بی انضباطی مالی در بخش هوشمند شهرداری تهران

به گزارش رصد روز، در دویست و هشتاد و پنجمین جلسه علنی شورا، گزارش حسابرسی رسمی از عملکرد مالی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران (فاوا) برای سال مالی ۱۴۰۲ قرائت شد. این گزارش با تأکید بر اصلاحات ساختاری و مدیریتی در این سازمان، به تصویب اعضای شورا رسید.

گزارش حسابرسی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران برای سال مالی ۱۴۰۲، با بررسی دقیق صورت‌های مالی و انحرافات بودجه‌ای، به تصویب شورای شهر رسید. این گزارش که به مواردی چون عدم رعایت بودجه مصوب، انتقال نامناسب وجوه و ضعف در نظارت مدیریتی پرداخته است، همراه با پیشنهادات تکلیفی جهت اصلاح ارائه شد.

محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با تحلیل گزارش حسابرسی و اشاره به مشکلات ساختاری در سازمان فاوا، گفت: بسیاری از مشکلات مطرح‌شده در این گزارش، نتیجه تصمیمات احساسی و تغییرات مدیریتی مکرر در این سازمان است. تغییرات متعدد مدیرعامل در طی مدت کوتاه، باعث عدم ثبات و انسجام در تصمیم‌گیری‌ها شده و تبعات آن در صورت‌های مالی و عملکرد سازمان مشهود است.

وی افزود: در حالی که حسابرس اعلام کرده گزارش از جنبه‌های استانداردهای حسابداری منصفانه است؛ اما در بخش‌های اجرایی و مدیریتی، موارد متعددی از عدم تحقق بودجه و عدم رعایت مصوبات مشاهده می‌شود. برای مثال، عدم واریز درآمدها به خزانه و عدم تحقق برخی پروژه‌ها نشان‌دهنده ضعف مدیریتی و اجرایی است که باید به صورت جدی پیگیری شود.

آخوندی تأکید کرد: شورا نباید تنها به خواندن گزارش حسابرسی اکتفا کند. ما وظیفه داریم علاوه بر ارائه تکالیف پیشنهادی، از طریق کارگروه‌های ویژه، اصلاحات لازم را پیگیری کنیم و جلوی تکرار این مسائل را بگیریم.

ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، ضمن قرائت بندهای تکلیفی پیشنهادی کمیسیون بودجه، به عدم تشکیل جلسات شورای سازمان طی شش ماه گذشته و عدم تحقق مصوبات پیشین اشاره کرد.

او همچنین تأکید کرد که اصلاحات ساختاری باید در دستور کار فوری قرار گیرد.

مهدی اقراریان، عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورا با اشاره به انحراف ۷۱ درصدی بودجه، خواستار توضیحات مدیران فاوا شد. او تأکید کرد که این انحراف از بودجه نشان‌دهنده ضعف در نظارت و برنامه‌ریزی است.

اقراریان تصریح کرد: چرا بودجه مصوب شورا اجرایی نشده و این حجم از انحراف چگونه توجیه‌پذیر است؟

علی اصغر قائمی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا، با انتقاد شدید از اقدامات سازمان فاوا در دوره‌های مدیریتی گذشته، گفت: یکی از مسائل جدی که در این گزارش مشهود است، انتقال ۲۶۰ میلیارد تومان از وجوه مردم به شرکتی منحل‌شده است. این اقدام نه‌تنها فاقد مجوز قانونی بوده، بلکه این وجوه متعلق به شهروندان است و نباید بدون قرارداد مشخص به چنین شرکتی انتقال می‌یافت. این مسئله نشان‌دهنده ضعف جدی در نظارت مدیریتی است.

وی تأکید کرد: پولی که شهروندان به‌عنوان ودیعه نزد شهرداری می‌گذارند؛ حق تصرف ندارد مگر برای خدمات مشخصی که به آنان ارائه می‌شود. این‌گونه اقدامات، آن هم در شرایطی که شرکتی در حال تصفیه است، سؤالات بسیاری را ایجاد می‌کند و نیاز به پیگیری دقیق دارد.

جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل، با انتقاد شدید از عملکرد سازمان، پیشنهاد ارجاع تخلفات به مراجع قضایی را مطرح کرد. او افزود:  این حجم از انحراف و ضعف مدیریتی نمی‌تواند بدون پیامد باشد و شورا نباید به سادگی از کنار آن عبور کند.

