به گزارش رصد روز، خیابان میرزای شیرازی در تهران بهعنوان یکی از نقاط شناختهشده برای خرید لوازم کریسمس شهرت دارد. با نزدیک شدن به فصل تعطیلات سال نو میلادی و کریسمس، فروشگاهها و مغازههای این خیابان پر از تزئینات ویژه کریسمس میشوند و حالوهوای شاد و پرجنبوجوشی به خود میگیرند.
کریسمَس (به انگلیسی: Christmas) یا نوئل (فرانسوی: Noël، میلاد) جشنی است در دین مسیحیت که به منظور گرامیداشت زادروز عیسی مسیح برگزار میشود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر جشن گرفته و بسیاری آن را در شامگاه ۲۴ دسامبر نیز برگزار میکنند. اعضای بیشتر کلیساهای ارتودوکس در سراسر دنیا نیز روز ۲۵ دسامبر را به عنوان میلاد مسیح جشن میگیرند. برخی از مسیحیان ارتودوکس در روسیه، اوکراین، سرزمین مقدس و دیگر مکانها، به سبب پیروی از گاهشماری یولیانی، جشن کریسمس را در روز هفت ژانویه برپا میکنند. کلیسای حواری ارمنی طبق سنت منحصر به فردی، روز میلاد و همچنین روز غسل تعمید مسیح را همزمان در روز ششم ژانویه جشن میگیرند.
ایام ۱۲ روزه کریسمس با سالروز میلاد مسیح در ۲۵ دسامبر آغاز شده و تا جشن خاجشویان در روز ۶ ژانویه ادامه مییابد. هرچند مهمترین عید مذهبی در گاهشمار مسیحی، روز عید پاک (به عنوان روز مصلوب شدن و رستاخیز عیسی) است، بسیاری از کشورها بهخصوص کشورهای ایالات متحده و کانادا، کریسمس را مهمترین رویداد سالانه مسیحی به حساب میآورند. با وجودی که این روز یک عید مذهبی شناخته میشود از اوایل سده بیستم میلادی به بعد بهطور گسترده به عنوان یک جشن غیر مذهبی برگزار شده و برای بیشتر مردم این ایام فرصتی است برای دور هم جمع شدن اقوام و دوستان و هدیه دادن به هم. کریسمس با آیینهای ویژهای بهطور مثال آراستن یک درخت کاج، برگزار شده و شخصیتی به نام نوئل در آن نقشی مهم دارد.
ریشه لغوی
واژه کریسمس (به انگلیسی: Christmas)، به معنای «مراسم عشای ربانی (مَس) در روز مسیح»در حدود سال ۱۰۵۰ میلادی به صورت واژه Christes maesse به معنی «جشن مسیح»، وارد زبان انگلیسی قدیم شد و محققان معتقدند، گونه کوتاهتر آن یعنی Xmas شاید برای نخستین بار در قرن سیزدهم به کار رفته باشد. واژه قدیمیتر «یول» (Yule) احتمالاً از واژه آلمانی jōl یا انگلوساکسونی geōl که به جشن انقلاب زمستانی اشاره دارد، مشتق شدهاست. واژههای متناظر در دیگر زبانها چون، نَویداد (Navidad) در اسپانیایی، ناتاله (Natale) در ایتالیایی و نوئل (Noël) در فرانسوی، همگی معنای «میلاد» را تداعی میکنند و واژه آلمانی «وایناختِن» (Weihnachten)، به معنی «شب تقدیسشده» است.
ریشه تاریخی
آنچه پیرامون میلاد عیسی مسیح از مَتّی و لوقا نقل شده در انجیل برجستهتر است، نوشتههای نخستین پیرامون مسیحیت چندین روز را برای تولد مسیح ذکر کردهاند. نخستین جشن ثبت شده برای کریسمس در رم در سال ۳۳۶ صورت گرفت.در رویکرد جنجالی مسیحیت آریانیسم در سده چهارم، کریسمس نقش مهمی دارد. در آغاز قرون وسطی، خاجشویان بر کریسمس سایه انداخت. این جشن با تاجگذاری کارل بزرگ در روز کریسمس در حدود سال ۸۰۰ کاملاً فراگیر شد. اما از آنجاکه مراسم با میخواری فراوان و دیگر رفتارهای ناشایست همراه شد، پارسایان در سده ۱۷ام میلادی کریسمس را ممنوع اعلام کردند. این جشن در سال ۱۶۶۰ به عنوان یک تعطیلی رسمی باقی ماند اما با چشم بد و مایه بی آبرویی به آن نگاه شد. در آغاز سدهٔ ۱۹ میلادی، با پیدایش جنبش آکسفرد در کلیسای انگلیس، کریسمس دوباره رونق گرفت. چارلز دیکنز و دیگر نویسندگان با تأکید بر اینکه کریسمس یک جشن خانوادگی، مذهبی و وسیلهای برای دادن هدیه است جلوه اجتماعی تازهای به آن بخشیدند و باعث فراموشی گذشتهٔ آن شدند.
انتخاب ۲۵ دسامبر
در سدهٔ سوم میلادی، زادروز مسیح هم بسیار مورد توجه و هم بسیار مورد اختلاف بود. نزدیک به سال ۲۰۰ پس از میلاد، کلمنت اسکندریه چنین نوشت:
کسانی هستند که نه تنها سال میلاد سرورمان بلکه روز میلاد او را نیز تعیین کردهاند و میگویند آن در بیستوهشتمین سال آگوست و در بیستوپنجمین روز بشنس (ماه مصری برابر با ۲۰ می) رخ دادهاست… دیگران میگویند که او در ۲۴ و ۲۵ برموده (برابر با ۲۰ و ۲۱ آوریل) به دنیا آمدهاست.
در دیگر نوشتههایی که به آن دوران بازمیگردد، ۲۰ می، ۱۸ و ۱۹ آوریل، ۲۵ مارس، ۲ ژانویه، ۱۷ نوامبر و ۲۰ نوامبر پیشنهاد شدهاست. عوامل گوناگونی در برگزیدن ۲۵ دسامبر برای روز میلاد مؤثر است: نخست آنکه این روز در گاهشمار رومی، روز انقلاب زمستانی بود؛ دوم آنکه ۹ ماه پس از ۲۵ مارس بود. ۲۵ مارس روزی است که به اعتدال بهاری و تاریخ تشکیل نطفهٔ عیسی مسیح مربوط است.
در آیینهای دیگر نیز روز ۲۵ دسامبر گرامی داشته میشد. برای مثال تولد میترا خدای خورشید در آیین میتراییسم و خدای حوروس و ایزیس نیز در روز ۲۵ دسامبر میباشد.