فشار کاری بالا و بی‌توجهی به مطالبات انسانی پرستاران منجر به فرسودگی شغلی و مشکلات روانی در بین آنها می‌شود. مطالعات نشان داده است که فرسودگی شغلی در میان پرستاران ایرانی به طور معناداری بالاتر از میانگین جهانی است.
به گزارش رصد روز، پرستاری صرفاً یک شغل نیست، بلکه رسالتی انسانی و اجتماعی است. پرستاران مراقبت‌های پزشکی، روانی و اجتماعی را هم‌زمان ارائه می‌کنند و از حیاتی‌ترین لحظات حیات بیماران از اتاق اورژانس گرفته تا بخش‌های مراقبت ویژه و حتی لحظات آخر زندگی در کنار آنان هستند.
اما واقعیت تلخ این است که در ایران، جایگاه پرستاران با اهمیت و سختی کارشان تناسبی ندارد. طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، به ازای هر هزار نفر جمعیت باید ۵ تا ۶ پرستار حضور داشته باشد، در حالی که در ایران این نسبت حدود ۲ تا ۲.۵ نفر است. این فاصله چشمگیر به معنای فشار کاری مضاعف بر پرستاران و کاهش کیفیت مراقبت‌هاست.
پرستاران سال‌هاست که خواستار توجه مسئولان به مطالبات خود هستند، مطالباتی از جمله: اصلاح تعرفه پرستاری دقیقا همانند آنچه که برای پزشکان اجرا می‌شود؛ اصلاح حکم پرستاران بر اساس نرخ تورم به ویژه حق شاغل، حق شغل، حق مسکن و حق ایاب و ذهاب؛ اصلاح مبلغ اضافه‌کاری بر اساس نرخ تورم، همچنین اجرای قانون «اضافه‌کار اختیاری» بدون تحت فشار قرار دادن پرسنل؛ اصلاح فوق‌العاده خاص با ضریب ۳؛ استخدام نیروهای جدید بر اساس استاندارد جهانی «نسبت پرستار به تخت»، نیروهای ۸۹ روزه، نیروهای شرکتی و قراردادی؛ اجرای صحیح قانون مشاغل سخت و زیان‌آور و ارتقاء بهره‌وری و همچنین افزایش کیفیت رفاهیات همانند آنچه که برای کارمندان سایر ارگان‌ها اجرا می‌شود.
اعتراضات گسترده پرستاران به وضعیت معیشتی و کاری‌شان به سال ۱۴۰۳ باز می‌گردد. همان زمانی که قرار بود دولت چهاردهم بر سر کار بیاید. در همان روزها دولت پزشکیان از تحقق مطالبات پرستاران گفت و وعده اجرایی شدن این مطالبات را داد. اما از آن تاریخ تاکنون پرستاران همچنان چشم انتظار تحقق این وعده‌ها هستند. ضمن اینکه بسیاری از آنها معتقدند دولت مطالبات پرستاران را در حد مطالبات مالی و معیشتی پایین آورده و دیگر مسائل را به طور کلی نادیده گرفته است.
بی‌توجهی به مطالبات پرستاران تنها مشکل یک قشر خاص نیست؛ بلکه به طور مستقیم بر کیفیت خدمات درمانی و سلامت جامعه اثر می‌گذارد. محمد زارعی، پرستار و فعال حوزه سلامت در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: قبل از هر چیز کیفیت مراقبت از بیماران قربانی این بی‌توجهی‌ها می‌شود. پرستاری که خسته، نگران آینده شغلی و تحت فشار مالی است، نمی‌تواند با آرامش و تمرکز کامل به بیمار رسیدگی کند. این امر احتمال خطای انسانی و کاهش دقت در ارائه خدمات را افزایش می‌دهد.
او می‌افزاید: متاسفانه بسیاری از پرستاران به دلیل همین بی‌توجهی‌ها و نداشتن انگیزه کافی تصمیم به مهاجرت گرفتند و همین امر باعث بروز مشکلاتی مانند کمبود نیروی پرستار در بیمارستان‌ها شده است. مساله اینجاست که بسیاری از پرستاران هم که توان مهاجرت ندارند یا ترک کار می‌کنند و یا به مشاغل دیگر روی می‌آورند.
زارعی در بخش دیگری از سخنان خود به مساله فرسودگی شغلی و افسردگی پرستاران اشاره کرده و می‌گوید: فشار کاری بالا و بی‌توجهی به مطالبات انسانی پرستاران منجر به فرسودگی شغلی و مشکلات روانی در بین آنها می‌شود. مطالعات نشان داده است که فرسودگی شغلی در میان پرستاران ایرانی به طور معناداری بالاتر از میانگین جهانی است.
این فعال حوزه سلامت اظهار می‌دارد: کیفیت پایین خدمات، کمبود توجه و خطاهای درمانی سبب شده است بیماران و خانواده‌هایشان نسبت به نظام درمانی بی‌اعتماد شوند و نارضایتی عمومی افزایش یابد.
عاطفه معروفی، کارشناس سلامت نیز در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: یکی از مهم‌ترین عوامل فشار کاری بر پرستاران، کمبود شدید نیروی انسانی است. در بسیاری از بیمارستان‌ها یک پرستار موظف است هم‌زمان به ۱۰ تا ۱۵ بیمار رسیدگی کند، در حالی که استاندارد جهانی ۳ تا ۴ بیمار است. این شرایط نه‌تنها غیرانسانی بلکه خطرناک است و جان بیماران را تهدید می‌کند.
او می‌افزاید: کمبود پرستار در ایران به بیش از ۱۰۰ هزار نفر می‌رسد. این در حالی است که هر ساله تعداد زیادی فارغ‌التحصیل پرستاری به دلیل نبود فرصت شغلی مناسب، بیکار می‌مانند یا مهاجرت می‌کنند.
این کارشناس سلامت اظهار می‌دارد: بی‌توجهی به پرستاران، ضربه‌ای مستقیم به نظام سلامت کشور است. وقتی نیروی اصلی ارائه خدمات درمانی احساس بی‌انگیزگی و نارضایتی دارد، عملاً کیفیت خدمات به بیماران افت می‌کند. پرستاری شغلی فرسایشی است و اگر پشتیبانی مالی و معنوی صورت نگیرد، موج مهاجرت و ترک شغل افزایش خواهد یافت.
معروفی ادامه می‌دهد: پرستاران فقط کارکنان یک بیمارستان نیستند، آنها بخشی از سرمایه اجتماعی کشور به حساب می‌آیند. وقتی این سرمایه اجتماعی تضعیف شود، پیامدهای آن به کل جامعه برمی‌گردد. افزایش شکاف میان پرستاران و مسئولان به نارضایتی عمومی دامن می‌زند.
این کارشناس سلامت در پایان تاکید می‌کند: بی‌توجهی به مطالبات آنان، به‌تدریج اعتماد و انگیزه این قشر را از بین برده و کیفیت خدمات درمانی را تهدید کرده است. اگر سیاست‌گذاران حوزه سلامت به سرعت برای رفع مشکلات پرستاران اقدام نکنند، بحران کمبود نیرو، مهاجرت گسترده و افت کیفیت خدمات، سلامت عمومی جامعه را با خطرات جدی روبه‌رو خواهد کرد. پایداری نظام سلامت بدون رضایت و حمایت از پرستاران ممکن نیست. به بیان دیگر، توجه به خواسته‌های پرستاران سرمایه‌گذاری برای سلامت حال و آینده جامعه است.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
