توسعه در گروه فولاد مبارکه یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای بقاست
حمیدرضا خسروانیپور، معاون طرح و توسعه گروه فولاد مبارکه، در این نشست خبری با اشاره به رویکرد توسعهمحور این شرکت از بدو تأسیس گفت: توسعه در گروه فولاد مبارکه یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای بقاست. از آغاز فعالیت شرکت تاکنون، تمامی طرحهای توسعهای با رویکردی هوشمندانه و متناسب با نیازهای زمانی و ملی تعریف شدهاند تا پاسخگوی چالشهای انرژی، آب و محیطزیست باشند.
وی افزود: سؤال رایجی که معمولاً مطرح میشود این است که چگونه فولاد مبارکه توانسته همزمان با محدودیت منابع، ظرفیت تولید خود را افزایش دهد؟ پاسخ در بهرهگیری از فناوری، بهینهسازی فرایندها و مدیریت هوشمند مصرف نهفته است. همانگونه که کشاورزی با مکانیزه کردن زمین خود میتواند محصول بیشتری برداشت کند بدون آنکه آب یا برق بیشتری مصرف کند، فولاد مبارکه نیز با ارتقای فناوری، بهرهوری و مهندسی هوشمند، توانسته تولید را از ۲.۵ میلیون تن در ابتدای فعالیت به بیش از ۷ میلیون تن فولاد خام در حال حاضر برساند، آن هم با همان تعداد کورهها و بدون افزایش مصرف انرژی.
خسروانیپور تأکید کرد: بخش مهمی از این موفقیت، حاصل اجرای طرحهای توسعهای است که با هدف بهینهسازی مصرف انرژی و آب انجام شدهاند. بهعنوان نمونه، تنها از طریق مدیریت هوشمند مصرفکنندههای انرژی و تفکیک مصارف، توانستیم بدون افزودن کوره جدید، حجم بسیار زیادی به ظرفیت تولید فولاد مذاب اضافه کنیم. این دستاورد حاصل پیشنهاد یکی از کارکنان در نظام پیشنهادهای شرکت بود و هیچ افزایش مصرفی در برق یا آب نداشت.
پیوست زیستمحیطی برای تمامی پروژههای توسعهای
وی با اشاره به تعهد جدی فولاد مبارکه نسبت به محیطزیست گفت: تمامی پروژههای توسعهای شرکت دارای پیوست زیستمحیطی است. پیش از تعریف هر پروژه، رهنگاشت آب و انرژی تهیه و پیشبینی میشود که چگونه از محل صرفهجویی در بخشهای دیگر، منابع موردنیاز پروژه جدید تأمین شود.
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه، حرکت بهسمت خودکفایی انرژی را یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار دانست و افزود: در جهت پایداری تولید و امنیت انرژی، فولاد مبارکه احداث نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت ۹۱۴ مگاوات و نیروگاه خورشیدی آفتاب شرق اصفهان را در دستور کار قرار داده است. بخشی از این ظرفیت وارد مدار تولید شده و گامی مهم در مسیر خودتأمینی انرژی محسوب میشود.
ارتباط مستقیم سه استراتژی فولاد مبارکه با حوزه طرح و توسعه
وی با اشاره به شش استراتژی محوری گروه فولاد مبارکه اظهار کرد: سه استراتژی از این برنامهها مستقیماً به حوزه طرح و توسعه مربوط میشود؛ از جمله تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزشافزوده بالا، توسعه سبز با فناوری هوشمند، و بومیسازی دانش طراحی و ساخت در صنعت فولاد.
فولاد مبارکه همسو با سیاستهای برنامه هفتم توسعه حرکت میکند
خسروانیپور با بیان اینکه فولاد مبارکه همسو با سیاستهای برنامه هفتم توسعه حرکت میکند، تصریح کرد: یکی از اهداف کلان، استقرار طرحهای توسعهای در سواحل جنوبی کشور است تا از ظرفیت اقتصاد دریا، نزدیکی به منابع آبی و بنادر و همچنین توسعه مناطق کمتر برخوردار بهرهبرداری شود.
وی ادامه داد: در مسیر توسعه سبز و تحول دیجیتال، فولاد مبارکه خود را متعهد میداند که پروژهها را با رعایت الزامات زیستمحیطی اجرا کند. تمامی طرحهای در دست اجرا از منظر کاهش آلایندگی، بهرهوری انرژی و مدیریت منابع مورد ارزیابی دقیق قرار میگیرند.
معاون طرح و توسعه گروه فولاد مبارکه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: فولاد مبارکه از مرحله مجری طرح بودن عبور کرده و در حال حرکت به سمت طراحی و تملک فناوری در صنعت فولاد است. امروز با تکیه بر توان شرکتهای دانشبنیان، دانشگاهها و متخصصان داخلی، بهویژه در اصفهان، بستر لازم برای طراحی و ساخت تجهیزات و فناوریهای موردنیاز در داخل کشور فراهم شده است.
وی افزود: این تغییر رویکرد، گامی مهم برای دستیابی به استقلال فناوری در صنعت فولاد کشور است. امید داریم با همافزایی میان فولاد مبارکه، دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان، بتوانیم مسیر خودکفایی فناورانه را با موفقیت طی کنیم.
خسروانیپور تأکید کرد: فولاد مبارکه با تمرکز بر تولید محصولات خاص نظیر ورقهای خودرویی، سیلیکونی و رنگی که سهم زیادی در واردات کشور دارند، قصد دارد ضمن توسعه زنجیره ارزش و ایجاد توازن در صنایع پاییندست، نقش خود را در اقتصاد ملی و صادرات محصولات ویژه بیش از گذشته تقویت کند.
پایداری تولید و امنیت انرژی با اتکا به توسعه هوشمند
معاون طرح و توسعه گروه فولاد مبارکه، با اشاره به نقش هوشمندی مدیریتی در پایداری تولید این گروه صنعتی گفت: در شرایطی که رودخانه زایندهرود خشک بود، فولاد مبارکه توانست با پیشبینی و سرمایهگذاری بهموقع، ۵۰ درصد از آب مصرفی خود را از طریق پساب و فاضلاب تصفیهشده شهرستانهای اطراف و بازچرخانی آب تأمین کند. این اقدام نشان داد که نگاه توسعهای ما تنها به تولید نیست، بلکه حفظ منابع طبیعی و پایداری محیطزیست نیز بخش جداییناپذیر از آن است.
پیشرو در خودکفایی انرژی
وی با اشاره به سابقه احداث نیروگاه سیکل ترکیبی فولاد مبارکه افزود: در سالهای ۹۱ و ۹۲، فولاد مبارکه با نگاهی آیندهنگر احداث نیروگاه سیکل ترکیبی را آغاز کرد. امروز در شرایط ناترازی و بحران برق کشور، همین تصمیم هوشمندانه باعث استمرار تولید و حفظ امنیت انرژی در مجموعه شده است.
مسئولیتهای اجتماعی؛ از کمک مالی تا ایجاد زیرساخت
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه تأکید کرد: فولاد مبارکه مسئولیتهای اجتماعی خود را از کمکهای مقطعی به پروژههای پایدار و مولد تغییر داده است. اجرای طرح پنلهای خورشیدی برای خانوادههای محروم، احداث بیمارستانها و توسعه راههای مواصلاتی منطقه از جمله نمونههای این رویکرد است. هدف ما توانمندسازی و توسعه زیرساختهای مناطق پیرامونی است، نه صرفاً انجام کمکهای مالی کوتاهمدت.
۳۰ پروژه زیستمحیطی در جریان اجرا
خسروانیپور با اشاره به توجه ویژه فولاد مبارکه به مسائل زیستمحیطی گفت: در حال حاضر حدود ۳۰ پروژه فعال زیستمحیطی در فولاد مبارکه در دست اجراست، پروژههایی در حوزه کاهش آلایندگی هوا، جلوگیری از آلودگی آبوخاک و ارتقای کیفیت محیط کار همکاران. همچنین بزرگترین غبارگیر خاورمیانه در فولادسازی فولاد مبارکه در حال احداث است تا هیچ ذرهای از غبار صنعتی وارد محیط نشود.
مدیریت آب؛ بازچرخانی ششمرحلهای و کاهش چشمگیر در مصرف
وی با اشاره به دستاوردهای مهندسی در مدیریت منابع آبی گفت: آب مصرفی در فرایند تولید فولاد مبارکه شش مرتبه بازچرخانی میشود. بهواسطه این نظام بازیافتی، فولاد مبارکه توانسته است مصرف آب خود را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد و در ردیف خشکترین فولادسازان جهان قرار گیرد. این دستاورد بهواسطه طراحی دقیق، اتوماسیون صنعتی و مدیریت انرژی حاصل شده است.
نوآوری در استفاده از پسماندهای صنعتی
خسروانیپور افزود: یکی از پروژههای نوآورانه فولاد مبارکه در زمینه استفاده مجدد از لجن و پسماندهای صنعتی در فرایند تولید، بهعنوان یکی از هفت پروژه برتر زیستمحیطی در اتحادیه جهانی فولاد شناخته شده است. همچنین پروژه بازیافت پساب صنعتی فولاد مبارکه در رده طرحهای دارای ارزشافزوده اجتماعی برای جوامع محلی اطراف مورد تقدیر قرار گرفته است.
حرکت بهسوی انرژی سبز
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه با اشاره به پروژههای انرژی تجدیدپذیر اظهار داشت: فولاد مبارکه با احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور و توسعه نیروگاههای بادی در خراسان جنوبی، گام بلندی در جهت تأمین پایدار انرژی و کاهش وابستگی به شبکه سراسری برداشته است. در تابستان گذشته، فولاد مبارکه با مدیریت نیروگاههای خود، به پایداری شبکه برق کشور نیز کمک کرد.
فولاد سبز با فناوریهای روز جهان
وی ادامه داد: با تکمیل پروژه آفتاب شرق ، ۶ کوره از ۸ کوره فولاد مبارکه با انرژی سبز کار میکنند. نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F این شرکت با راندمان ۵۸ درصد، بالاترین راندمان نیروگاههای کشور را دارد. در این نیروگاه، گرمای خروجی گاز بهجای انتشار در هوا، در سیکل بخار استفاده میشود و دمای نهایی خروجی به حدود ۴۰ درجه میرسد که کمترین اثر حرارتی را بر محیطزیست دارد.
توسعه در سراسر کشور
خسروانیپور خاطرنشان کرد: پروژههای توسعه فولاد مبارکه محدود به استان اصفهان نیست. در حال حاضر طرحهای بزرگ فولادی در استانهای هرمزگان، چهارمحال و بختیاری و خراسان جنوبی در حال اجراست. این پراکندگی جغرافیایی بهمنظور توسعه متوازن و استفاده از زیرساختهای بومی مناطق مختلف طراحی شده است.
از سنگ تا ورق رنگی؛ زنجیره کامل تولید در فولاد مبارکه
وی گفت:گروه فولاد مبارکه زنجیره کامل تولید از استخراج سنگآهن تا تولید ورقهای رنگی را در اختیار دارد. پروژههای ارتقای کیفیت و تنوع سبد محصول، بدون افزودن تجهیزات جدید و صرفاً با بهینهسازی خطوط تولید، از دستاوردهای اخیر این شرکت است.
پیشرو در صنعت فولاد سبز
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه در پایان اظهار کرد: امروز فولاد مبارکه را میتوان پیشروترین فولادساز سبز خاورمیانه معرفی کرد. کاهش مصرف آب و انرژی، بازیافت کامل پساب، استفاده از انرژی خورشیدی و بادی، و سرمایهگذاری در پروژههای زیرساختی و اجتماعی، همگی نشان از تعهد عمیق این مجموعه به توسعه پایدار و آیندهای متوازن برای صنعت و محیطزیست دارد.
فولاد مبارکه در مسیر خوداتکایی انرژی و توسعه طرحهای ملی
وی با اشاره به پروژه مشارکت در اکتشاف و استخراج گاز از میدان مدار گفت: این طرح در صورت تکمیل، فولاد مبارکه را در حوزه انرژی به خودتأمینی میرساند؛ بهگونهای که دیگر نیازی به استفاده از شبکههای سراسری گاز و برق نخواهد داشت. افزون بر تأمین نیاز این مجموعه، بخشی از نیاز کشور نیز از محل تولید این میدان گازی برطرف میشود.
توسعه پایدار با اجرای پروژههای زیرساختی
خسروانیپور با تأکید بر رویکرد فولاد مبارکه در اجرای پروژههای توسعهای همسو با ارتقای بهرهوری و پایداری تولید افزود: در کنار طرحهای انرژی، پروژههای مهمی در حوزه توسعه ظرفیت و بهبود کیفیت محصولات در دست اجراست. از جمله این طرحها پروژه نورد گرم ۲ است که پس از سالها انتظار و عبور از موانعی چون تحریم و همهگیری کرونا، امروز با سرعت قابلتوجهی در حال پیشرفت است. این پروژه یکی از اقتصادیترین طرحهای صنعتی کشور به شمار میرود و بخشی از برق موردنیاز آن از طریق نیروگاه سیکل ترکیبی ۶۱۴ مگاواتی تأمین خواهد شد که رکورددار سرعت ساخت در کشور است.
تولید ورق رنگی و فولادهای خاص با فناوری روز دنیا
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه در ادامه به پروژه احداث دومین خط تولید ورق رنگی با ظرفیت ۱۲۰ هزار تن در سال اشاره کرد و گفت: این پروژه با فناوری روز دنیا و با رعایت کامل الزامات زیستمحیطی در حال اجراست و نقش مهمی در تأمین نیاز صنایع لوازمخانگی کشور خواهد داشت.
وی افزود: در کنار این طرح، سیستم گاززدایی پیشرفته نیز در حال راهاندازی است که تولید ورقهای کیفی و فولادهای خاص را ممکن میسازد. همچنین احداث واحد شماره ۸ در بخش فولادسازی نیز در دستور کار قرار دارد که با هدف افزایش بهرهوری، پایداری تولید و ارتقای کیفیت محصولات طراحی شده است.
خسروانیپور خاطرنشان کرد: مجموعه این پروژهها فولاد مبارکه را در جایگاه یک گروه پیشرو در خوداتکایی انرژی، توسعه پایدار و تولید محصولات با ارزشافزوده بالا قرار میدهد.
خوداتکایی در آب و انرژی
خسروانیپور با اشاره به اقدامات فولاد مبارکه در دوران خشکسالی زایندهرود گفت: در سالهایی که زایندهرود بهطور کامل خشک بود، فولاد مبارکه توانست با پیشبینی دقیق و سرمایهگذاری در زیرساختهای جدید، سهم بالایی از آب مصرفی خود را از پساب تصفیهشده شهرهای اطراف تأمین کند.
او افزود: در حوزه انرژی نیز فولاد مبارکه با اجرای پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F پیش از الزامات دولتی وارد عمل شد؛ اقدامی که سبب شد در بحرانهای ناترازی برق، تولید این شرکت متوقف نشود و پایداری تولید و امنیت انرژی حفظ گردد.
وی ادامه داد: در حوزه محیطزیست نیز، فولاد مبارکه هماکنون بیش از ۳۰ پروژه فعال زیستمحیطی دارد که با هدف کاهش آلودگی هوا، آبوخاک اجرا میشوند. همچنین سیستمهای تصفیه و بازچرخانی آب بهگونهای طراحی شدهاند که آب مصرفی مجتمع ۶ بار در چرخه تولید بازچرخانی میشود. در برخی طرحهای جدید، میزان کاهش مصرف آب تا ۷۰ درصد نیز پیشبینی شده است.
نوآوری و بهرهوری با فناوریهای نوین
خسروانیپور با اشاره به حرکت فولاد مبارکه بهسوی بهرهوری حداکثری گفت: ما توسعه را نه از طریق افزودن تجهیزات جدید، بلکه با مدیریت منابع موجود دنبال میکنیم. اکنون ۸۰ درصد پروژههای جاری شرکت، نوآورانه و فناورانهاند و هدف آنها افزایش بهرهوری و کاهش مصرف آب، برق و گاز است. در سالهای اخیر فولاد مبارکه هیچگونه افزایش مصرف انرژی نداشته و در برخی فصول حتی به پایداری شبکه برق کشور کمک کرده است.
فولاد سبز و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
وی با اشاره به احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور در فولاد مبارکه گفت: این نیروگاه، نخستین نیروگاه خورشیدی با مقیاس بزرگ در کشور است و با بهرهبرداری از آن، فولاد مبارکه عملاً به تولید فولاد سبز دست خواهد یافت و ۶ کوره از ۸ کوره فولادسازی ما با انرژی سبز کار میکنند ضمن آنکه نیروگاههای ترکیبی ما دارای راندمان ۵۸ درصدیاند که بالاترین میزان در کشور است.
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه اضافه کرد: علاوه بر این، نیروگاه بادی ۳۰۰ مگاواتی در خراسان جنوبی و نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی شرق اصفهان نیز در حال اجراست که با بهرهبرداری از آنها، کل نیاز گروه فولاد مبارکه به برق شبکه سراسری حذف خواهد شد. در تابستان امسال نیز فولاد مبارکه با کاهش مصرف داخلی خود به پایداری شبکه برق کشور کمک کرد.
خسروانیپور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پروژه انتقال آب از دریای عمان گفت: با بهرهبرداری از طرحهای جدید انتقال آب، فولاد مبارکه دیگر نیازی به برداشت از منابع آبی زایندهرود و آبهای سطحی استان ندارد. در واقع امروز فولاد مبارکه از نظر تأمین آب و انرژی کاملاً خودکفاست.
اقتصاد چرخشی و پروژههای جهانی
وی همچنین به پروژههای بازیافت در فولاد مبارکه اشاره کرد و گفت: پروژه بازیافت لجن و پسماندهای صنعتی در فرایند تولید فولاد، اخیراً از سوی اتحادیه جهانی فولاد بهعنوان یکی از ۷ پروژه برتر زیستمحیطی جهان معرفی شده است. همچنین پروژه استحصال آب صنعتی از پساب نیز در همین اتحادیه بهعنوان طرحی با ارزشافزوده اجتماعی بالا شناخته شده است.
تولید، توسعه و اشتغال در سراسر کشور
خسروانیپور با اشاره به پراکندگی جغرافیایی پروژههای توسعهای گفت: پروژههای طرح و توسعه فولاد مبارکه محدود به اصفهان نیست؛ این طرحها در استانهای هرمزگان، چهارمحالوبختیاری و خراسان جنوبی نیز در حال اجراست. به این ترتیب زنجیره تولید فولاد مبارکه از معدن تا محصول نهایی در سطح کشور گسترش یافته و همزمان با توسعه صنعتی، به ایجاد اشتغال و رونق منطقهای نیز کمک کرده است.
مدیر اجرایی پروژه نورد گرم۲ فولاد مبارکه: جلوگیری از خروج ۳۲۵ میلیون دلار ارز با راهاندازی نورد گرم۲
بهمن مسعودی، مدیر اجرایی پروژه نورد گرم۲ فولاد مبارکه نیز در این نشست خبری گفت: پروژه نورد گرم۲ به پیشرفت ۵۰.۷ درصدی رسیده و با ظرفیت سالانه ۴.۲ میلیون تن از مردادماه ۱۴۰۱ آغاز شده است. این پروژه یکی از بزرگترین طرحهای توسعهای کشور به شمار میرود و بهعنوان پروژه پیشران برای زنجیره فولاد و صنایع پاییندستی تعریف شده است
وی افزود: هدف از اجرای این پروژه تولید ورقهای سبکتر و مقاومتر برای صنایع استراتژیک است و بخش عمده مخارج پروژه مربوط به تأمین و نصب ماشینآلات است. از میان ۸ محموله اصلی تجهیزات خارجی موردنیاز، تاکنون ۷ محموله وارد کشور شده و محموله پایانی نیز در مرحله آمادهسازی قرار دارد.
مدیر اجرایی پروژه نورد گرم۲ خاطرنشان کرد: با راهاندازی این طرح در فروردینماه ۱۴۰۶، ظرفیت صادرات ورق گرم فولاد مبارکه از ۴۰۰ هزار تن به بیش از ۲ میلیون تن افزایش خواهد یافت و از خروج سالانه ۳۲۵ میلیون دلار ارز جلوگیری میشود.
وی ادامه داد: نسبت مالی داخلی و خارجی پروژه نورد گرم ۲ حدود ۶۰ به ۴۰ است که نزدیک به ۶۰ درصد هزینهها بهصورت ریالی و با تکیهبر توان داخل تأمین میشود و حدود ۴۰ درصد به بخش ارزی و خریدهای خارجی اختصاص دارد
مدیر توسعه فولادسازی و ریختهگری مداوم شرکت فولاد مبارکه: جلوگیری از خامفروشی و استفاده از فناوری روز دنیا با مصرف آب بسیار پایین
محمدحسین خرمی، مدیر توسعه فولادسازی و ریختهگری مداوم شرکت فولاد مبارکه هم در این نشست خبری با اشاره به اجرای مجموعهای از پروژههای توسعهای در این شرکت گفت: تمام برنامههای در دست اجرا با هدف ارتقای کیفیت محصولات، بهبود شرایط زیستمحیطی و ارتقای ایمنی و سلامت کارکنان و جوامع پیرامونی طراحی و عملیاتی شدهاند.
خرمی با تأکید بر اینکه رمز بقای هر شرکت در شرایط رقابتی امروز، ارتقای کیفیت و تولید محصولات ویژه است، افزود: در فولاد مبارکه رویکرد اصلی ما تأمین نیاز داخل کشور و درعینحال افزایش ارزشافزوده محصولات از طریق توسعه فناوری و جلوگیری از خامفروشی است. در همین راستا پروژههای متعددی تعریف و اجرایی شده است.
وی در ادامه یکی از مهمترین پروژههای جاری را پروژه گاززدایی (RH-Top2) عنوان کرد و گفت: در این فرایند با کاهش ناخالصیهای ذوب، امکان تولید فولادهای با کربن پایین و فولادهای ویژه فراهم میشود. محصولات خروجی این واحد در صنایع خودرو، نفت و گاز، پتروشیمی و ساخت مخازن تحتفشار کاربرد خواهند داشت.
مدیر توسعه فولادسازی فولاد مبارکه با اشاره به جنبههای زیستمحیطی این طرح گفت: در این پروژه از سیستم وکیومپمپ مبتنی بر بخار استفاده میشود که یکی از فناوریهای روز دنیا با مصرف آب بسیار پایین است. در طراحی این سیستم، علاوه بر تمرکز بر تولید فولادهای خاص، کاهش مصرف آب نیز هدفگذاری شده است؛ زیرا سیستمهای قدیمی مصرف آب بالایی داشتند. پمپهای جدید به کار گرفته شدهاند و بهصورت بومی در کشور در حال راهاندازی هستند.
خرمی تصریح کرد: ظرفیت خروجی این واحد حدود یکمیلیون تن فولاد ویژه در سال است. البته این رقم به معنای افزایش تولید کلی فولاد مبارکه نیست، بلکه همان میزان تولید فعلی با فرایند جدید به فولادهای خاص و باکیفیت تبدیل میشود.
وی با اشاره به پروژه دیگری در بخش فولادسازی گفت: با توجه به وجود ۸ کوره فعال در فولادسازی فولاد مبارکه، برای دستیابی به ظرفیت نامی و جلوگیری از ازدحام و سرگردانی ذوب در خطوط انتقال، واحد جدیدی در حال احداث است که امکان انتقال مستقیم ذوب از هر کوره به واحد ریختهگری مربوطه را فراهم میکند. این اقدام موجب افزایش بهرهوری، بهبود انعطافپذیری عملیاتی و نهایتاً رشد تولید در ظرفیت موجود خواهد شد.
خرمی در پایان تأکید کرد: با اجرای این طرحها و بهرهگیری از فناوریهای نوین، فولاد مبارکه گام مهمی در جهت تولید فولادهای خاص، کاهش مصرف منابع و ارتقای سطح کیفی محصولات خود برمیدارد.