اوکراین چگونه به این روز افتاد؟

به گزارش رصد روز، در حال حاضر یکی از موضوعات داغ اخبار بین الملل بلایی است که بر سر اکراین می آید؛ آنها از جهت نظامی هنوز شکست نخورده اند اما چیزی که در انتظارشان است از شکست بدتر است. چگونه اوکراین به این روز افتاد؟ پاسخ این پرسش دو چیز است: ناتوانی در موازنه قوا بین غرب و شرق، و درک نادرست از موقعیت ژئوپولیتیک اوکراین. نگاهی کنیم به پس زمینه هایی که نتیجه غایی اش چیزی است که اکنون در جریان است.

همه چیز از شکاف میان روس گرایان و غرب گرایان اوکراین شروع شد و با پیروزی های پی در پی غربگرایان اکراین دچار جنگی شد که احتمالا نتواند حاکمیت سرزمینی خود را دیگر کاملا حفظ کند.

از منظر ناظر بیرونی شاید بتوان یانوکوویچ را قضاوتی دوباره کرد. ویکتور یانوکوویچ از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ رئیس جمهور اوکراین بود، پیش از پوروشنکو و زلنسکی. سیاست خارجی او نزدیکی بیشتر با روسیه بود و به همین دلیل او را به روس گرایی متهم می کردند. او حتی برخی از ارتباطات با اروپا به نفع روسیه قطع کرد. مخالفت های شدید وی در برابر خواست عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو مشخصه بارز سیاست خارجی وی بود. اعتراضات زیادی به سیاست خارجی وی شد و نهایتا در دور بعدی انتخابات او و سیاست هایش به نفع غربگرایان کنار زده شدند. حتی در فبریوری ۲۰۱۴ وقتی یانوکوویچ قراردادهایی با اروپا را تحت فشار روسیه لغو کرد اعتراضاتی شکل گرفت. پس از حذف شدن او از قدرت در مارس همان سال روسیه کریمه را الحاق کرد.

پوروشنکو و سپس زلنسکی هر دو غربگرایانی بودند که مایل به عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو بودند. این خواست در زمان زلنسکی بروز بیشتری یافت و او از کمپین های انتخاباتی خود آن را به عنوان سیاست خارجی خود معرفی کرد. اوکراین و گرجستان از سال ۲۰۰۸ در همایش بخارست درخواست رسمی خود را برای الحاق به ناتو داده بودند و در تمامی این سالها هیچ گاه برای هیچ کدام اجرایی نشد. حتی زمانی که زلنسکی به قدرت رسید و این درخواست از طرف یک غربگرای صرف مطرح شد ناتو نه پذیرفت و نه رد کرد. در سال های مختلف این درخواست تکرار شد و همان سرنوشت را داشت. در تمامی این مدت غربی ها و ناتو تحرکات روسیه را می دیدند و تمایلی به الحاق اوکراین نشان نمی دادند.

به هر جهت، آنچه که پوروشنکو و زلنسکی حسابش را نکرده بود موقعیت ژئوپولیتیک اکراین برای روسیه بود که باعث می شود اکراین تنها یک راه داشته باشد: موازنه قدرت بین روسیه و غرب. در عوض زلنسکی با تمام توان می خواست که کفه ترازو را به نفع غرب سنگین کند. در نهایت روسیه دست پیش را گرفت. مانند همیشه روسیه تعلل و تاخیر غرب را ندارد و جنگی تمام عیار رخ داد. روسیه نمی توانست یک عضو جدید ناتو در مرزهای خود داشته باشد و از گذشته دور این برای هر کسی جز زلنسکی و مقامات دولتش روشن بود.

با ظهور جنگ زلنسکی بشان رئیس جمهور مقاومت خوبی نشان داد و تا حد زیادی چهره خود را تطهیر کرد اما در واقعیت این اشتباهات محساباتی و سیاسی وی بود که اوکراین را به این نقطه رساند. در این بیش از دو سال جنگ هم به نظر نمی آید زلنسکی بطور کامل از نظر سیاسی پخته شده باشد. زیرا او همچنان چشم به راه ناتو و غرب است و اما قدرت های ناتو اکنون در حال معامله بر سر اوکراین با روسیه هستند.

لسان الغیب فرمود:

هر دوست که دم زد ز وفا دشمن شد

هر پاکروی که بود تردامن شد

گویند شب آبستن و این است عجب

کاو مرد ندید از چه آبستن شد

⬅️به قلم: آریا یونسی

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید