به‌پرداخت ملت که در سال ۱۴۰۲ بر تثبیت برنامه‌ها و پروژه‌هایش متمرکز بود، در سال ۱۴۰۳ به سمت توسعه رفت و جایگاهش در صنعت پرداخت را بهبود بخشید
به گزارش رصد روز، به نقل از روابط عمومی به پرداخت ملت؛ به گفته مدیرعامل به‌پرداخت ملت، این شرکت با توسعه ۲۷۳هزار پایانه جدید و نوسازی ۱۵۰هزار پایانه، به رشد قابل‌توجهی در بخش زیرساخت‌های پرداخت رسید. علاوه بر این، پروژه‌هایی مانند ریال دیجیتال بانک مرکزی و اتصال شبکه شتاب ایران به روسیه را با موفقیت به اجرا رساند که نشان‌دهنده تعهد این شرکت به پیشرفت در فناوری‌های نوین و خدمات ملی است.
بااین‌حال، ورود به بازار فین‌تک و همکاری با ۱۶ پرداخت‌یار فعال در کشور نیز گام مهمی بود که به‌پرداخت ملت را در موقعیت بهتری برای ارائه خدمات نوآورانه و شخصی‌سازی‌شده قرار داد. با وجود این، سال ۱۴۰۳ چالش‌هایی هم برای آنها داشته که تأمین نقدینگی یکی از بزرگترین آنها بوده است. با وجود چالش‌ها، به‌پرداخت ملت به‌طور جدی در تلاش است در سال ۱۴۰۴ مسیر رشد خود را ادامه دهد. برنامه‌های این شرکت شامل نوسازی ۵۰۰هزار پایانه، ورود به حوزه اعتبار و افزایش تنوع خدمات به مشتریان است. این شرکت در تلاش است با به‌روزرسانی استراتژی‌های بازاریابی و ارائه خدمات نوین مانند خدمات مالی و حسابداری، جایگاه خود را در بازار بهبود بخشد. همچنین، توسعه اپلیکیشن سکه و افزودن سرویس‌های جدید به آن نیز از دیگر برنامه‌های این شرکت در سال آینده خواهد بود. در ادامه گزارشی از گفت‌وگوی عصر تراکنش با محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت، را می‌خوانید.
به‌پرداخت ملت در سال ۱۴۰۲ با رویکرد تمرکز بر تثبیت پیشروی کرد تا در سال ۱۴۰۳ بتواند رشد و توسعه خوبی را تجربه کند. محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت، درباره سهم بازار و پروژه‌های ملی که در سال ۱۴۰۳ انجام داده‌اند، میگوید: «وضعیت به‌پرداخت ملت تا قبل از سال ۱۴۰۲ به‌این‌صورت بود که سالانه حدود ۲ درصد از سهم بازارش را از دست می‌داد تا اینکه در سال ۱۴۰۲ بعد از مدت‌ها با رشد اندکی در سهم بازارمان روبه‌رو شدیم. با وجود این سال، ۱۴۰۲ برای به‌پرداخت ملت سال تثبیت بود و در سال ۱۴۰۳ به لحاظ کمی و کیفی رشد کردیم. برای مثال در سال ۱۴۰۳، ۲۷۳هزار پایانه اضافه و ۱۵۰هزار پایانه را نوسازی کردیم. سهم بازارمان نیز در پایانه‌های فروشگاهی ۱۹.۲۳ درصد است.
اگر مشکلات مهر و آبان‌ماه اتفاق نمی‌افتاد، سهم بازارمان به ۲۰درصد نیز می‌رسید. راجع‌به پروژه‌های ملی‌مان باید توضیح بدهم که ما در سال ۱۴۰۲ استارت پروژه ریال دیجیتال را زده بودیم و در سال ۱۴۰۳ توانستیم آن را در کیش و تهران تجاری کنیم و اکنون مردم می‌توانند در این دو شهر از آن استفاده کنند، اما مردم از این پروژه چندان استقبال نکرده‌اند و برای آنها نسبت به سایر روش‌های پرداخت مرجح نشده است. مردم هنوز هم پرداخت‌های خردشان را از طریق شبکه شاپرک انجام می‌دهند. در سال ۱۴۰۳ پروژه اتصال شبکه شتاب ایران به شبکه روسیه را هم داشتیم. به‌پرداخت ملت سوئیچ صادرکنندگی بانک ملت را هم مدیریت می‌کند و همین مسئله باعث شد بانک ملت اولین بانکی باشد که این پروژه را به انجام می‌رساند.»
