دفتر اقتصاد مسکن فراموش شده

به گزارش رصد روز، اتاق ‌فکر مسکن با تغییرات هفته ‌گذشته در یکی از دفاتر وزارت راه‌وشهرسازی، احیا شد. دفتر اقتصاد مسکن به‌عنوان بازوی «فکری» دولت، ۱۰ماموریت اصلی دارد؛ از جمله «طراحی مدل‌های تنظیم بازار زمین، تامین مسکن و پایش مدام متغیرهای این بخش و اثر مولفه‌های بیرونی بر آنها». چراغ‌های آماری این دفتر اما از سال۹۸ خاموش و کارهای اجرایی شبیه آژانس‌ و دفتر فنی باب شد.

هفته گذشته تحول مدیریتی در یکی از دفاتر وزارت راه‌‌‌وشهرسازی اتفاق افتاد که در حالت خوش‌بینانه و البته مورد انتظار می‌تواند «اتاق‌‌‌فکر» بخش‌‌‌ مسکن و ساختمان را بار دیگر و بعداز سال‌ها «نبود» آن، به دولت بازگرداند. دفتر برنامه‌‌‌ریزی و اقتصاد مسکن که البته در سال‌های اخیر اسم آن به صورت عجیب و غیرقابل قبول به دفتر سرمایه‌‌‌گذاری و اقتصاد مسکن تغییر کرده بود، بیش از یک دهه است «از ریل خارج شده» و به جای «پیشبرد ماموریت اصلی» سرگرم «فعالیت‌‌‌هایی شبیه آژانس‌‌‌های املاک یا دفتر فنی پروژه‌‌‌های عمرانی» شده است.

درست از زمان استارت مسکن‌‌‌مهر، «شرح وظایف» دفتر اقتصاد مسکن فراموش یا کنار گذاشته شد و «اقدامات اجرایی» بر «کارهای فکری» و «برنامه‌‌‌ریزی» تسلط پیدا کرد. کار این دفتر «اسم‌‌‌نویسی برای مسکن دولتی» و «تعقیب روزانه مدیران استانی مسوول ساخت مسکن دولتی» یا «تهیه چک‌‌‌لیست پیشرفت پروژه‌‌‌های ساختمانی» نیست، بلکه وظیفه‌‌‌ اصلی دفاتر در وزارتخانه‌‌‌ها از جمله دفتر اقتصاد مسکن، «فکر و مطالعه» برای «شناسایی گره‌‌‌های بخش» و سپس «برنامه‌‌‌ریزی و سیاستگذاری» برای «گره‌‌‌گشایی از کار خانه‌‌‌اولی‌‌‌ها و فعالان ساختمانی» است.

دفتر اقتصاد مسکن اگر در «ریل» باشد، قادر است مجموعه تصمیم‌‌‌سازان و تصمیم‌‌‌گیران -مجلس و دولت- را از «حباب‌‌‌های ذهنی منجر به تصمیمات عجیب و غریب» خارج کند و منظومه سیاستگذاری برای مسکن و ساختمان را به سمتی هدایت کند که «جواب صحیح برای مسائل مسکن که امروز رکود تورمی مهم‌ترین آن است» از جلسات و نشست‌‌‌های مسوولان بیرون بیاید. خروج دفتر اقتصاد مسکن از «ریل اصلی» اما سبب شده «جایگاه»، «تکیه‌‌‌گاه»، «نقش» و «ماموریت»های آن به فراموشی سپرده شود. هفته گذشته یک عضو نسبتا قدیمی دفتر اقتصاد مسکن –نرگس رزبان- به عنوان مدیر دفتر (فعلا و تا زمان جواب استعلامات، حکم سرپرستی داده شده است) منصوب شد.

به همین مناسبت، با بررسی الگوهای فعالیت مشابه دفتر اقتصاد مسکن در برخی کشورها و همچنین «انتظارات کارشناسی» از تکالیف دفتر اقتصاد مسکن، بایدها و نبایدهای این دفتر را معرفی می‌کند.

«جایگاه» دفتر اقتصاد مسکن

دفتر اقتصاد مسکن، جایگاه «فکری، مطالعاتی و برنامه‌‌‌ریزی و در عین حال تدوین مقررات» را دارد و باید بتواند سیاست‌‌‌های اساسی دولت در بخش مسکن را طراحی و راهبری کند؛ اصولا دفاتر در وزارتخانه‌‌‌ها همین ماموریت را دارند. ماموریت‌‌‌هایی ذیل این جایگاه برای دفتر اقتصاد از قبل تعریف شده که اتفاقا ریز آن هم در سایت وزارت راه‌‌‌وشهرسازی وجود دارد اما مرور کارنامه دفتر در سال‌های اخیر بیانگر «بر زمین ماندن ماموریت‌‌‌های اصلی» به خاطر «در اولویت قرار گرفتن ماموریت‌‌‌های فرعی و خارج از شرح وظایف» است.

جایگاه دفتر برنامه‌‌‌ریزی، «اجرایی نیست.» این دفتر حدود دو دهه قبل زمانی که معاونت مسکن و سازمان ملی زمین ادغام شدند، به سازمان ملی منتقل شد اما بعد از حدود ۵ سال، مجددا به جایگاه اصلی‌‌‌اش در وزارتخانه برگشت؛ چون کارش اجرایی نیست، بلکه «سیاستگذاری» است.

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید