آرد نانوایی‌ها در صورت لزوم افزایش یافت. محدودیت‌های قبلی در خرید نان، حذف شد. واحدهای نانوایی که امکانات لازم را داشتند، اقدام به پخت نان در ۳ نوبت کردند تا این کمبود مقطعی مرتفع شود.
در همین حال با توجه به ضرورت تامین کالاهایی همچون روغن، گوشت، مرغ و …. مسوولان مربوطه به‌خصوص در وزارت جهاد کشاورزی، همکاری لازم را برای تامین این محصولات و توزیع آنها از طریق واحدهای بنکداری و فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها را انجام دادند. بااین‌وجود در روزهای گذشته شاهد خرید هیجانی محصولات مصرفی موردبحث از سوی مردم هستیم که تقاضا برای خرید این مواد را افزایش داده است. برهمین‌اساس نیز چنانچه کمبودی مقطعی از یک محصول گزارش شود، به دلیل خرید قابل‌توجه مردم ثبت شده و نه کمبود کالا. بااین‌وجود از مردم می‌خواهیم از خرید هیجانی خودداری کنند تا مدیریت در توزیع محصولات، نتیجه‌بخش باشد.
رستگار افزود: مشکلات موجود درخصوص حمل و جابه‌جایی بار نیز در روزهای گذشته با تامین گازوئیل مصرفی کامیون‌ها مرتفع شده است. درهمینحال چنانچه چالش و کمبودی در بازار باشد، برای رفع آن در کمترین زمان ممکن برنامه‌ریزی خواهیم کرد.
این فعال صنفی در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال احتکار محصولات مصرفی مردم در این روزها گفت: خوشبختانه کالاهای مورد نیاز مردم چه در بخش تولید و چه در حوزه وارداتی در سامانه جامع تجارت ثبت می‌شود. همین داده‌ها نیز امکان رصد بازار را فراهم و از بروز تخلفاتی همچون احتکار جلوگیری می‌کند. بااین‌وجود چنانچه تخلفی گزارش شود، بررسی و با متخلفان برخورد جدی خواهد شد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تجربه سال‌های جنگ ایران و عراق و عرضه کالاهای اساسی مورد نیاز مردم با کوپن گفت: آن دوره جنگ میان ایران و عراق طولانی شد. مختصات آن جنگ، نیاز به عرضه کوپن را تشدید کرد. اما در حال حاضر هیچ کمبودی درخصوص تامین نیازهای مردم وجود ندارد. درهمینحال باید تاکید کرد که اتحادیه‌ها، اصناف و خرده‌فروشان، با جزئیات توزیع مویرگی کالا آشنایی دارند. به عنوان نمونه فروشندگان فروشگاه‌های کوچک به‌خوبی می‌دانند که باید از فروش قابل‌توجه یک محصول مصرفی مردم به یک فرد خودداری کنند. این دست اقدامات مانع بروز آشوب و تشنج بیشتر در بازار است.
بررسی‌های میدانی خبرنگار روزنامه «دنیای اقتصاد» در طول بیش از یک هفته‌ای که از شروع حمله نظامی رژیم صهیونیستی به ایران می‌گذرد، حکایت از آن دارد که تاکنون کمبود جدی و ادامه‌داری در روند تامین کالاهای مصرفی مردم وجود نداشته است. با بروز شرایط جنگی در کشور، تقاضا برای خرید محصولات مصرفی شدت گرفته، اما متناسب با افزایش نیاز مردم، عرضه محصولات مصرفی به مردم نیز افزایش یافته است. البته شاهد تغییراتی در روند خرید مردم بوده‌ایم که جالب‌توجه است.
در روزهای نخست پس ازحمله رژیم صهیونیستی به ایران و به دنبال تهدیدهای مداوم مردم تهران و افزایش شدت درگیری در این شهر، شاهد کوچ موقتی مردم به‌خصوص در ساعات پایانی روز به شهرهای اطراف بودیم.
این کوچ اجباری، تقاضا برای برخی محصولات به‌خصوص نان را در شهرهای حاشیه‌ای تهران افزایش داد. خبرنگار روزنامه «دنیای اقتصاد» شاهد صف‌های طولانی نان در شهر نظرآباد و همچنین طالقان بوده که فاصله کوتاهی با تهران دارند. مردم محلی می‌گویند این صف‌ها به دلیل حضور جمعیت متراکم مردم تهران ایجاد شده و به‌خصوص در منطقه‌ای همچون نظرآباد، سابقه ندارد.
اخبار و شنیده‌ها از اطرافیان نیز حکایت از کمبود جدی نان در شهرهای شمالی داشت. بااین‌وجود بررسی میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» حکایت از آن دارد که با گذشت ۷ روز از شروع درگیری‌ها، مدیریت در تامین نان هم بیشتر شده است. به همین دلیل شاهد بازگشت نسبی آرامش به صفوف نان به‌خصوص در شهرهای شمالی هستیم.
البته در این میان باید تاکید کرد که الگوی خرید و مصرف مردم نیز تغییراتی داشته است. ازجمله آنکه تقاضا برای خرید نان خشک به‌شدت افزایش یافته و این محصول کم‌تقاضا، در برخی واحدهای فروش کمیاب شده است. درواقع باید تاکید کرد که مردم به دنبال ذخیره‌سازی کالاهای مصرفی حداقل برای یک دوره زمانی چندهفته‌ای هستند. با گسترش اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی، خرید محصولات ضروری و با ماندگاری بالا شدت گرفته است.
در میانه راه فرار از آشوب و ترس حاکم بر تهران، با یکی از فروشندگان سوپرمارکتی در حوالی قزوین گفت‌وگو کردیم. وی تاکید کرد: بیشترین خرید مردم در این روزها شامل آب‌معدنی، کنسرو، روغن و ساندویچ سرد می‌شود. وی تصریح کرد که میزان فروششان در این روزها حتی از ۱۰ برابر نیز بیشتر شده است، بااین‌وجود کمبودی در تامین این محصولات مصرفی مشاهده نمی‌شود.
علاوه بر تامین کالاهای اساسی، نباید به تامین معیشت مردم کم‌درآمد بی‌توجه بود. برای بررسی این موضوع سری نیز به محلات جنوبی تهران زده‌ایم. میزان خرید مردم در این منطقه نیز بیشتر شده اما نه‌آنقدرها. فروشنده سوپرمارکت محلی گفت: برخی مردم اینجا روزانه خرید می‌کنند. اینها توان ذخیره‌سازی کالا را ندارند، هرچند که نگران تامین معیشت خودشان و فرزندانشان در شرایط جنگی باشند. بدون تردید دولت ضمن وظیفه‌ای که در خصوص تامین نیازهای مردم و حفظ آرامش در بازارها دارد، نباید نسبت به حفظ معیشت مردم محروم بی‌تفاوت باشد.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
