خاورمیانه ۲۰۳۰

عربستان سعودی در این مسیر پیشگام است و قصد دارد ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را تا سال ۲۰۳۰ میلادی به ۱۳۰ گیگاوات افزایش دهد؛ درحالی‌که در حال حاضر این میزان کمتر از ۵ گیگاوات است. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این کشور، نیروگاه خورشیدی سدیر با ظرفیت ۱.۵ گیگاوات است که هم‌اکنون عملیاتی شده است. این کشور همچنین هدف‌گذاری کرده که تا سال ۲۰۳۰ میلادی نیمی از انرژی موردنیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند.

امارات متحده عربی با تعهد به کاهش ۱۹ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ و دست‌یابی به انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در زیرساخت‌های انرژی خورشیدی انجام داده است. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این کشور، پارک خورشیدی محمد بن راشد آل مکتوم در دبی است که نماد تعهد منطقه به انرژی‌های تجدیدپذیر محسوب می‌شود. این پارک که در منطقه سیح‌الدحل، در ۵۰ کیلومتری جنوب دبی قرار دارد، با مساحت ۷۷ کیلومترمربع طراحی شده و قرار است ظرفیت آن تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۵ هزار مگاوات برسد که آن را به یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی یکپارچه جهان تبدیل می‌کند. این پروژه که توسعه آن از سال ۲۰۱۳ میلادی آغاز شد، شامل فازهای متعددی مانند مزرعه خورشیدی ۱۳ مگاواتی اولیه، فاز سوم ۸۰۰ مگاواتی و فاز چهارم ۹۵۰ مگاواتی است که ترکیبی از فناوری فتوولتائیک و انرژی خورشیدی متمرکز (CSP) را شامل می‌شود. انتظار می‌رود این پارک سالانه بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن از انتشار کربن بکاهد و نقش مهمی در دست‌یابی دبی به هدف ۱۰۰ درصد انرژی پاک تا سال ۲۰۵۰ ایفا کند. همچنین، با سرمایه‌گذاری بالغ‌بر ۵۰ میلیارد درهم، این پروژه علاوه بر تأثیرات زیست‌محیطی مثبت، به توسعه اقتصادی دبی نیز کمک شایانی خواهد کرد. یکی از ویژگی‌های نوآورانه این پارک، امکان تولید برق در شب با ذخیره‌سازی انرژی تا ۱۵ ساعت است که آن را به الگویی برای پروژه‌های پایدار آینده در منطقه تبدیل کرده است.

بر اساس برآوردها، تا سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۳۰ درصد از ظرفیت نصب‌شده انرژی در خاورمیانه از منابع تجدیدپذیر تأمین خواهد شد و این میزان ممکن است تا سال ۲۰۵۰ به ۷۵ درصد افزایش یابد. انتظار می‌رود که انرژی خورشیدی فتوولتائیک (PV) نقش غالب را در تأمین بیش از نیمی از برق منطقه تا اواسط قرن ایفا کند. در کنار انرژی خورشیدی، کشورهای منطقه در حال گسترش سرمایه‌گذاری‌های خود در پروژه‌های هیدروژن سبز و آبی، اکتشاف مواد معدنی حیاتی و سامانه‌های ذخیره انرژی هستند.

با وجود این پیشرفت‌ها، گاز طبیعی همچنان به‌عنوان یک سوخت انتقالی مورد استفاده قرار خواهد گرفت، اما سهم آن در تولید برق از ۷۴ درصد در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۴۶ درصد در سال ۲۰۴۰ و در نهایت به ۲۲ درصد در سال ۲۰۵۰ کاهش خواهد یافت. در این میان، هفت کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مراکش، عمان، مصر، اسرائیل و اردن بیش از ۹۰ درصد از رشد انرژی تجدیدپذیر منطقه را به خود اختصاص خواهند داد، به‌طوری‌که ظرفیت انرژی خورشیدی بیش از ۸۵ درصد از این توسعه را شامل می‌شود. خاورمیانه قصد دارد طی پنج سال آینده ۶۲ گیگاوات ظرفیت جدید انرژی تجدیدپذیر اضافه کند که این امر نشان‌دهنده گذار تاریخی منطقه از وابستگی به نفت به‌سوی تبدیل‌شدن به یک قطب انرژی پاک است. این تحول، تعهد منطقه را به توسعه پایدار و ایفای نقش مؤثر در آینده سبز جهانی تا سال ۲۰۳۰ و پس از آن نشان می‌دهد.

 منابع:

https://energy-utilities.com/middle-east-renewable-energy-investments-surge-to-news125639.html

https://www.weforum.org/stories/2024/04/renewable-energy-capacity-mena/

https://www.iea.org/reports/world-energy-investment-2024/middle-east

https://www.rystadenergy.com/news/solar-pv-to-help-soaring-middle-east-power-demand?t&utm_source=perplexity

http://www.mbrsic.ae/en/about/mohammed-bin-rashid-al-maktoum-solar-park