تعطیلی صنعت به دنبال ناترازی برق

دوشنبه و پنجشنبه برق نداریم 

شهرک صنعتی چهاردانگه در حوالی جاده ساوه، دوشنبه‌ها و پنجشنبه‌ها برق ندارد. ساعت قطعی برق از ۸صبح تا ۸عصر و گاهی تا ۱۲شب است. قبلا قطعی برق ۳روز در هفته بود. ردیف دکل‌های بزرگ انتقال برق از کنار شهرک می‌گذرد. اول و آخر شهرک بیشتر صنایع چوب و میانه آن صنایع فلزی مانند تراشکاری است. اطراف خیابان ماهر و میدان مرکزی شهرک که درختان زیادی دارد، می‌شود چند سوپرمارکت و بنگاه‌ املاک پیدا کرد. در میانه هفته، شهرک زیر آفتاب داغ تابستان، نیمه‌تعطیل است، اما چند نفر در کارگاه‌هایشان را باز کرده‌اند.

روزهای کاری عوض شده‌اند

تعداد کارگرهای افغانستانی غیرمجاز بعد از طرح اخراج اتباع خیلی کمتر شده‌ است. کارگرهای ایرانی دستمزد بیشتری می‌خواهند و روی مخارج تولید تأثیر گذاشته‌اند. دستمزد نیروی کار در اینجا بسته به تخصص بین ۲۰تا ۴۰میلیون تومان است. صاحبان کارگاه‌های کوچک تلاش می‌کنند خودشان را با این شرایط تطبیق دهند. با چند نفر از اهالی شهرک صحبت می‌کنیم. مهدی که یک کارگاه تراشکاری اجاره‌ای دارد، می‌گوید: «روزهای کاری را عوض کرده‌ایم. جمعه سرکار می‌آییم و پنجشنبه تعطیل هستیم. عذر چند کارگر را هم خواستیم؛ چون به اندازه قبل سفارش نداریم.» کارگاهی که ۸نیروی کاری و هفته‌ای ۱۵سفارش داشته، الان با ۳نیرو و هفته‌ای ۵سفارش به‌کار ادامه می‌دهد. یک راه‌حل، خریدن موتور برق است. موتوربرقی که انرژی موردنیاز یک مغازه یا کارگاه کوچک را تامین کند بین ۸۰تا ۱۳۰میلیون تومان قیمت دارد. پیمان که مغازه فروش رنگ و مواد شیمیایی دارد، می‌گوید: «موتور برق با بنزین کار می‌کند. بنزین را با دبه ۲۰لیتری از پمپ بنزین می‌گیریم، ولی مثل خودروهای دوگانه‌سوز می‌شود آنها را سفارشی کرد که با گاز شهری هم کار کنند.»

دردسرهای سهند

شهرک صنفی سهند در کنار جاده روستای جعفرآبادجنگل است. در هر ردیف این شهرک تازه‌ساز با خیابان‌های پهن، ۶سوله قرار گرفته است. وارد یکی از واحدهای قطعه‌ساز خودرو می‌شویم. این سوله ۳۵کارگر دارد که با دستگاه‌های صنعتی مثل پرس ۲۵۰تن و ۴۵۰تن، دستگاه برش سی‌ان‌سی، جوش آرگون و… کار می‌کنند. چطور امروز که برق نیست دستگاه‌ها در حال کار هستند؟

رئوف، صاحب این سوله‌ می‌گوید: «چند سال قبل یک ژنراتور برق بزرگ خریدم که با استفاده از موتور گازوئیلی کامیون ولوو کار می‌کند و ۲۵۰آمپر قدرت دارد. مصرف کارخانه من ۱۲۰آمپر است. وقتی برق می‌رود به سوله‌های اطراف هم برق می‌رسانیم و به‌صورت گروهی از یک ژنراتور استفاده می‌کنیم.» موتوربرق‌های سنگین‌ ۳فاز قیمت زیادی دارند و سوخت گازوئیل و مراقبت و نگهداری موتور برق هم هزینه‌بر است. برای استفاده از آنها باید سیم‌کشی جدید و دستگاه «استابلایزر» نصب شود. هرقدر که بیشتر به موتور فشار بیاید، گازوئیل بیشتری مصرف می‌کند. صاحب سوله با اشاره به موضوع کارگران اتباع غیرمجاز می‌گوید: «خیلی از کارفرماها کاری به ایرانی یا افغانستانی بودن کارگران ندارند و فقط می‌خواهند که کارگر ماهر و دلسوز داشته باشند که کار را درست انجام دهد.» معدود افغانستانی‌هایی که در شهرک تردد می‌کنند «مجاز» هستند و گذرنامه دارند. از یکی از کارگران ایرانی شهرک سهند درباره درآمد و حضور افغانستانی‌ها می‌پرسیم. می‌گوید: «کارخانه‌دارهایی که از کارگران افغانستانی استفاده می‌کنند، آنها را پنهان می‌کنند. بعضی‌هایشان چند ماه است که از کارخانه بیرون نیامده‌اند تا گیر نیفتند.» محمد این را هم می‌گوید که ۲۴میلیون تومان در ماه حقوق می‌گیرد، اما اخراج افغانستانی‌ها باعث بهتر شدن شرایط اشتغال نشده؛ چون قطعی برق و اتفاقات دیگر آنقدر کارخانه‌ها را تعطیل کرده که اصلا «کار» وجود ندارد.