نرجس سلیمانی، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی، با اشاره به ضرورت بررسی حقوقی گزارش‌های حسابرسی، اظهار داشت: کمیسیون حقوقی شورا، علاوه بر جنبه‌های نظارتی، باید در بررسی حقوقی تخلفات احتمالی سازمان فاوا و دیگر سازمان‌های تابعه شهرداری نقش بیشتری ایفا کند. نظارت صرفاً مالی نمی‌تواند تمام مسائل را پوشش دهد و لازم است جنبه‌های حقوقی نیز مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: بسیاری از تخلفات مالی و مدیریتی که در این گزارش مطرح شده‌اند، نیاز به بررسی دقیق حقوقی دارند تا بتوان درباره آنها تصمیم‌گیری کرد. امیدوارم شورا با همکاری کمیسیون حقوقی، نقش مؤثری در این راستا ایفا کند.

مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، در جریان بررسی گزارش حسابرسی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران (فاوا)، ضمن بیان نکات کلیدی و تأکید بر لزوم نظارت دقیق شورا، دیدگاه‌ها و پیشنهادات خود را در چندین بخش مطرح کرد.

چمران با اشاره به اهمیت رعایت مقررات در ارزیابی تخلفات و انحرافات بودجه‌ای سازمان فاوا، گفت:   ما نمی‌توانیم بدون مشخص کردن دقیق تخلفات و مستندات قانونی، پرونده‌ای را به مراجع قضایی ارجاع دهیم. هرگونه ادعای تخلف باید بر اساس مستندات روشن باشد و موارد آن به‌طور کامل احصاء شود. وظیفه شورا این است که در چارچوب قانون، موارد تخلف را بررسی و به شهردار تهران ارجاع دهد تا اقدامات لازم برای پیگیری انجام شود.

وی در ادامه افزود:  ارجاع یک گزارش ناقص یا بدون پشتوانه قانونی به مراجع قضایی، نتیجه‌ای نخواهد داشت و ممکن است پرونده‌ها بی‌اثر شوند. بنابراین، کمیسیون‌های شورا باید موارد تخلف را به‌طور دقیق بررسی کرده و به شورا ارائه کنند تا پس از تصویب، به شهردار اعلام شود.

چمران با انتقاد از تغییرات مکرر مدیریتی در سازمان فاوا، اظهار داشت: سازمانی که طی یک سال چهار مدیرعامل تغییر داده، نمی‌تواند عملکردی پایدار و قابل‌قبول داشته باشد. این حجم از تغییرات مدیریتی نه‌تنها به برنامه‌ریزی‌های سازمان لطمه می‌زند، بلکه نشان‌دهنده مشکلات ساختاری در مدیریت شهری است. این وضعیت باید اصلاح شود، چرا که تصمیم‌گیری‌های مدیریتی اشتباه در این سازمان، به کل مجموعه شهرداری آسیب می‌زند.

رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اهمیت وظایف نظارتی شورا، گفت:  شورا نمی‌تواند نسبت به تخلفات مالی و انحرافات بودجه‌ای بی‌تفاوت باشد. اگر موارد تخلفی وجود دارد، باید به‌طور دقیق در گزارش‌ها ذکر شود. علاوه بر این، شورا باید نقش نظارتی خود را با قدرت بیشتری ایفا کند و از ظرفیت‌های قانونی برای پیگیری تخلفات استفاده کند.  چمران در ادامه تصریح کرد:   ما نباید تنها به خواندن گزارش‌های حسابرسی اکتفا کنیم. وظیفه ما این است که مطمئن شویم اصلاحات لازم انجام می‌شود و تخلفات تکرار نمی‌شود. نظارت مالی و مدیریتی بر عملکرد سازمان‌های تابعه شهرداری، یکی از مهم‌ترین وظایف شورا است و باید در این زمینه قاطع باشیم.

