معاملات روز یکشنبه بازار سهام در حالی دنبال شدند که شاخص کل بورس تهران بیش از ۲۳هزار واحد کاهش یافت و به مرز ۲میلیون و ۷۳هزار واحد رسید. به نظر می‌رسد افزایش ابهامات در فضای بین دو انتخابات علت اصلی این کاهش بوده است.
به گزارش رصد روز، پس از فروکش‌کردن هیجانات ناشی از بر‌‌گزاری انتخابات و نتایج آن در دور اول، روز یکشنبه بازار سهام سرخ‌پوشی گسترده‌ای را تجربه کرد و به این‌ترتیب نماگر اصلی بورس اوراق‌بهادار تهران که روز شنبه تا نزدیکی مرز ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحد نیز پیش رفته‌بود، مجددا عقب‌نشینی کرد و با افت ۱.۱درصدی عدد ۲میلیون و ۷۲هزار واحد را به‌ثبت رساند. به‌علاوه بررسی‌ها نشان می‌دهند که سهامداران حقیقی در این روز ۷۸۴میلیارد‌تومان پول از کانال فروش سهام از مجموع بورس و فرابورس خارج کرده‌اند که بیشترین مقدار خروج پول در ۴۹روز معاملاتی گذشته است. ورود پول ۳۱۶میلیاردیETFها می‌تواند حاکی از این مساله باشد که بخشی از پول‌های خارج شده، به صندوق‌های سرمایه‌گذاری تزریق‌شده‌اند.
درحالی‌که روز شنبه نماگر اصلی بورس اوراق بهادار تهران تا محدوده ۲میلیون و ۹۶هزار واحد پیشروی کرده‌بود و انتظار می‌رفت که این شاخص با یک رشد محدود دیگر بتواند پس از ۲۳ روز معاملاتی مرز ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحد را به‌دست بیاورد، اما روز یکشنبه بازار سهام سرخ‌پوشی گسترده‌ای را تجربه کرد تا فاصله با این مرز حمایتی مهم مجددا افزایش پیدا کند.
به‌طوری که شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران در روز یکشنبه بیش از ۲۳هزار واحد معادل با ۱.۱درصد کاهش‌یافت و در محدوده ۲میلیون و ۷۲هزار واحد قرارگرفت. شاخص هموزن نیز که نماگر دقیق‌تری نسبت به شاخص‌کل از وضعیت شرکت‌های کوچک و متوسط پذیرش‌شده در بورس است، شاهد افت ۱.۵۳درصدی بود تا نهایتا در پایان ساعات معاملاتی در محدوده ۶۶۸هزار واحد قرار بگیرد، اما به‌نظر می‌رسد که وضعیت در رکن دیگر بازار سهام حتی بدتر نیز بود. به‌صورتی‌که شاخص‌کل فرابورس ایران بیش از دیگر شاخص‌های مذکور کاهش‌یافت و با افت ۱.۹۵درصدی و قرارگرفتن در سطح ۲۲هزار و ۶ واحد، به‌کار خود در دومین روز معاملاتی هفته پایان داد.
یکشنبه علاوه‌بر وضعیت نماگرها، به لحاظ ورود و خروج پول نیز روز خوبی برای بازار نبود، درحالی‌که آمارها نشان می‌دهند که میانگین تغییر مالکیت در بورس و فرابورس از ابتدای سال‌جاری تنها کمی بیش از ۲۰۰میلیارد‌تومان بوده‌است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این روز و صرفا از محل خرید و فروش سهام، سهامداران حقیقی ۷۸۴میلیارد تومان پول تنها از محل فروش سهام از بازار خارج کرده‌اند.
البته ورود پول ۳۱۶میلیارد‌تومانی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله یا ETFها می‌تواند حاکی از جذب‌شدن بخشی از این مقادیر به این صندوق‌ها باشد. اتفاق دیگر این روز، افزایش محدود ارزش معاملات خرد شامل سهام و حق‌تقدم برای چهارمین روز معاملاتی متوالی بود، به‌طوری‌که این پارامتر رشد ۸درصدی را تجربه کرد و در محدوده ۲۳۹۵میلیارد تومان قرارگرفت که اگرچه همچنان با سطح مطلوب آن که طبق بررسی‌های آماری حدود ۶ همت است فاصله معناداری دارد، اما حفظ این روند صعودی اتفاق خوشایندی برای بازار است.
دلایل احتمالی افت نماگرها
درحالی‌که از زمان حادثه سقوط هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهور پیشین کشور، معاملات در بازار سهام با محدودیت دامنه‌نوسان ۲± و ۴±درصدی به‌ترتیب برای معاملات سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دنبال شد (۲۲ روز معاملاتی)، روز شنبه و پس از بر‌‌گزاری انتخابات ریاست‌جمهوری این محدودیت تا حدودی برداشته شد و به ۶± و ۱۰± تغییر یافت. یک سناریو احتمالی در ارتباط با سقوط شاخص‌ها در این روز این مساله است که اصلاحاتی که انتظار می‌رفت در این ۲۲ روز رخ بدهد و به دلیل محدودیت ذکرشده امکان آن وجود نداشت، پس از گذر از هیجانات ناشی از انتخابات زودهنگام که رد آن در معاملات روز شنبه قابل‌مشاهده بود، روز یکشنبه اتفاق افتاد و بورس با افت ۲۳هزار‌واحدی مواجه شد.
سناریوی دوم این اتفاق نیز ناظر به افزایش ابهامات افزایش‌یافته بازار، ناشی از موکول‌شدن نتایج نهایی انتخابات در دور دوم است که در جمعه پیش‌رو برگزار خواهد شد. این اتفاق و نامشخص‌بودن رئیس‌جمهور منتخب در کنار این مساله که برنامه روشن و دقیقی نیز از سوی این کاندیداها جهت برون‌رفت بازار سرمایه از مشکلاتی که مدت‌ها است با آن درگیر است، ارائه‌نشده، همگی در کنار یکدیگر سبب شدند تا معاملات در این روز با احتیاط بیشتری انجام شده و فشار عرضه افزایش یابد.
سرمایه‌گذاران همچنان درگیر ناپایداری در اعتماد به مسیر پیش روی بورس هستند. انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری تا اینجای کار برای بورس‌بازان جذاب نبوده است. بازار سهام در هفته منتهی به ۸تیرماه بعد از چند هفته منفی با سبزپوشی، کار خود را خاتمه داد. اما در معاملات روز گذشته بورس هم خروج پول حقیقی سرعت گرفت و هم نماگرهای سهامی سرخ‌پوش شدند.
رفتار سهامداران در این روز حاوی یک پیام مهم بود؛ بدین معنا که در کمتر از ۶ روز تا مشخص شدن رئیس دولت چهاردهم، ممکن است بورس با سیاستگذاری‌هایی مواجه شود که برای بازار نامطلوب است. در جریان روز گذشته نیز سایه سنگین تردید در اتمسفر بورس تهران مشهود بود. از پنجم خردادماه که شاخص کل کانال ۲.۱ میلیون واحد را از دست داد، گرفتار یک روند نزولی طولانی شد و این روند تاکنون ادامه یافته است.
این یعنی شاخص‌کل از ابتدای سال بیش از ۱۰درصد از قله امسال خود عقب‌نشینی کرد که در بازه زمانی کمتر از دو ماه یک روند فرسایشی برای قیمت یک کلاس دارایی محسوب می‌شود. آنچه در بازار سهام می‌گذرد نشان می‌دهد نیمه خالی لیوان در بورس طرفداران بیشتری دارد و سهامداران تحت‌تاثیر فضای روانی منفی که در بورس وجود دارد، ترجیح می‌دهند از بازار سهام خارج شوند.
شروع ناامیدکننده بازار در روز گذشته و نوسانات معنادار شاخص طی ماه‌های قبل، محقق شدن سناریوهای خوشبینانه را به امری سخت تبدیل کرده است. چرخه نامعلوم معاملات در حالی وارد فاز پیچیده‌ای شده که کارشناسان بازار سرمایه در این مقطع تاثیر صاحب کرسی ریاست‌جمهوری بر وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور را به مقاومت بازار در مقابل محرک‌های موجود مرتبط می‌دانند.
برخی دیگر نیز تداوم رشد بازارهای مالی موازی و پیشروی قیمت دلار را عامل اصلی قفل شاخص در این بازه عنوان می‌کنند. این عامل باعث شده حتی جذابیت خرید به دنبال افت شدید قیمت سهام و برخی حمایت‌ها جای خود را به تردید و فروش دهد. در هفته‌های اخیر به تعادل نرسیدن بازار و بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران برای خرید سهام نقل محافل بورس‌بازان بوده است.
آنها انتظار دارند بعد از مشخص شدن تیم اقتصادی دولت جدید با تخفیف ریسک‌های سیستماتیک، شاهد تسهیل فروش و صادرات شرکت‌های صادرات‌محور بورس تهران و افزایش سودآوری این شرکت‌ها باشند. برای میسر شدن این مهم طبیعتا تغییر رویه در مسیر سیاست خارجی کشور ضروری به نظر می‌رسد. از این‌رو گشایش‌های جدید در این راه محرک رشد قیمت‌ها بوده و می‌تواند بورس را نیز وارد مرحله تازه‌ای از صعود قیمت‌ها کند.
با توجه به اینکه یکی از متغیرهای اثرگذار بر رشد قیمت سهام در بازار سرمایه، هجوم نقدینگی سرگردان است، هر عاملی که مانع ورود پول شود به مثابه آن است که خطر ریزش بیشتر شاخص در کمین بازار سهام است. به تبع آن، حرکت نوسانی شاخص تا انتخابات ادامه خواهد یافت و پس از آن مسیر حرکت بورس وارد فاز تازه‌ای از تغییرات خواهد شد.
در روز گذشته سهامداران نشان دادند در برابر ریسک‌های موجود کوچک‌ترین تردیدی برای خروج نخواهند داشت. خروج ۱۰برابری پول سهامداران حقیقی نسبت به روز شنبه به‌روشنی بر این موضوع تاکید می‌کند.