به‌پرداخت ملت در گزارش‌های اقتصادی شاپرک جزو دو شرکت برتر از نظر تعداد و مبلغ تراکنش‌هاست. بنا بر صحبت‌های مدیرعامل این شرکت، به‌پرداخت ملت به‌جای تمرکز روی تعداد تراکنش‌ها، روی مبلغ آنها تمرکز کرده و در تلاش است جایگاهشان را در گزارش‌های اقتصادی شاپرک حفظ و تراکنش‌های خود را ارتقا دهد.
او درباره این موضوع توضیح می‌دهد: «پس از اصلاح نظام کارمزد و تمرکز تعرفه‌های شاپرک روی مبلغ، ما هم تمرکزمان را به این سمت بردیم. ما درحال‌حاضر در دو بخش پایانه‌های فروشگاهی و موبایلی به لحاظ مبلغ اول هستیم و در بخش پایانه‌های اینترنتی نیز جایگاه اول را به لحاظ تعداد و همچنین جایگاه دوم به لحاظ مبلغ داریم، و می‌خواهیم در بخش پایانه‌های اینترنتی هم در سال ۱۴۰۴ اول شویم. علاوه بر این، با توجه به افزایش تعداد پایانه‌های فروشمان در سال جاری، در سال آینده به لحاظ تعدادی نیز پیشرفت خواهیم داشت، اما به‌طورکلی تمرکزمان روی مبلغ تراکنش‌هاست، نه تعداد آنها.»
به‌پرداخت ملت در سالی که گذشت به بازار شرکت‌های فین‌تک وارد شده و با تعدادی از پرداخت‌یارها قرارداد بسته تا خدمات و سرویس‌هایی را که لازم دارند، برای آنها شخصی‌سازی کند. تقی‌پور در این باره بیان می‌کند: «ما در سال ۱۴۰۳ توانستیم با ۱۶ پرداخت‌یار قرارداد ببندیم که برخی از آنها عبارت‌اند از: تومن، جیبیت، زرین‌پال، پیپینگ و… . در واقع، باید بگویم با بیشتر پرداخت‌یارهای مهم بازار در تعامل و همکاری هستیم و قراردادهایی با آنها امضا کرده‌ایم تا خدماتی که توانایی انجامشان را داریم جهت توسعه بخش‌های فین‌تکی‌شان به آنها ارائه دهیم.
بدین گونه که با برخی از آنها بیشتر و با برخی دیگر کمتر در تعامل هستیم، ولی به‌طورکلی اینکه برای اولین‌بار وارد بازار فین‌تک شدیم، برایمان اتفاق مثبتی بود. همچنین ما در درگاه اینترنتی‌مان گزارش‌هایی را ایجاد کردیم که در اکثر فین‌تک‌ها قابل استفاده می‌شود. به‌علاوه روی بحث‌های مربوط به تجربه سفر مشتری فعالیت‌هایی را انجام داده‌ایم. این سرویس‌ها برای فین‌تک‌ها شخصی‌سازی شده و ماهیت B2B دارند. علاوه بر این، بخشی از این سرویس‌ها با کمک شرکت هم‌گروه (بهسازان ملت) توسعه داده شد و به آنها ارائه دادیم.»