چمران ضمن ارائه پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد سازمان فاوا، گفت: اولین گام، اصلاح ساختار مدیریتی و جلوگیری از تغییرات مکرر مدیران است. ثبات مدیریتی می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. دومین گام، استقرار سیستم‌های حسابداری دقیق و رعایت مفاد اساسنامه و بودجه مصوب است. همچنین، تشکیل کارگروه‌های تخصصی برای بررسی مشکلات مالی و اداری سازمان، می‌تواند به شفافیت بیشتر و جلوگیری از تخلفات کمک کند.  وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: شورا باید از شهردار تهران بخواهد که گزارشی از اقدامات اصلاحی ارائه کند. هرگونه انحراف از بودجه و عدم اجرای مصوبات شورا باید به‌طور جدی بررسی شود و مدیرانی که در این تخلفات نقش داشته‌اند، پاسخگو باشند.

چمران در پایان سخنان خود، با تأکید بر اهمیت تعامل میان شورا و شهرداری، خاطرنشان کرد: هرچند شورا وظایف نظارتی دارد، اما بدون همکاری نزدیک با شهرداری، نمی‌توان به اصلاحات اساسی دست یافت. ما باید در چارچوب قانونی، با مدیران شهرداری تعامل داشته باشیم و با تشکیل کارگروه‌های مشترک، مشکلات را به‌صورت ریشه‌ای حل کنیم.  جمع‌بندی سخنان چمران مهندس مهدی چمران در جریان این جلسه، با ارائه نقدها و پیشنهادهای متعدد، بر لزوم نظارت دقیق شورا، اصلاح ساختار مدیریتی، رعایت قوانین بودجه‌ای و ایجاد شفافیت در عملکرد سازمان فاوا تأکید کرد. وی همچنین خواستار اقدامات جدی شهرداری برای رفع مشکلات و جلوگیری از تکرار تخلفات شد.

علی‌محمد الوند، سرپرست سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، در پاسخ به انتقادات و سوالات مطرح‌شده از سوی اعضای شورا، با تأکید بر تلاش برای اصلاح رویه‌های گذشته، گفت:  از زمان تصدی این مسئولیت که حدود دو ماه پیش آغاز شد، تلاش کرده‌ایم برنامه‌های اصلاحی متعددی را به اجرا بگذاریم. در اولین گام، جلسه شورای سازمان که مدتی تشکیل نشده بود، برگزار شد و دومین جلسه نیز تا پایان سال جاری برنامه‌ریزی شده است. این اقدام با هدف ایجاد انسجام بیشتر در تصمیم‌گیری‌های سازمان انجام شد.

وی درباره انحراف بودجه‌ای مطرح‌شده افزود:  انحراف بودجه‌ای عمدتاً ناشی از مشکلاتی بود که از دوره‌های مدیریتی پیشین به ارث رسیده است. در برخی موارد، قراردادها به موقع منعقد نشده یا تأییدیه‌های لازم برای انجام برخی پروژه‌ها دریافت نشده بود. با این حال، در دو ماه اخیر توانسته‌ایم حدود ۲۰۰ میلیارد تومان از قراردادهای معوق را به مرحله اجرا برسانیم. برنامه‌ریزی کرده‌ایم که تا پایان سال جاری ۷۵ درصد از تکالیف مربوطه را به اتمام برسانیم.

الوند همچنین به موضوع جابجایی وجوه مردم به شرکت‌های منحل‌شده اشاره کرد و گفت:  این انتقال‌ها در دوره مدیریت قبلی و به دستور مدیران وقت صورت گرفته است. ما در حال بررسی دقیق این موارد هستیم تا تعیین تکلیف نهایی صورت گیرد. از طرف دیگر، درآمدهای شش‌ماهه اول امسال به حساب خزانه واریز شده و در حال حاضر ماه‌های هفتم و هشتم نیز در دست اقدام است.

مجید باقری، معاون برنامه ریزی و توسعه شهری و امور شورا، ضمن تأکید بر اهمیت گزارش حسابرسی و نقش شورا در نظارت بر عملکرد سازمان‌های شهرداری، گفت:  گزارش حسابرسی یک ابزار مهم برای شفاف‌سازی و ارائه تصویر دقیق از عملکرد سازمان‌هاست. اما این گزارش‌ها باید به‌عنوان مبنایی برای اصلاحات عمیق‌تر استفاده شوند.

وی افزود: شورا باید نقش نظارتی خود را با جدیت بیشتری ایفا کند. بسیاری از موارد مطرح‌شده در این گزارش، همچون انحراف بودجه‌ای و جابجایی‌های غیرقانونی وجوه، نیاز به بررسی دقیق و ارائه راهکارهای اجرایی دارند. ما باید از ظرفیت‌های قانونی موجود برای اطمینان از اصلاح این موارد استفاده کنیم.

