بررسی بازدهی یک‌ساله نمادهای مختلف بورسی در صنایع مختلف نشان می‌دهد که عمده نمادهای حاضر در تالار شیشه‌ای در یک سال‌اخیر، بازدهی منفی به‌ثبت رسانده‌اند. شدت افت قیمتی در برخی گروه‌ها به‌نحوی بوده که سبب‌شده تا برخی نمادها بیش از ۵۰ درصد ...
به گزارش رصد روز، معاملات بورس تهران در روز گذشته در دو پرده متفاوت پیگیری شد. اقبال نسبی به سمت نمادهای شاخص‌ساز بازار سبب شد تا شاخص‌کل بورس در معاملات روز دوشنبه با رشد ۰.۱۱درصدی همراه شود، اما در نمادهای کوچک بازار اوضاع چندان امیدوارکننده نبود و این موضوع به افت اندک شاخص هموزن منجر شد. با وجود بهبود نسبی روند معاملات نسبت به‌روز گذشته، اما همچنان بر کلیت بازار بلاتکلیفی حاکم است و باید تا تعیین‌تکلیف نهایی نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری منتظر ماند.
در روزهای اخیر، نرخ اخزاها با کاهش قابل‌توجهی همراه شده و میانگین نرخ اخزاها به ۲۹درصد رسیده و از سویی دیگر دلار حواله نیز وارد کانال ۴۳هزار‌تومان شده‌است. با وجود چنین اتفاقات مثبتی که در پیرامون بازار سهام حادث شده‌است، اما همچنان ابهام موجود در متغیرهای کلان حاکم بر بازار سبب‌شده تا خریداران از شجاعت و جسارت کافی برای قرارگرفتن در سمت خرید نمادهای مختلف برخوردار نباشند.
بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته، ۳۱۳میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد و ارزش معاملات خرد نیز رقم ۲هزار و ۱۲۶میلیارد‌تومان را ثبت کرد. در روز گذشته، ۵۹درصد از نمادهای بازار در محدوده مثبت و ۴۱درصد دیگر نیز در محدوده سرخ تابلوی معاملاتی جای‌گرفتند. همچنین ۱۰۴نماد در محدوده صف‌فروش و ۳۵نماد نیز در محدوده صف خرید بازار را به اتمام رساندند.
انزوای یک‌ساله بورس
بررسی بازدهی یک‌ساله نمادهای مختلف بورسی در صنایع مختلف نشان می‌دهد که عمده نمادهای حاضر در تالار شیشه‌ای در یک سال‌اخیر، بازدهی منفی به‌ثبت رسانده‌اند. شدت افت قیمتی در برخی گروه‌ها به‌نحوی بوده که سبب‌شده تا برخی نمادها بیش از ۵۰ درصد افت را در بازه یک‌ساله به‌ثبت برسانند. این موضوع نشان می‌دهد که افرادی که در یک سال‌اخیر این بازار را به‌عنوان بازار هدف خود انتخاب کرده‌اند، بازنده بوده‌اند و اگر در همین مدت در بازار دیگری یا حتی در سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کردند، اکنون اوضاع و احوال بهتری داشتند و از سرمایه‌گذاری خود بازدهی بیشتری نیز به‌دست آورده بودند. در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل با رشد ۰.۱۱درصدی همراه شد. ارزش معاملات خرد بازار نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم ۲هزار و ۱۲۶ میلیارد‌تومان را ثبت کرد. همچنین در روز گذشته، ۳۱۳میلیارد‌تومان پول حقیقی نیز از بازار خارج شد.
فضای انتخاباتی در بورس
در گزارش روز ۷تیر تحت‌عنوان بازار از دریچه رفع تحریم به موضوع تحریم‌ها اشاره کرده‌بود و گفته شد که مساله تحریم، یکی از مهمترین مسائلی است که بر وضعیت شرکت‌های مختلف بورسی سایه افکنده است و سبب‌شده تا درآمد و متعاقبا سود شرکت‌ها از جهات مختلف در معرض تهدید قرار بگیرد. برخی شرکت‌ها به دلایل تحریمی و عدم‌‌‌‌دسترسی به قطعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، تجهیزات و تکنولوژی روز دنیا نمی‌توانند ظرفیت تولید خود را افزایش دهند یا خطوط تولید جدید راه‌اندازی کنند. از سوی دیگر، برخی شرکت‌ها نیز به دلیل شرایط تحریمی، محصولات صادراتی خود را به زیر قیمت روز آن در بازار جهانی به‌فروش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسانند که طبیعتا این مساله نیز بر سودآوری شرکت‌ها اثر بسزایی دارد. طبیعتا زدوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن سایه تحریم سبب می‌شود در ابتدا شرکت‌ها به فناوری روز دنیا مجهز شوند و تیراژ تولید در شرکت‌های تولیدی با تغییرات قابل‌توجهی همراه شود که متعاقبا اثر این موضوع بر درآمدها و سود شرکت‌ها نمایان خواهد شد. رفع تحریم از سویی دیگر سبب خواهد شد تا ارزان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که در برخی صنایع به دلیل بازاریابی صورت می‌گیرد، از میان برداشته شود و شرکت‌ها محصولات خود را به قیمت واقعی بفروشند که این موضوع نیز اثر معناداری بر صورت‌های مالی شرکت‌ها خواهد گذاشت.
اگر در روز شنبه ۱۶ تیر و در موعد شمارش آرا، پیروز نهایی انتخابات کسی باشد که مساله تحریم و اقدام برای رفع آن را مساله اصلی کشور نمی‌‌‌‌داند، بازار با فشار فروش همراه خواهد شد، اما در سمت مقابل اگر کسی پیروز انتخابات شود که رویکرد رفع تحریم‌ها را در صدر برنامه‌های خود قرار دهد، بازار با افزایش تقاضا کار خود را آغاز خواهد کرد و می‌توان روزهای بهتری را برای بازار متصور شد.
بورس در سنگر مقاومت
بورس تهران در معاملات دیروز شاهد خروج پول سهامداران خرد بود. کاهش اشتهای شدید پول‌های خرد برای خرید سهام شاخص کل بازار را دچار فرسایشی ممتد کرده است. طی روز گذشته شاخص کل بعد از ریزش ۲۳هزار واحدی روز یکشنبه تنها توانست دو هزار واحد ارتقا یابد. به این ترتیب فتح دوباره کانال ۲.۱میلیون واحد بعد از پنجم خردادماه به یکی از مشقت‌آورترین دستاوردهای دماسنج اصلی بورس مبدل شده است. با رشد اندک شاخص کل و قرار گرفتن نماگر مذکور در سطح ۲میلیون و ۷۵هزار واحد، بازدهی بورس تهران از ابتدای سال به منفی ۵.۴۶ درصد رسید.
ثبت این ارقام از این جهت دور از اذهان سرمایه‌گذاران است که بورس هفته نخست فروردین را توفانی آغاز کرد، اما با پیشروی ریسک‌های سیاسی و بالاگرفتن تنش‌های منطقه‌ای، رشد بازار سهام متوقف و وارد فاز جدیدی از ریزش و رکود شد. در شرایطی که بازار سهام با ورود پول‌های جدید و رشد ارزش معاملات می‌تواند جهش‌های قابل توجهی را به ثبت برساند، ملاحظه می‌کنیم که خروج پول حقیقی سرعت بیشتری گرفته است. از ابتدای هفته مبلغی به میزان یک‌هزار و ۱۷۳میلیارد تومان از گردونه دادوستدهای سهامی خارج شده؛ به این ترتیب شاهد تاثیر فضای مبهم متغیرهای اثرگذار بر بورس و تشکیل صف‌های فروش هستیم.
خروج سهامداران به طور قطع ریشه در نااطمینانی‌های حاکم بر بازار دارد. به گفته بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، از اصلی‌ترین علل خروج پول در سال جاری، کاهش شدید تعداد بورس‌بازان و در پی آن افت‌های پی‌در‌پی در ارزش معاملات خرد بازار سهام است. یکی از عواملی که می‌تواند بر تحریک انتقال پول‌های خرد به بازار سهام موثر باشد «تغییر در وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام» است. با توجه به شرایطی که متغیرهای موثر در آن به سر می‌برند و چشم‌انداز مبهم آنها، عملا این گزینه منتفی خواهد بود. این موضوع به دلیل اهمیت فراوانی که در جذب پول دارد، سبب شده فعالان بورسی توجه چندانی به گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها در خردادماه نیز نداشته باشند؛ به‌ویژه اینکه عملکرد شرکت‌ها در مقطع کنونی به سرنوشت دو انتخابات ریاست‌جمهوری در داخل و آمریکا گره خورده است.
بی‌توجهی به اخبار مثبت
یکی از نشانه‌های رونق در بازار سهام ورود پول و توجه سهامداران به اخبار مثبت به عنوان محرکی جدی قلمداد می‌شود که می‌تواند در نهایت شرکت‌ها را وارد مسیر جدی سودآوری کند. در چهارمین ماه ۱۴۰۳ قرار داریم. اما با وجود برخی سیگنال‌های مثبت در خصوص بهبود عملکرد برخی شرکت‌ها در خردادماه در راستای رشد نرخ دلار نیما بازار سهام عاری از هرگونه تحرک مثبت و رونق معاملاتی است. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که چرا با وجود برخی محرک‌های مثبت از قبیل کاهش نرخ بهره بدون ریسک به محدوده ۲۹درصد و افزایش قیمت دلار نیما، انتظار بازگشت رونق دوباره به بورس تهران دور از ذهن است. در پاسخ به این پرسش پرتکرار، کارشناسان بورسی می‌گویند اخبار مثبت در زمانی که فضای مبهم و ناپدار در وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور حاکم است، نمی‌تواند محرک مثبت محسوب شود. درچنین شرایطی طبیعتا اخبار منفی محرک جدی‌تری برای نوسانات بورسی است.
به این ترتیب با قدرت گرفتن ریسک‌های سیاسی و اقتصادی که چشم‌انداز روشنی پیش روی بازارها ترسیم نمی‌کند، اخبار مثبت قادر نیستند روند صعودی پایدار را شکل دهند. زمانی که بازار در مسیر صعودی قرار می‌گیرد، سرمایه‌گذاران به عوامل مثبت وزن بیشتری می‌دهند و ورود به معاملات را توجیه‌پذیر می‌کند. به عبارتی وقتی سهامداران با بازدهی منفی بورس سروکار دارند، بهانه نقد کردن سهام شدت می‌گیرد. کارشناسان یکی از دلایل شکل‌گیری روند منفی قیمت‌ها با وجود برخی اخبار مثبت را به همین امر نسبت می‌دهند. ریزش‌های اخیر بورس تهران پیام‌های هشدارآمیز را به نهادهای ناظر در بر دارد؛ اینکه شاخص با همین روند حتی می‌تواند به سمت سطوح پایین‌تر نیز حرکت کند.
برخی از کارشناسان بر این باورند که بورس با توجه به وضعیتی که از ابتدای سال گذرانده حتی می‌توانست کانال ۲میلیون واحد را از دست دهد. بنابراین همین که دماسنج اصلی بازار تاکنون در مقابل این حجم از ریسک‌های گوناگون، بالای کانال ۲میلیون واحد ایستاده، یک هنر است. اما باید توجه کرد که محدودیت دامنه نوسان بعد از سقوط بالگرد ریاست‌جمهوری و همراهانش، ریسک از دست دادن کانال مذکور را به حداقل رساند. اما طولانی شدن محدودیت مذکور زنگ خطر دیگری را برای بورس‌بازان به صدا درآورد و منافع سهامداران را تحت‌الشعاع قرار داد؛ از این‌رو شاهد خروج پول بودیم. در نخستین روز بعد از حذف محدودیت دامنه نوسان، بازار واکنش شدیدی نشان داد و عقب‌نشینی کرد. اما شاخص روز گذشته تا حدودی تغییر مسیر داد.
در همین رابطه حسن رضایی‌‌پور، کارشناس بازار سرمایه، معتقد است بحث‌های سیاسی یکی از دلایل تشدید نگرانی سهامداران در جریان معاملات روزهای گذشته به شمار می‌رود. نگرانی‌های مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری و قوت گرفتن سناریوی روی کار آمدن ترامپ در انتخابات آبان‌ماه آمریکا موجب شدند بسیاری از سهامداران ریسک ماندن در معاملات سهام را بالا بدانند و راه خروج از معاملات را در پیش بگیرند.
سهامداران در سال‌های اخیر به‌ناحق متحمل زیان شده‌اند، در‌حالی‌که می‌توان گفت عامل اصلی چنین زیانی حتی برخی سیاستگذاری‌های بعضا اشتباهی بوده که مبنای تصمیم‌گیری مسولان اقتصادی بوده است. د‌رحال‌حاضر نیز مشخص نیست برنامه اقتصادی دولت جدید در چه مسیری حرکت خواهد کرد. علاوه بر این موضوع فضای نوسانی حاکم بر بازار جهانی در استراحت قیمت نمادهای وابسته در بورس تهران بی‌تاثیر نبوده است. در شرایط فعلی که عمده کارشناسان معتقدند بورس هنوز فاصله زیادی تا متعادل شدن دارد، نگرانی‌هایی نسبت به ریزش‌های هیجانی وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه بازار پتانسیل رشد را دارد و عمده سهام در کف قیمتی قرار دارند، شاخص می‌تواند از مسیر ریزش عبور کند. البته این موضوع در میان‌مدت اتفاق خواهد افتاد.
برخی از کارشناسان معتقدند بورس در روزهای آینده با نوسانات کمتری مواجه خواهد شد. در این میان اگر شاخص بتواند برای چند روز متوالی مثبت شود، ورود پول نیز به بازار میسر خواهد شد. اما قرار گرفتن شاخص در ارتفاع ۲میلیون و ۷۵هزار واحد از منظر تکنیکال چه پیامی برای سهامداران دارد؟ بررسی‌های تکنیکال نشان می‌دهد که بازار در محدوده حمایتی ۲میلیون واحدی، در حال رنج‌زدن و کفسازی است. در صورتی که جو انتخاباتی به نفع یک چهره معتدل به پایان برسد، شاخص کل بورس می‌تواند هدف ۲میلیون و ۱۸۰هزار واحدی را در مرحله اول به خود ببیند. پس از آن نحوه برخورد دولت چهاردهم با دلار نیما، نرخ بهره و قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌ها می‌تواند P/E معیار بازار را بالا ببرد. به این معنی که بازار ضریب بالاتری را به سود خالص شرکت‌ها نسبت می‌دهد. شاخص کل بورس در این صورت می‌تواند بالای محدوده ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد نیز تثبیت شود.
