به گزارش رصد روز، روز گذشته بنیامین نتانیاهو با دونالد ترامپ در عمارت در عمارت مار-ئه-لاگو در ایالت فلوریدا دیدار کرد. آنطور که ستاد انتخاباتی ترامپ اعلام کرده در این دیدار، نتانیاهو از ترامپ به خاطر «پایان دادن به توافق وحشتناک هستهای با ایران» تشکر کرده است. این اولینبار نیست که نتانیاهو علاقه و اشتیاق خود به خروج برجام را عیان کرده است اما تشکر او از ترامپ نشان میدهد ادبیات مشترکی میان تندروهای داخلی و اسرائیل وجود دارد. اگرچه برخی تحلیلگران، اشتراک نظر تندروها در تمام جهان و تمام عرصهها را یک الگو تکراری میدانند اما درباره ایران و اسراییل، نزدیک شدن ادبیات تندروها نشانگر کسب منافع آنها در افزایش تنش است. تندروهای داخلی با استقبال از خروج از برجام، دنبال انزوا بیشتر و حرکت بر روی موج تحریمها هستند، در مقابل اسراییل نیز با پیگیری پروژه ایرانستیزی که با خروج از برجام راحتتر شد، توانست حمایتهای بیشتری از آمریکا کسب کند.
بعد از تحریمها بود که افراطیها در ایران قدرت گرفتند؛ قبل از آن کشور یک نظم داشت.
عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلوتیک، معتقد است که تلاش تندروهای داخلی و ترامپ برای مخالفت با برجام در یک جهت بوده و تندروهای داخلی بر روی تحریم زندگی میکنند؛ او در اینباره میگوید: «هدف نتانیاهو این است که تمام دنیا از جمله آمریکا را علیه ایران بسیج کند. این سیاست بیست سال است که در اسراییل وجود دارد و همواره هم دنبال سند و مدرک هستند که به زورمندان دنیا چیزی نشان دهد تا علیه ایران تحریک شوند. الان چون حس کردهاند که ترامپ به قدرت میرسد، سعی می کنند روشهای قبلی را با فرصت ترامپ دنبال کنند. هدف نهایی ترامپ حمله به تأسیسات ایران است. اسراییل توان و جرئت تقابل با ایران را ندارد و دنبال مجوز آمریکاست. در داخل هم عدهای از نظر ایدئولوژیک با برجام مخالفت میکردند و تلاش میکردند که برجام موفق نشود.
افراطیهای داخل، زندگیشان در سیاست داخلی و خارجی ایران بر پایه تحریم میچرخد. تحریم باعث میشود نفع زیادی به این افراطیها برسد. هرچقدر مردم با زندگی روزانه مشغول باشند و گرفتاریهای جامعه زیاد شود، منجر به از بین رفتن طبقه متوسط میشود و این افراطیها، حذف طبقه متوسط را به نفع خود میبینند. بعد از تحریمها بود که افراطیها در ایران قدرت گرفتند؛ قبل از آن کشور یک نظم داشت.»
فرجی راد معتقد است که نقطه اشتراک تندروهای داخل و نتانیاهو در مخالفت با برجام، در کسب قدرت است؛ این در اینباره میگوید: «دولت جدید شعار رفع تحریم دارد اما سنگاندازیهای زیادی پیش روی آن خواهد بود. کار سیاست خارجی دولت بسیار سخت است چون مجلس و بیرون مجلس برعلیه آن کار میکنند. تندروها با شکستی که در انتخابات خوردند، دنبال بازسازی خود هستند. نتانیاهو هم با ضعفهای اخیری که نشان داد، دنبال تکرار رفتارهای گذشته است تا دوباره خود را به آمریکا ثابت کند. یکی از ابزارهای نتانیاهو برای کسب نظر آمریکا، ایرانهراسی است. نقطه اشتراک افراطیهای داخل و نتانیاهو، کسب قدرت از طریق ضدیت با برجام است. با انزوا قرار دادن ایران، افراطیها و نتانیاهو سود میبرند. سیاست پزشکیان که یک سیاست متوازن است، مورد مخالفت این طیف هاست. این تندروها معتقدند که باید تولید داخل را بالا ببریم اما منظورشان تولید نیست، بلکه مسأله انزوا بیشتر است. با ایدههای تندروها، انزوا ایران بیشتر میشود و سرمایهها در کشور بیشتر از بین میرود. »
این استاد ژئوپلوتیک درباره اظهارات جدید باقری کنی درباره مفید بودن برجام میگوید: «به نظر من حرکت دکتر باقری خوب است؛ ایشان بالاخره مذاکره کرده و شاید هم دلش میخواست به نتیجه برسد. همین که الان سیاست باقری کنی با سیاست تندروهای داخلی متفاوت شده، باید مورد استقبال قرار بگیرد. قرار نیست با هرکسی که قبلاً تند بوده است بجنگیم؛ هرکسی به سمت مردم بیاید و معتقد به باز کردن گرههای سیاست خارجی باشد، باید مورد استقبال قرار بگیرد. اگر باقری این سیاست را اعلام کرده و خواهان بازگشت به برجام است، یک نشانه مثبت است.»
فرجی راد بیان میکند که مذاکرات دور جدید با آمریکا با خانم هریس میتواند منجر به نتایج مثبتی برای دولت پزشکیان شود: «دیروز خبری از یک روزنامه کویتی منتشر شد که آمریکا خواهان توافق قبل از انتخابات است. اگر این خبر نادرست هم باشد، آقای پزشکیان باید حرکت کند و به این سمت برود. انتخابات آمریکا اگرچه نشان میدهد که خانم هریس از ترامپ جلو است اما ترامپ در پنج ایالت اساسی آمریکا، پیشتاز است. حرفهای ترامپ با نتانیاهو هم باید مورد توجه قرار بگیرد. من هریس را چهره بهتری از بایدن میبینم. بایدن میخواست که با ایران توافق کند اما ۵۰ سال است که طرفدار اسراییل است. هریس در مقابل بایدن، رابطه خوبی با اسراییل ندارد. در نتیجه با خانم هریس راحتتر میتوان مذاکره کرد. ما اگر بتوانیم با خانم هریس، تا قبل از انتخابات به یک نتیجه برسیم، یک موفقیت برای دولت و ملت کسب شده است. این اتفاق نشان میدهد که پزشکیان در مدت زمان کوتاه توانسته مشکلات را حل کند.»
اشتراک نظر تندروهای داخل و اسراییل نشان میدهد که منافع خروج از برجام برای آنها قابل توجه است. آنقدر قابل توجه که یک دهه است دست از این تلاش برنداشتهاند. در این بین برخی از چهرههای مخالف برجام نیز به مرور زمان به سمت قبول آن رسیدهاند اما کماکان عدهای در صف مخالفین قرار دارند. احتمال گفتگوهای دوباره با آمریکا در دولت پزشکیان نیز به گوش میرسد و برخی کارشناسان معتقدند که در صورت پیروزی خانم هریس در انتخابات آمریکا، شرایط مساعدتری برای آغاز گفتگوهای دوباره شکل میگیرد.