حضور پیوسته جعفر آقا ملایی در هیئت‌مدیره بانک مسکن طی یک دهه گذشته، هرچند می‌تواند نشانه ثبات مدیریتی تلقی شود، اما در واقع پرسش‌های جدی‌تری درباره نبود سازوکار گردش مدیران و خطر تمرکز تصمیم‌گیری در نظام بانکی ایجاد می‌کند.
به گزارش اختصاصی رصد روز، مطابق قوانین فعلی، محدودیت مشخصی برای تعداد یا مدت دوره‌های عضویت اعضای هیئت‌مدیره بانک‌های دولتی وجود ندارد. این خلأ باعث شده افرادی بتوانند سال‌ها در یک جایگاه مدیریتی باقی بمانند، بدون آنکه ساز و کار ارزیابی عملکرد یا جابه‌جایی منظم در دستور کار قرار گیرد. در عمل، این موضوع با اصول حکمرانی شرکتی که بر شفافیت، پاسخ‌گویی و گردش نخبگان تأکید دارد، هم‌خوانی ندارد.
تجربه مدیریتی ارزشمند است، اما استمرار بیش از اندازه در یک موقعیت حساس، ممکن است به وابستگی ساختاری تصمیم‌ها به افراد منجر شود. در چنین شرایطی، تصمیم‌گیری‌ها گاه از منطق سیستمی فاصله می‌گیرد و به سلیقه یا شبکه‌های غیررسمی قدرت وابسته می‌شود.افزون بر آن، حضور طولانی‌مدت می‌تواند انگیزه نیروهای جوان‌تر و متخصصان تازه‌نفس را برای ورود به سطوح تصمیم‌سازی کاهش دهد، در حالی که بانک‌های توسعه‌ای مانند بانک مسکن بیش از همیشه نیازمند ایده‌های نو و نسل تازه‌ای از مدیران هستند.
در بسیاری از کشورها عضویت در هیئت‌مدیره بانک‌های دولتی معمولاً به دو یا سه دوره محدود می‌شود تا تمرکز قدرت کنترل شود و فرصت برای گردش مدیران فراهم گردد. این رویه، از الزامات نظارت مؤثر بر مؤسسات مالی است. در ایران اما نبود چنین محدودیتی، زمینه را برای شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «مدیریت دائمی» فراهم کرده که در جای خود چالش آفرین و ابهام برانگیزست.
بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌توانند با تدوین دستورالعملی مشخص درباره سقف زمانی حضور در هیئت‌مدیره بانک‌ها، هم به ثبات مدیریتی کمک کنند و هم از شکل‌گیری حلقه‌های بسته تصمیم‌گیری جلوگیری نمایند. اجرای چنین مقرراتی نه‌تنها عدالت در فرصت‌های مدیریتی را افزایش می‌دهد، بلکه به ارتقای اعتماد عمومی نسبت به نظام بانکی نیز منجر خواهد شد.
بی‌تردید، جعفر آقا ملایی از مدیران باسابقه بانک مسکن است. اما در عین حال، تداوم ده‌ساله حضور او می‌تواند به‌عنوان نماد شکاف میان تجربه‌گرایی مفید و ایستایی مدیریتی مضر مطرح شود. نظام بانکی امروز بیش از هر زمان دیگر نیاز دارد میان این دو تعادل برقرار کند. تجربه مدیریتی ارزشمند است، اما هیچ تجربه‌ای نباید به انحصار تبدیل شود. استمرار یک مدیر در هیئت‌مدیره برای بیش از یک دهه، فارغ از نام و جایگاه او، نشان‌دهنده‌ی خلأ در نظام ارزیابی و گردش نخبگان است. بانک‌های توسعه‌ای زمانی می‌توانند کارکرد واقعی خود را بازیابند که مدیریت در آن‌ها به یک فرصت ملی بدل شود، نه یک جایگاه دائمی.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
