در تاریخ خاورمیانه «فادیه حمدی» نامی مشهور است؛ زنی که در سال ۲۰۱۱ مأمور شهرداری تونس بود و اقدامش علیه محمد بوعزیزی در شهر «سیدی بوزید» منجر به شکل‌گیری اعتراضاتی شد که غربی‌ها آن را «بهار عربی» نامیدند. حمدی اخیرا در مصاحبه‌ای با روزنام...
به گزارش رصد روز، «فادیه حمدی» (Faida Hamdi) یکی از مقامات شهرداری تونس بود که برخورد او با محمد بوعزیزی، یک دست‌فروش تونسی، نقش مهمی در آغاز بهار عربی ایفا کرد؛ موجی از اعتراضات و انقلاب‌ها که جهان عرب را دگرگون کرد.
فادیه حمدی، بازرس شهرداری در شهر سیدی بوزید، به دلیل حادثه‌ای که در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ رخ داد و به خودسوزی بوعزیزی منجر شد، شهرت یافت.
فادیه حمیدی وظیفه اجرای مقررات شهرداری، از جمله توقیف اجناس فروشندگان بدون مجوز را بر عهده داشت. محمد بوعزیزی، یک دست‌فروش ۲۶ ساله، تنها منبع درآمد خانواده‌اش از طریق فروش میوه و سبزیجات در کنار خیابان بود. او، مانند بسیاری از تونسی‌ها در آن زمان، با فساد سیستماتیک، مشکلات اقتصادی و آزار پلیس روبه‌رو بود و مجبور بود برای ادامه کار خود به مقامات محلی رشوه بدهد.
در روز حادثه، این مأمور شهرداری زن، بوعزیزی را به دلیل فعالیت بدون مجوز مورد بازخواست قرار داد. روایات مختلفی وجود دارد، اما گزارش‌های زیادی حاکی از آن است که حمدی اجناس و ترازو‌های بوعزیزی را توقیف کرد.
برخی منابع ادعا می‌کنند که او به بوعزیزی سیلی زد، به پدر فوت‌شده‌اش توهین کرد و او را در ملأ عام تحقیر کرد؛ اقدامی که بسیاری از مردم محلی آن را نقض عمیق حیثیت بوعزیزی تلقی کردند. این تحقیر و فشار‌های مداوم، بوعزیزی را به نقطه‌ای رساند که دیگر تحمل نداشت.
در همین حین محمد بوعزیزی تلاش کرد تا از مقامات محلی عدالت بخواهد و نسبت به رفتار‌های حمدی شکایت داشت. وقتی شکایت‌های او نادیده گرفته شد، او خود را با بنزین آغشته کرد و در مقابل دفتر شهرداری به آتش کشید. این اقدام او به نمادی قدرتمند از ناامیدی و اعتراض علیه رژیم‌های سرکوبگر تبدیل شد. بوعزیزی در ۴ ژانویه ۲۰۱۱ بر اثر جراحات ناشی از سوختگی فوت کرد، اما اقدامات او جرقه اعتراضات گسترده‌ای را در تونس زد.
«فادیه حمدی» در زمان این حادثه به مرکز خشم عمومی مردم تونس تبدیل شد. او کمی بعد از شروع اعتراضات دستگیر و به اقدامات نادرست علیه بوعزیزی متهم ش. با این حال، حمدی انکار کرد که بوعزیزی را سیلی زده یا به بدن او آسیب رسانده است.
او ادعا کرد که صرفاً وظایف شغلی خود را انجام داده و اجناس او را مطابق قوانین شهرداری توقیف کرده است. از دید او، اتهامات علیه او بزرگ‌نمایی شده و برای مقاصد سیاسی مورد استفاده قرار گرفته است.
محاکمه حمدی بسیار بحث‌برانگیز بود. او در نهایت در سال ۲۰۱۱ به دلیل کمبود شواهد از تمامی اتهامات تبرئه شد. با وجود تبرئه قانونی، نام او همچنان مترادف با فساد و استبدادی بود که رژیم بن علی را تعریف می‌کرد.
داستان حمدی پیچیدگی مسئولیت فردی در سیستمی که با شکست‌های ساختاری مشخص می‌شود و مردم علیه آن اعتراض دارند را نشان می‌دهد. اگرچه او نقش کوچکی در دستگاه و شبکه سیاسی حاکم آن زمان تونس داشت، اما اقدامات او و برداشت عمومی از آنها به کاتالیزوری برای تغییر تبدیل شد و کل خاورمیانه را در نوردید.
حادثه‌ای که «فادیه حمدی» و محمد بوعزیزی را درگیر کرد، نارضایتی عمیق مردم عادی تونس را برجسته کرد. اعتراضاتی که به دنبال آن به وقوع پیوست، به سرنگونی زین‌العابدین بن علی، رئیس‌جمهور تونس، در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ پس از ۲۳ سال حکومت انجامید. انقلاب تونس البته الهام‌بخش قیام‌های مشابهی در سراسر جهان عرب، از جمله مصر، لیبی، سوریه و یمن و حتی بحرین شد.
داستان حمدی یادآور آن است که چگونه اقدامات به ظاهر کوچک می‌توانند در لحظات تنش اجتماعی پیامد‌های گسترده‌ای داشته باشند. چه به عنوان نمادی از سرکوب سیستماتیک و چه به عنوان قربانی مشکلات عمیق‌تر دیده شود، نقش او در حوادث مربوط به مرگ بوعزیزی جدایی‌ناپذیر از روایت بهار عربی است.
اخیرا کانال تلگرامی «اوسینت نیوز» تصویری از «فادیه حمدی» منتشر کرد و نوشت: خانم «فادیه حمدی» همان مأموری است که در ۲۶ آذر ۱۳۸۹ (هفدهم دسامبر ۲۰۱۰) بساط سبزی‌فروشیِ مرحوم «محمد البوعزیزی» را مصادره کرد.
بوعزیزی، دستفروشی گمنام در شهری کوچک در تونس بود؛ اما خبر خودسوزی‌اش و البته قصه‌پردازی‌های غول‌های تلویزیونی و «سلبریتی»ها و «اینفلوئنسر»های مجازی در این‌باره، جهان عرب را که انبار باروتِ فقر و فساد و تبعیض شده بود، منفجر ساخت و آن‌را جولانگاهِ افراطیونِ به‌اصطلاح مذهبی و غیر مذهبی کرد؛ چیزی که غربی‌ها آن را «بهار عربی» خواندند.
سال‌ها بعد، حمدی در مصاحبه با «تلگراف» گفت: «احساس می‌کنم مقصرِ این‌همه کشتار و افراطی‌گری در جهان عرب، من هستم».
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