ورود به بازار فین‌تک تنها اقدام مهم به‌پرداخت در سال ۱۴۰۳ نبود و اقدامات دیگری نیز انجام داده است که مدیرعامل این شرکت در مورد آنها توضیح می‌دهد: «یکی از حوزه‌های موردتوجه ما در سالی که گذشت، حوزه سوخت بود. پروژه IGSR را داشتیم که در آن نرم‌افزار حسابداری تحویل‌داده‌شده به جایگاه‌های سوخت را به فضای ابری منتقل کردیم و این پروژه در سال ۱۴۰۴ کاملاً تجاری می‌شود. علاوه بر این، یک همکاری با شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی داشتیم تا امنیت سامانه‌های هوشمند سوخت را ارتقا دهیم که این پروژه نیز به اتمام رسیده است و ۵۰هزار ترمینال کارت سوخت این شرکت را نیز تعمیر کردیم.
ما در سال ۱۴۰۳ سه تفاهم‌نامه با این شرکت امضا کردیم که در حوزه‌های هوشمندسازی جایگاه‌های CNG، طراحی سامانه جدید سوخت، تجهیز و ارتقای سامانه هوشمند سوخت بود که در بخش ارتقا و تجهیز سامانه‌های سوخت باید به همان ۵۰ هزار ترمینال تعمیرشده اشاره کنم. در بحث هوشمندسازی جایگاه‌های سوخت نیز باید به هوشمندسازی یکی از جایگاه‌ها که به‌صورت پایلوت اجرا شده است اشاره کنم. در بحث طراحی سامانه‌ها نیز در حال گفت‌وگو هستیم تا تکلیف آن مشخص شود.»
تیم ۴۰۰نفره به‌پرداخت ملت در سال ۱۴۰۳ توانسته دستاوردهای فراوانی داشته باشد و اقدامات توسعه‌ای خوبی را رقم بزند. تقی‌پور در این مورد میگوید: «ما در به‌پرداخت ملت توانسته‌ایم در سال ۱۴۰۳ اقدامات بزرگی انجام دهیم. برای مثال پایانه‌هایمان را از ۹۸۰هزار عدد به ۱.۲۹۶.۰۰۰ عدد در دی‌ماه ۱۴۰۳ رساندیم و با افزایش ۵۶ درصد در میزان فروشمان روبه‌رو شدیم. در بخش فروش شارژ از ۲.۲ همت به ۳.۷ همت رسیدیم که عدد قابل‌توجهی است. علاوه بر این، در رتبه‌بندی نیلسون ریپورت یک رتبه ارتقا یافتیم و رتبه سیزده را کسب کردیم که یک افتخار برای ما محسوب می‌شود. همچنین برنامه بازاریابی‌مان را نیز به‌روزرسانی کردیم. همچنین، بخشی از مطالبات خود را از سازمان‌های دولتی وصول کردیم و از همه مهم‌تر اینکه شبکه به‌پرداخت ملت را از بانک ملت تفکیک کردیم.»
طبق صحبت‌های تقی‌پور، در سال ۱۴۰۳ یک مرکز تماس منسجم و یکپارچه هم برای به‌پرداخت ملت ایجاد کرده‌اند که هم‌اکنون با ۶۰ نفر کارشناس سرویس‌دهی انجام می‌دهد. او توضیح می‌دهد: «در یک سال گذشته روی موضوع کاهش استفاده از رول‌های کاغذی که برای رسیدهای تراکنش‌ها استفاده می‌شوند نیز تمرکز کردیم که موجب صرفه‌جویی تقریبی ۱۴۰میلیارد تومانی در هزینه‌هایمان شد. علاوه بر همه این موارد، با استقرار سامانه رصد هوشمند ابزارهای مشکوک (رهام) توانستیم تقلب، پول‌شویی و قمار را در درگاه‌هایمان به نزدیک صفر برسانیم و در این زمینه از بانک مرکزی امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰ کسب کنیم و علاوه بر این، مرکز NOC و SOC را نیز راه‌اندازی کردیم.»
پروژه ریال دیجیتال بانک مرکزی ایران هنوز به اندازه کافی مورد استقبال مردم و بانک‌ها قرار نگرفته است. مدیرعامل به‌پرداخت ملت در این باره بیان می‌کند: «مهم‌ترین رکن هر سرویس جدید برای اینکه مورد استقبال مردم قرار گیرد، این است که یک ارزش برای آنها خلق کند؛ اتفاقی که تا امروز برای ریال دیجیتال بانک مرکزی ایران رقم نخورده است. اگر ریال دیجیتال را از منظر مشتری نگاه کنیم، همان کیف پول عادی بر مبنای بلاکچین است که بلاکچین بودن یا نبودن آن برای مشتری اهمیت چندانی هم ندارد. نکته بعدی این است که امروز کیف پول‌های متعددی وجود دارد که مردم می‌توانند در برنامه‌های گوناگون از آنها استفاده کنند و خلق یک کیف پول دیگر شاید از نظر آنها معنایی نداشته باشد.
از طرفی چون هنوز تعرفه‌ها مشخص نشده، دارای جذابیتی از سمت پذیرنده‌ها نیست. بحث‌های مربوط به قانون‌گذاری را هم داریم که هنوز شفاف و مشخص نشده‌اند. قرار بر این بود که پرداخت با ریال دیجیتال جایگزین پرداخت‌های خرد ریالی شود، اما چون هنوز شبکه شاپرک اجازه پرداخت مبالغ خرد را توسط کارت می‌دهد، عملاً مردم برای پرداخت‌های خردشان سراغ ریال دیجیتال نمی‌روند. علاوه بر همه این موارد، ریال دیجیتال فقط در بانک‌ها و PSPهای محدودی پیاده شده است و سایر بانک‌ها و PSPها در این حوزه ورود نکرده‌اند.»
مسئله دیگری که درباره نظام پولی وجود دارد و به عقیده تقی‌پور باید به آن توجه کرد، موضوع توسعه متوازن ابزارهای پرداخت است. به گفته او، هیچ کشور توسعه‌یافته موفقی پول خرد را کاملاً حذف نکرده و اتفاقاً اگر قرار باشد چاپ اسکناس محدود شود، آن اسکناس باید درشت‌مقیاس باشد. البته در این باره هم اختلاف‌نظرهایی وجود دارد و برخی از اقتصاددانان معتقدند حذف و محدود کردن اسکناس‌های درشت نیز می‌تواند باعث ایجاد چالش‌هایی شود.
مدیرعامل به‌پرداخت ملت در این باره میگوید: «در واقع، پول نقد ابزاری برای تسویه‌حساب در معاملات است و برای مردمی که در زندگی روزمره‌شان از خدماتی نظیر تاکسی و اتوبوس و غیره استفاده می‌کنند، لازم و ضروری است و منطقی به نظر نمی‌رسد افراد برای پرداخت‌های خرد خود به کارمزد و هزینه اینترنت و غیره ملزم شوند. در ایران جهت پرداخت‌های آفلاین کهربا را ایجاد کرده‌اند که همین ابزار هم یکی از دلایلی است که می‌تواند باعث عدم توسعه ریال دیجیتال شود. یعنی مردم وقتی می‌توانند از یک ابزار آفلاین استفاده کنند، چرا باید یک ابزار آنلاین را ترجیح دهند؟ این اتفاق فقط در صورتی می‌افتد که آن ابزار آنلاین مزیت یا ارزش‌افزوده جالب‌توجهی برای آنها داشته باشد.
پرداخت‌های خرد باید با روش‌های کم‌هزینه انجام شود و باید دید که هزینه چاپ اسکناس و ضرب سکه در یک کشور بیشتر می‌شود یا هزینه تولید فناوری؟ مطالعات نشان داده که هر سکه یا اسکناس بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ بار دست‌به‌دست می‌شود و اگر این هزینه را تقسیم بر این مقدار کنیم، خیلی به‌صرفه‌تر از هزینه‌ای است که برای فناوری اختصاص می‌دهیم. شاپرک، شبکه گرانی است و درحال‌حاضر هر تراکنش حداقل بین حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ تومان هزینه دارد و در آینده بیشتر نیز می‌شود. پس باید پرداخت‌های بزرگ را مدیریت کند. هدف از خلق ریال دیجیتال بانک مرکزی این بود که یک جایگزین برای پرداخت‌های خرد باشد و هزینه‌های این‌چنینی نداشته باشد. چاپ اسکناس و ضرب سکه هنوز هم توجیه اقتصادی دارد و واقعیت این است که نباید به‌طورکلی کنار گذاشته شود. ما در ایران دچار شوک فناوری شده‌ایم و همین مسئله یکی از دلایل شکست پروژه‌هایمان است.»