باقری در پایان بر اهمیت تعامل میان شورا، سازمان فاوا و مدیریت شهری تأکید کرد و گفت:  تنها از طریق همکاری نزدیک و اجرای مصوبات شورا می‌توان به بهبود عملکرد سازمان‌ها و رفع مشکلات فعلی دست یافت.

محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز در ادامه بررسی این حسابرسی در توضیحاتی اظهار کرد که باید با نکته سنجی بیشتر و نگاه تخصصی تری در این خصوص صحبت کنیم گفت: با وجود این انحرافاتی که در گزارش آمده است قطعاً همه این انحرافات بعنوان تخلف محسوب نمی شود چرا که بخشی از آن به دست سازمانها نیست بلکه منوط به عدم واریز پول از سوی شهرداری است و یا در جایی موارد منتسب به تملک دارایی سرمایه ای بوده که اتفاق نیفتاده است و این بدین معنی است که علیرغم  مشخص کردن هزینه های اداری عمومی درآمد کم بوده و به تبع آن هزینه ها نیز کمتر اتفاق افتاده است.

مهدی اقراریان، عضو شورا نیز با طرح پرسشی در این باره افزود: یکی از وظایف حسابرسی  بررسی های مغایرت های قانونی است؛ از این رو سوال این است که آیا مواردی که در قرارداد ها لحاظ می شود مطابق گذاره های استاندارد حسابرسی است و آیا این مغایرت ها مورد ارزیابی و بررسی قرار میگیرد یا خیر؟

آخوندی در پاسخ به این پرسش صراحتا اعلام کرد که حسابرس بر اساس استاندارد گزارش را تهیه می کند.

مهدی چمران نیز اضافه کرد: همه آنچه را که در قانون داریم در اینجا رعایت می شود و مسئولیتهای قانونی حسابرس، مقابله مبارزه با پولشویی و… است و باید در این مهم اهتمام ویژه داشت.

به گفته حسابرس شورا، در تمام گزارشات حسابرسی کلیه تخلفات چه پولشویی و چه اساسنامه ای و چه هر مورد دیگری همچون عدم انجام تکالیف حسابرسی، بیمه، مالیات و… ذکر می شود.

جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا نیز در ادامه بر لزوم شفاف‌سازی در خصوص منابع مالی شهرداری تهران تاکید کرد و با اشاره به موضوعاتی مانند عدم واریز درآمدها به حساب خزانه و انتقال مبلغ قابل توجهی به یک شرکت منحل‌شده، خواستار بررسی دقیق و ارائه گزارش شفاف در این خصوص شد.

وی با بیان اینکه هدف از این پیگیری‌ها، روشن شدن ابعاد مختلف مسئله و رفع ابهامات موجود است، گفت:  ما باید مطمئن شویم که تمامی منابع مالی شهرداری به درستی مدیریت شده و در مسیر مصوبات شورای شهر هزینه شده است.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، با اشاره به مبلغ ۲۶۰ میلیارد تومانی که در گزارش‌ها به آن اشاره شده است ضمن تأکید بر اینکه بندهای موجود در این گزارش‌ها به منظور اصلاح امور مالی در سال آینده ارائه می‌شوند به وجود برخی اشکالات شکلی و فنی در برخی بندها اشاره کرد و افزود: مجموعه مالی سازمان موظف است این اشکالات را در سال بعد برطرف کند.

وی با بیان اینکه این بندها لزوماً به معنای وجود تخلف مالی نیستند، گفت: ممکن است برخی از وجوه واریز نشده در جای دیگری هزینه شده باشند و این موضوع نیاز به بررسی دقیق دارد مضافاً بر اینکه هدف از ارائه گزارش‌های حسابرسی، بهبود وضعیت مالی سازمان و اصلاح رویه‌های حسابداری است و کاهش تعداد بندهای حسابرسی در سال‌های بعد نشان‌دهنده موفقیت این تلاش‌ها است.

امانی همچنین به موضوع جابجایی مداوم مدیران عامل اشاره کرد و این موضوع را عاملی برای بی‌ثباتی در سازمان دانست.

گزارش حسابرسی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران برای سال ۱۴۰۲ با حداکثر آراء موافق منصفانه اعلام و تأیید شد.

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید