گذشته از اینکه اصولاً چنین اتاقی در امارات فعالیت ندارد، پرسش اصلی این است که حتی در صورت علاقه اماراتیها به ریخت و پاش سرمایههای خود در ایران، آیا کشور از داخل ظرفیت و توان پذیرش چنین سرمایهای را دارد؟ آن هم در شرایطی که هنوز مذاکرات برجام راه به جایی نبرده و در فهرست سیاه FATF هم فقط نام ایران، میانمار و کره شمالی به چشم میخورد.
ادعاهای عجیب عبدالملکی
درحالی که جامعه خبری و فعالن اقتصادی هنوز در شوک خبر جذب چهار میلیارد دلار سرمایهگذاری در نمایشگاه مشهد بودند، استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق که اکنون دبیری شورای عالی مناطق آزاد را هم بر عهده دارد، اعلام کرد که اتاق سرمایهگذاری خارجی امارات اعلام کرده تمایل دارد ۱۰۰ میلیارد دلار در مناطق آزاد ایران سرمایهگذاری کند و در حال رفت و آمد و بررسی طرحهای ارائهشده است.بر اساس ادعای عبدالملکی، رایزن اقتصادی چین نیز ۳۷۰ بسته سرمایهگذاری مناطق آزاد و ویژه را یک جا برده تا به بازرگانان چینی عرضه کند.
بررسیها نشان میدهد تا سال ۱۴۰۱، ۹۲ منطقه ویژه اقتصادی و آزاد در کشور ثبت شده است. برخی مناطق مانند زهک سیستان یا رامشیر ازنا فقط دارای یک تابلو هستند و هیچگونه فعالیتی در آن مناطق صورت نمیگیرد. از سوی دیگر، فعالیتهای نفتی و گازی نیز شامل این مناطق نمیشود.طراحی و تعریف ۱۰۴ میلیارد دلار پروژه سرمایهگذاری و ۳۷۰ بسته اقتصادی (جدا از نفت و گاز) آن هم به صورتی که بازرگانان خارجی را چنان به وجد بیاورد که همه را زیر بغل خود بگذارند و به کشور خود ببرند، در تاریخ کشور بیسابقه است.
بیاطلاعی تجار از سرمایهگذاری امارات در ایران
مسعود دانشمند، رئیس اسبق اتاق بازرگانی ایران و امارات، با اظهار بیاطلاعی از تمایل امارات برای سرمایهگذاری در مناطق آزاد و اقتصادی ایران گفت: من به واسطه سالها حضور در اتاق مشترک ایران و امارات ارتباطات زیادی با مقامهای اقتصادی و بازرگانان اماراتی دارم، اما تا این لحظه خبری مبنی بر تمایل امارات برای سرمایهگذاری در هیچ صنعت یا نقطهای از ایران نشنیدم.
عضو انجمن صنفی حمل و نقل دریایی ادامه داد: به طور کلی کشورها در مناطقی سرمایهگذاری میکنند که سود بیشتری به دست آورند؛ به طور مثال اخیرا امارات در حوزه گاز کشور آذربایجان سرمایهگذاری سنگینی انجام داده است و ۳۰ درصد از یک کنسرسیوم بینالمللی را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر چین به دلیل تحریمها و فشار آمریکا و غرب از دو پروژه نفتی نامآوران و آزادگان خارج شدهاند.
جذب ۱۰۰ میلیارد دلار در شرایط تحریم امکانپذیر نیست
دانشمند افزود: در دنیایی که تعامل و گفتگو حرف اول را میزند، چین اصلیترین متحد ما به دلیل فشار بینالمللی از پروژه سرمایهگذاری نفتی خارج میشود. آن وقت چطور انتظار داریم امارات همپیمان آمریکا ۱۰۰ میلیارد دلار در صنعت ما سرمایهگذاری کند؟ همچنین زمانی که ایران عضو FATF نیست و تمام تبادلات بانکی ما در تحریم است این مبلغ چگونه قرار است وارد ایران شود؟ ۱۰۰ میلیارد دلار رقمی نیست که بتوان از طریق صرافی جابجا کرد.
وی تصریح کرد: وقتی سیستم بانکی تحریم است و در لیست سیاه FATF قرار داریم، کدام بازرگان اماراتی ریسک پولشویی و جریمه و زندان را برای خود میخرد تا در ایران سرمایهگذاری کند؟او در خصوص فعالیتهای مناطق آزاد در ایران توضیح داد: فارغ از تمام این مسائل منطقه آزاد و ویژه نیاز به تعریف مجدد دارد. وقتی تمام داد و ستدها تابع قوانین بانک مرکزی و تمام واردات و صادرات تابع قوانین گمرکی کشور است دیگر به آن منطقه آزاد نمیگویند. بنابراین آقای عبدالملکی بهتر است به فکر قوانین مناطق آزاد و رفع مشکلات واحدهای فعال باقیمانده در آنجا باشد.
امارات هم از سرمایهگذاری خود بیخبر است!
اظهارات این فعال اقتصادی در حالی مطرح میشود که اتاق سرمایهگذاری خارجی در امارات وجود خارجی ندارد و هیئت رئیسه اتاق مشترک ایران و امارات نیز از اظهار نظر در این خصوص خودداری کردند.در سایت اتاق بازرگانی امارات و ابوظبی نیز هیچگونه اشارهای به سرمایه گذاری در ایران و یا بررسی این طرحها نشده و در برنامه کمیسیونهای مختلف اتاق بازرگانی ابوظبی در هفته جاری برنامهای برای سرمایهگذاری یا حتی با موضوع ایران وجود ندارد.