به گزارش رصد روز، در آلبومهای عکس ناصرالدین شاه که برای نخستین بار در دسترس عموم قرار گرفته، تصویری دیده نشده از تخت جمشید قرار دارد. این تصویر را در ادامه مشاهده میکنید.
ناصرالدینشاه قاجار (۱۷ ژوئیهٔ ۱۸۳۱ – ۱ مهٔ ۱۸۹۶)چهارمین شاه ایران از دودمان قاجار بود. او از ۱۸۴۸ تا ۱۸۹۶ میلادی با نزدیک به ۵۰ سال پادشاهی، طولانیترین دورهٔ پادشاهی در میان تمامی شاهان قاجار را داراست. او بهافتخار نیم قرن سلطنت بر ایران، خود را «صاحبقران» نامید.
دوران حکومت ناصرالدین شاه آخرین حکومت در ایران با شیوهٔ پادشاهی مطلقه بود. او نخستین پادشاه ایرانی بود که در رأس هیئت حاکمه عازم اروپای نوین شد. سید علیمحمد باب، مؤسس آئین بابی بهدستور او تیرباران شد. ناصرالدین شاه نخستین صدراعظم خود امیرکبیر را که اصلاحات اداری، مالی و فرهنگی مهمی انجام داده بود، به قتل رساند. ناصرالدینشاه در سال ۱۲۷۵ خورشیدی و در آستانهٔ مراسم پنجاهمین سال پادشاهیاش بهضرب گلوله در سن ۶۴ سالگی توسط میرزا رضا کرمانی که یکی از پیروان سید جمالالدین اسدآبادی بود، ترور شد. او را در حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری در جنوب شهر تهران به خاک سپردند. در اوایل دههٔ هفتاد زمانی که موزهٔ گلستان در کاخ گلستان بازگشایی شد مقبرهٔ او توسط صادق خلخالی از حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری در این موزه به نمایش عمومی درآمد.
در دورهٔ حکومت ناصرالدینشاه بسیاری از اختراعات، ابداعات، مفاهیم، خدمات و ادارات و سازمانهای دنیای غرب برای اولین بار وارد ایران شد که میتوان به دوربین عکاسی، تلگراف، ضرب سکه، چاپ اسکناس و تمبر، انتشار روزنامه، چراغ گازی، راهآهن، سازهای موسیقی غربی مانند پیانو، ثبت اسناد رسمی، بانک، پلیس، نیروی دریایی، سالن تئاتر، مدرسه (دخترانه و پسرانه) و دانشگاه (دارالفنون) اشاره کرد. اولین فراماسونری در ایران در سال ۱۲۳۹ خورشیدی و در زمان ناصرالدینشاه قاجار وارد ایران شد. بهدرخواست ناصرالدین شاه قاجار درپی قراردادی بین ایران و امپراتوری روسیه (۱۲۵۷ خورشیدی)، نیروی نظامی بریگاد قزاق سازماندهی شد. این نیرو که توسط افسران روسی رهبری میشد، عامل مهم گسترش سریع نفوذ روسیه در سالهای بعد گردید.
ناصرالدین شاه نقش مهمی در گسترش و توسعهٔ رسوم شیعی همانند عزاداری و اجرای تعزیه داشت. او پشتیبان و ترویجکنندهٔ تعزیه بود، در سال ۱۲۴۷ خورشیدی فرمان بنای تکیه دولت را صادر کرد که از اصلیترین اقدامات او در گسترش ترویج آئین شیعی به حساب میآید. او برای ترمیم، نوسازی و زیباسازی حرمهای امامان و امامزادگان شیعه ازجمله حرم حسین بن علی، حرم عسکریین و علی بن موسیالرضا اقداماتی انجام داد. همچنین روز غدیر خم، زادروز علی بن ابیطالب و حجت بن الحسن نیز در دورهٔ زمامداری او به شکلی رسمی در زمرهٔ جشنهای ملی درآمد. ناصرالدین شاه یکی از اولین عکاسان ایرانی بود. او به شعر علاقه داشت و با تخلص ناصر از خود دیوان شعری بر جای گذاشته است. او همچنین نخستین پادشاه ایرانی بود که خاطرات خود را نوشت.
زندگی
تولد و خانواده
ناصرالدینمیرزا در ۱۷ ژوئیهٔ ۱۸۳۱ میلادی (۲۶ تیرماه ۱۲۱۰ خورشیدی) در روستای کهنمو در نزدیکی اسکو زاده شد. او سومین فرزند محمدمیرزا و ملکجهان خانم بود. محمدمیرزا هنگامی که دوازده سال داشت، در ۱۱۹۸ بهدستور فتحعلیشاه با دخترعمهٔ چهاردهسالهاش ملکجهان خانم ازدواج کرد. این ازدواج بهقصد از بین بردن تفرقه بین شاخههای قوانلو و دَوَلو ایل قاجار صورت میگرفت. در منابع عصر قاجار، طرح این ازدواج را جزئی از توصیههای آقامحمدخان به فتحعلیشاه دانستهاند.
حضور ملکجهان خانم در آن روستا احتمالاً برای گریز از ابتلا به وبا پس از شیوع آن در تبریز بود. در زمان تولد ناصرالدینمیرزا، پدرش بههمراه عباسمیرزا در خراسان مشغول مبارزه با قبایل سنی بود. محمدمیرزا در همان زمان پیروزی بزرگی به دست آورد و ۲۰٬۰۰۰ ایرانی شیعه را که توسط سنیان اسیر شده بودند آزاد ساخت. بهجهت افتخار به همین پیروزی بود که او، بهجای یک نام اجدادی، نام پسر تازهمتولدشدهٔ خود را «ناصرالدین» نهاد. فتحعلیشاه که در آن زمان در مرکز ایران بود، اضافه شدن عضوی جدید به خانوادهٔ سلطنتی را با میگساری جشن گرفت. در طی چهار سال آینده و با مرگ پیاپی فرزندان خردسال محمدمیرزا، ناصرالدینمیرزا به بزرگترین پسر باقیماندهٔ او تبدیل و در نتیجه در آینده ولیعهدش شد. بهجز ناصرالدینشاه، از میان فرزندان محمدمیرزا و ملکجهان خانم، تنها عزتالدوله بود که تا بزرگسالی زنده ماند.