به عقیده تقی‌پور، ساختارهای سنتی نباید به طور کامل حذف شوند و ساختارهای مدرن باید به موازات آنها توسعه داده شوند. او میگوید: «ما برای دیجیتالی کردن هر خدمتی در صنعت حریص بوده‌ایم و در فضای سنتی خدمات را به‌روز نکرده‌ایم. برای مثال تاکنون عابربانک‌ها نهایتاً ۲۰۰هزار تومان به مردم می‌دهند و این در حالی است که ۲۰۰هزار تومان به‌سختی کفاف خرید یک وعده غذایی را می‌دهد.»
بزرگترین چالش به‌پرداخت ملت در سال ۱۴۰۳ تأمین نقدینگی بوده است؛ چالشی که او درباره‌اش میگوید: «ما در سال ۱۴۰۳ مجبور شدیم حقوق و دستمزد کارکنانمان را افزایش دهیم و این در حالی بود که درآمدهایمان به همان نسبت بیشتر نشده بود. خریدهایی که باید برای شرکت و پروژه‌هایمان انجام می‌دادیم، ارزی بودند و این موضوع خیلی آزاردهنده بود. شاپرک قول داده بود که کارمزدها را به‌روز نگه دارد و حالا در یک سال اخیر تغییری در تعرفه‌ها ایجاد نکرده است و این برای شرکت‌های پرداخت مشکل ایجاد می‌کند. ما حقوق کارمندانمان را در سال ۱۴۰۳ بین ۳۰ تا ۴۰درصد افزایش دادیم؛ و نرخ ارز نیز که خودتان می‌بینید چه وضعیتی دارد و روزانه بالا می‌رود. همین مشکلات اقتصادی باعث شده برخی از نیروهای ماهرمان را هم از دست بدهیم. ما در سال ۱۴۰۳ نیرویی نداشتیم که از شرکت ما خارج شود و به یک شرکت داخلی دیگر برود، اما افرادی بودند که کلاً از ایران مهاجرت کرده‌اند تا در کشور دیگری کار و زندگی کنند. تأمین تجهیزات هم چالش جدی بود که باز هم به گران بودن قیمت‌ها برمی‌گردد.»
او بر این باور است که این چالش‌ها در سال ۱۴۰۴ هم وجود خواهند داشت و ممکن است برخی از آنها به ابربحران نیز تبدیل شوند: «مشکل نقدینگی ممکن است کل اکوسیستم را فلج کند. ما بخشی از یک زنجیره هستیم و هر بخشی از این زنجیره که نتواند کارش را درست انجام دهد، کل اکوسیستم دچار مشکل می‌شود. به احتمال زیاد در سال ۱۴۰۴ همه‌چیز برای ما که در ایران هستیم گران‌تر می‌شود و این موضوع اصلاً اتفاق خوبی نیست.»
طبق تحلیل‌های ما، اگر بازار را با در نظر گرفتن تورم با سال گذشته مقایسه کنیم، بازارمان ۱۰درصد کوچک‌تر شده است. درست است که امسال به لحاظ مبلغی رشد داشتیم، اما اگر تورم را در مبالغ لحاظ کنیم، متوجه می‌شویم که کاهش هم داشته‌ایم. تقی‌پور با بیان این موضوع توضیح می‌دهد: «قدرت خرید مردم کم شده و این افزایش بازاری که ما داشتیم به این معنا نیست که مردم خرید بیشتری انجام داده‌اند. اتفاقاً تعداد تراکنش‌ها کاهش یافته است، ولی در هر بار خرید مجبور بوده‌اند مبلغی بیشتر از سال قبل برای کالا یا خدمت مشابه بپردازند. اگر کارمزدها به‌روز می‌شد، وضعیت صنعت پرداخت کمی بهبود می‌یافت. شاپرک نباید دوباره نظام کارمزد را رها کند و به‌روز کردن کارمزدها را به آینده موکول کند. فکر می‌کنم اگر در سال ۱۴۰۴ تعرفه‌ها به‌روز نشود، دیگر حالاحالاها به‌روز نمی‌شود. یکی دو مورد از PSPهای کشور در سال ۱۴۰۳ زیان‌ده شدند و بقیه نیز به کمک بانک‌هایشان جلو رفته‌اند. اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است در سال ۱۴۰۴ تعدادی از PSPها ورشکست شوند.»
تقی‌پور بزرگترین دستاورد به‌پرداخت ملت در سال ۱۴۰۳ را جداسازی شبکه این شرکت از بانک ملت می‌داند و میگوید که در کل سالی که گذشت برای آنها، کل کسب‌وکارها و مردم، سالی پرماجرا بوده و در این مورد توضیح می‌دهد: «۱۴۰۳، سالی پر از فراز و نشیب بود. ما در به‌پرداخت ملت وقتی از سال ۱۴۰۳ صحبت می‌کنیم، منظورمان سال مالی‌مان است، از ۳۰ آذر سال تا ۳۰ آذر سال بعد. ما از ۳۰ آذر سال ۱۴۰۲ تا ۳۰ آذر سال ۱۴۰۳ یک تغییر مدیریت ارشد در بانک ملت و یک تغییر ریاست‌جمهوری در کشور داشتیم. این تغییرات به‌هرحال روی روال‌های کاری ما تأثیرگذار بود. افزایش نرخ ارز و کاهش نقدینگی را هم داشتیم. ۱۴۰۳ برای آنهایی که ماجراجو هستند، سال پرماجرایی بود.»
به‌پرداخت ملت در سال ۱۴۰۴ کارهای زیادی برای انجام دادن دارد؛ از تعمیر و نوسازی پایانه‌ها گرفته تا ورود به حوزه‌های جدید. تقی‌پور در این مورد اظهار می‌کند: «شاپرک در سال ۱۴۰۳ یک قانون جدید گذاشت و آن قانون این است که پایانه‌هایی که دارای PCI4 پایینی هستند، باید به‌روزرسانی شوند. ۵۰۰هزار پایانه در به‌پرداخت ملت در طول سال‌های گذشته مستهلک شده‌اند و بیشتر آنها هم دارای این شرایط هستند. در نتیجه، ما باید در سال ۱۴۰۴ روی حل این مسئله وقت و انرژی بیشتری بگذاریم. حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ پایانه جدید خواهیم داشت و بقیه پایانه‌ها را نوسازی می‌کنیم. استراتژی بازاریابی‌مان را هم که در سال ۱۴۰۳ تغییر دادیم، در سال ۱۴۰۴ توسعه و بهبود خواهیم داد.
ما در سال ۱۴۰۳ برنامه بازاریابی صنف استان (صنفان) را داشتیم که استراتژی بسیار خوبی بود و باید آن را ادامه دهیم. علاوه بر این دو مورد، ما در سال پیش رو اقلام ارزش‌افزوده‌مان را هم بهبود خواهیم داد. تعدادی پایانه اندرویدی اضافه شده است که در تلاشیم خدمات جدیدی مبتنی بر آن ارائه کنیم. قبلاً بیشتر تجهیزات به مشتریانمان می‌دادیم، اما در سال ۱۴۰۴ می‌خواهیم روی ارائه خدمات به آنها تمرکز کنیم؛ خدماتی از جنس پرداخت، اعتبار و نرم‌افزار. مقوله اعتبار در سال ۱۴۰۳ رشد و توسعه زیادی پیدا کرد و ما هم اگر امکان داشته باشد می‌خواهیم در این حوزه ورود کنیم. همچنین اپلیکیشن سکه نیز نوسازی شده است و می‌خواهیم تعدادی سرویس جدید به آن اضافه کنیم.»
