دو راهکار برای افزایش نقدشوندگی بورس

چالش‌های انتشار سهام خزانه

وی ادامه داد: چند راهکار حقوقی برای تبدیل صف فروش به معاملات روزانه متعادل وجود دارد. نخستین اهرم حقوقی برای افزایش نقدشوندگی در بازار سرمایه ایجاد و صدور سهام خزانه است، یعنی ناشران سهام خزانه خریداری و منتشر کنند. در واقع هیات مدیره باید در خصوص سهام خزانه تصمیم بگیرد زیرا انتشار سهام خزانه به این معنی است که هیات مدیره و شرکت خودشان سهام خودشان را بخرند. این اتفاق منجر به این می‌شود که صف های خرید جمع و تعادل در سهم ایجاد شود.

این حقوقدان بازار سرمایه با بیان اینکه سهام خزانه چند چالش حقوقی دارد، توضیح داد: نخست آنکه شرکت ها با انتشار سهام خزانه حق رای در مجمع ندارند و به آن ها سود نقدی مجمع هم تعلق نمی‌گیرد. بنابراین انگیزه شرکت ها برای صدور سهام خزانه کم می‌شود. چالش دیگر این است که در صدور سهام خزانه باید دو برنامه را به طور متفاوت پیش برد، یا پلان خرید یا پلان فروش. درواقع پلان خرید باید تمام شود، بعد پلان فروش ایجاد شود و برای هرکدام از پلان ها باید افشای اطلاعات صورت بگیرد.

اسدی افزود: این اتفاق ممکن است برای شرکت ها محدودیت ایجاد کند. از جمله اینکه گاهی شرکت ها بخواهند هم برنامه خرید و هم برنامه فروش را همزمان اجرا کنند. بنابراین اگر محدودیت تعلق گرفتن سود نقدی مجمع و حق رای به سهام خزانه برطرف و پلان خرید و فروش با فاصله زمانی کوتاه تر اجرا شود، تمایل شرکت ها به صدور سهام خزانه بالا می رود.

وی با تاکید بر اینکه مشکل دیگر تامین منابع مالی سهام خزانه است، گفت: برای حل این مشکل بهتر است برای ناشران توسط شورای عالی پول و اعتبار و بانک مرکزی، محلی برای اخذ وام برای صدور سهام خزانه در نظر گرفته شود و وثیقه بازپرداخت وام ها خود سهام خزانه باشد.

ایجاد بازارگردانی ثانویه

این حقوقدان بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه ابزار دوم برای افزایش نقدشوندگی، بازارگردانی ثانویه است، توضیح داد: البته این اصطلاح را شخصا ایجاد کرده ام. یک بازارگردانی از ابتدای مهر ماه سال گذشته آغاز شد و همچنان ادامه دارد. تصمیم گیری درمورد اینکه این بازارگردانی موفق و تاثیرگذار بوده یا خیر را می‌توان از وضعیت کنونی بازار سرمایه متوجه شد که اگر موفق بود بازار درگیر صف فروش های سنگین نمی‌شد.

اسدی ادامه داد: بازارگردانی ثانویه یعنی به غیر از قرارداد بازارگردانی که ناشران منعقد کرده اند یک قرارداد بازارگردانی اختیاری تهیه شود. اما باید به ناشر تفهیم شود که اگر وضعیت سهم به همین ترتیب ادامه پیدا کند، بازارگردانی اولیه جواب نمی‌دهد و سهم در صف فروش قفل می شود. در واقع دو حالت وجود دارد، حالت اول اینکه حجم سهام و وجوه مورد نیاز در بازارگردانی اولیه  افزایش یابد که بازارگردان ها ابتکار عمل بیشتری داشته باشند و حالت دوم بازارگردان دیگری نیز اضافه و به بازارگردان اول الحاق شود. یعنی شخص ناشر در کنار بازارگردان اول با بازارگردان دیگری هم قرارداد ببند. ضمن اینکه محدودیتی برای انتخاب بازارگردان در قوانین وجود ندارد. وقتی عملیات بازارگردانی بهبود و توسعه پیدا کند طبیعتا نقدشوندگی افزایش می یابد.