به گزارش رصد روز، ایران برای پاسخ احتمالی به اسراییل کماکان صبر کرده است؛ مشخص نیست اهداف کجا و با چه شدتی هستند. آنچه تاکنون مشخص شده، زیان دولت تشکیل نشدهی پزشکیان از ترور هنیه است. دولت پزشکیان خواهان گفتگو با غرب و رفع تنشها بود اما با این اتفاق در حال رفتن به سوی نبردی است جامعه هوادار پزشکیان و آن ۵۰درصدی که در انتخابات شرکت نکردند؛ حامی آن نیستند.
قاسم محبعلی، دیپلمات بازنشسته، معتقد است که علت صبر ایران در پاسخ به اسراییل، بررسی بیشتر برای یافتن اهداف و توصیه روسها برای احتیاط است؛ او در اینباره میگوید: «فعلا هیچکس مسئولیت ترور هنیه را نپذیرفته است. با وجود اینکه گفتهاند از خارج ایشان را زدهاند اما گزارش مسئولین نشان میدهد که در داخل ایران ایشان را ترور کردهاند. اقدام ایران از لحاظ حقوقی نمیتواند خیلی توجیه داشته باشد. سابقه اسراییل نشان میدهد که این اقدامات به او بخورد.
اما آمریکا مشخصاً انگیزه در این کار را رد کرده و گفته است که اطلاعی نداشته است. به نظر میرسد روسها و کشورهای منطقه هم با این شرایط به ایران توصیه کردهاند که رفتار تندی نداشته باشد و با احتیاط پیش برود. تا اینجای کار هوشیاری لازم برای عدم ارتکاب اقدام احساسی وجود داشته است. هرگونه پاسخی که باعث شود کسی کشته شود و حمله متقابل را به دنبال داشته باشد، این روند را منجر به جنگ جدی میکند. در جنگ احتمالی هم اسراییل حتماً تنها نخواهد بود و تمام غرب به رهبری آمریکا پشت اسرائیل میایستند. اینکه در اسراییل صحبت از نابودی لبنان میکنند و سیدحسن نصرالله میگوید ما صنایع اسراییل را نابود میکنیم، نشاندهنده نوعی جنون است در دو طرف است. باید از این سبک سیاستها اجتناب کنند.»
این دیپلمات بازنشسته معقتد است که دولت پزشکیان بازنده ترور هنیه و پوتین منتفع آن شده است؛ او میگوید: «اگر بازندهها را حساب کنیم، بازنده اصلی در این ترور آقای پزشکیان است. رادیکالها ممکن است با هم بجنگند اما از وجود هم و رفتار هم سود میبرند. چه پوتین، چه حماس چه نتانیاهو، از شکاف و درگیری سود میبرند. دولت آقای پزشکیان دنبال رفع تنش و بهود روابط با غرب بود اما این ترور در مقابل آن بود. تا اندازهای میتوان گفت که هرچه تشنج در خاورمیانه و به خصوص میان ایران و اسراییل بیشتر شود، به نفع پوتین است. جنگ اوکراین با هر تنشی در خاورمیانه به حاشیه میرود و پوتین از این تنشها نفع میبرد. اگرچه نمیتوان نتیجه گرفت که روسیه در این ترور شریک بوده است.»
محبعلی معقتد است که پزشکیان باید به نظر سبد رأی خود توجه کند و کشور را از جنگ دور کند؛ او میگوید: «آقای پزشکیان با رأی کسانی سر کار آمده که خواستار صلح و آرامش و بهبود روابط خارجی و توسعه اقتصادی هستند. این طیف که خواهان آزادی بیشتر و تحول در داخل هستند، با جنگ موافق نیستند. اگر پزشکیان این وعدهها را دنبال نمیکرد، کسی به ایشان رأی نمیداد و اصلاح طلبان هم از ایشان حمایت نمیکردند. بنابراین آقای پزشکیان باید به خواست کسانیکه او را سرکار آوردند جواب دهد.
او باید با مسئولین مربوطه صحبت کند که خواست مردم جنگ نیست و از سیاستهای گذشته ناراضی هستند. اگر پزشکیان نتواند این کار را بکند از همین ابتدا شکست خورده است. صحبتهای پزشکیان درباره هنیه و مسائل منطقه، برخلاف وعدههای انتخاباتیاش بود که باعث نارضایتی کسانی میشود که به او رأی دادند. من فکر کنم آقای پزشکیان آخرین شانس در جمهوری اسلامی باشد که مردم را به حکومت برگرداند. اگر ایشان نتواند خواستههای اکثریت جامعه را تأمین کند، جمعیت ناراضی بسیار بیشتر میشود. جنگ یکی از عواملی است که جامعه را از دولت دور میکند. جنگ پشتیبانی اکثریت مردم را ندارد و کسانیکه تریبون دارند و اقلیت هم هستند خواهان جنگ شدند. »
محبعلی معتقد است که جنگ احتمالی، بازگشت تحریمهای شورای امنیت و شرایط بسیار سختتری را به دنبال خواهد داشت؛ او میگوید: «مسأله برجام و توافق هستهای هنوز در حالت تعلیق است. ما باید بپذیریم که ما عضو ان. پی. تی هستیم و متعهد شدیم که برنامه هستهای ما صلحآمیز باشد. تنها راه ما این است که با غرب، آژانس و آمریکا به توافق برسیم و از جنگ دور شویم. در صورت رفتن به سوی جنگ، تحریمهای بیشتری وضع میشود و شرایط ما فقط بدتر میشود. در حوزه خاورمیانه هم ایران نباید تحت تأثیر گروههای تندرو منطقه باشد. ایران نباید در بازی دولت جنایتکار اسراییل بیوفتد. این دولتها نانشان در جنگ است. برای داشتن یک ایران امن، باید خاورمیانه امن داشته باشیم.»
رفتن به سوی جنگ نه تنها خطرات یک جنگ نظامی را در پیش دارد، بلکه بازگشت تحریمهای شورای امنیت و قرارگیری در جایگاهی است که میتواند آینده کشور را چه باجنگ و چه بدون جنگ به بحرانهای جبران ناپذیر بکشاند. جامعه هوادار پزشکیان از او انتظار دارد که به جای تمکین از نظر اقلیتی که دنبال گسترش تنش هستند، به سوی پاسخی عقلانی و ایجاد فضایی آرام در کشور حرکت کند.