صنایع تبدیلی پسماندهای قابل بازیافت در ایران، با وجود جذابیت اقتصادی، در غیاب بازدهی سایر خدمات مدیریت پسماند و قیمت پایین برق، با موانعی در جذب سرمایه‌گذاران مواجه است. از نظر برخی از کارشناسان حمایت دولت و شهرداری‌ها برای جذب سرمایه‌گذا...
به گزارش رصد روز،حسین حیدریان، معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند تهران توضیح داد: تا زمانی که دولت با استفاده از قوانین حمایتی به سراغ بازیافت نیاید، به دلیل اینکه بازار سرمایه‌گذاری در مدیریت پسماند، بازار پرریسکی محسوب می‌شود، سرمایه‌گذاری خارجی به‌ندرت در کشور ما اتفاق می‌افتد.
حیدریان اظهار کرد: در حال حاضر، تقریباً سرمایه‌گذاری در زمینه تبدیل پسماند به انرژی که معمولاً از تکنولوژی‌های به‌روز و شرکت‌های خارجی استفاده می‌شود، به صفر رسیده است. به عنوان نمونه، ما چند سال پیش با کشور کره جنوبی در زمینه استحصال گاز متان توافق کردیم که قرارداد ببندیم، اما با شروع تحریم‌ها این توافق محقق نشد.
او اضافه کرد: در ایران نیاز داریم سرمایه‌گذاری را دولت یا شهرداری انجام دهند، که با توجه به کمبود اعتبارات، رقم تخصیص‌یافته رضایت‌بخش نیست. اما در زمینه مدیریت پسماند خشک و با ارزش، شرکت‌های داخلی معمولاً این سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهند و بازگشت سرمایه نیز اتفاق می‌افتد.
معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند تهران گفت: بیشتر صنایع تبدیلی پسماندهای قابل بازیافت، جذابیت اقتصادی بالایی دارند. در مقابل، سایر خدمات به خاطر نبود بازدهی، نیازمند تامین اعتبار از سوی شهرداری‌ها هستند که این کار به‌سختی انجام می‌شود.
حیدریان با اشاره به تکنولوژی‌های تبدیل پسماند به انرژی مانند سامانه‌های بی‌هوازی و زباله‌سوزها گفت: معمولاً این تکنولوژی‌ها در اختیار شرکت‌های خارجی هستند و با توجه به افزایش نرخ ارز و وجود تحریم‌ها، ورود این شرکت‌ها به بازار ایران تا حدود زیادی غیرممکن شده است. بومی‌سازی این تکنولوژی‌ها نیز مستلزم انعقاد قرارداد با شرکت‌های خارجی است که متاسفانه این بومی‌سازی هنوز اتفاق نیفتاده است.
این کارشناس مدیریت پسماند گفت: یکی از موارد مهم در بحث تبدیل پسماند به انرژی، نرخ خرید تضمینی برق تولیدشده از این فرایند است. در این زمینه دو مشکل اصلی وجود دارد؛ اول اینکه پرداخت‌های وزارت نیرو به سرمایه‌گذارها به دلیل بی‌ثباتی نرخ ارز، باید با نرخ ارز انجام شود؛ دیگری اینکه حمایت کافی انجام نمی‌شود. برای مثال، کشورهای حاشیه خلیج فارس برق را بین ۱۲ تا ۱۵ سنت و حتی ۱۵ تا ۱۸ سنت خریداری می‌کنند که برای سرمایه‌گذاران جذاب است، اما در کشور ما این رقم حدود ۶ تا ۹ سنت است که عملاً بازگشت سرمایه را غیرممکن می‌کند و نیازمند حمایت بیشتری از طرف دولت هستیم.
او در پاسخ به این سوال که آیا با وجود نقدهایی که به روش زباله‌سوزی از نظر محیط‌زیستی و مدیریت پسماند می‌شود همچنان می‌توان به عنوان روشی مناسب به آن اتکا کرد گفت: زباله‌سوزی یکی از روش‌های مدیریت نهایی پسماندهاست. هر کشوری با توجه به زیرساخت‌های فنی و توانایی‌های اقتصادی خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. مثلاً کشوری که زمین وسیع دارد و سطح آب‌های زیرزمینی آن پایین است می‌تواند از دفن بهداشتی استفاده کند. اما کشورهایی مانند ژاپن یا برخی از شهرهای شمالی ایران که زمین برای دفن به‌سختی پیدا می‌شود یا سطح آب زیرزمینی بالاست، ممکن است زباله‌سوزها را به عنوان یک روش مناسب انتخاب کنند.
وی ادامه داد: بنابراین، روش زباله‌سوزی از نظر علمی قابل رد نیست. اکنون که تکنولوژی‌های روز دنیا به‌شدت آلودگی‌های ناشی از آن را کاهش داده‌اند، انتقاد از خروجی نیروگاه‌های زباله‌سوز دیگر مساله جدی‌ای محسوب نمی‌شود. حالا این مشکل حل شده و استانداردها رعایت می‌شود. اما نقد دیگری که وارد می‌شود این است که نیروگاه‌های زباله‌سوز مردم را به کاهش مصرف ترغیب نمی‌کند، که شخصاً این نقد را قبول ندارم. حتی می‌توان این نیروگاه‌ها را به عنوان مراکز آموزشی برای آگاهی‌بخشی به مردم در نظر گرفت. چون همه این نیروگاه‌ها واحد بازدید و آموزش را در خود پیش‌بینی می‌کنند. به همین دلیل، شهروندان می‌توانند روند مدیریت پسماند را ببینند و ترغیب شوند که مصرف خود را کاهش دهند.
حیدریان با اشاره به اینکه کاهش مصرف یک مساله چندبعدی است که همه باید به سمت آن حرکت کنیم گفت: تولیدکنندگان کالا و خدمات باید اقداماتی انجام دهند که محصولاتی با بسته‌بندی‌های کم‌پسماند تولید کنند، به طوری که پس از مصرف، پسماند کمی تولید شود یا این پسماند قابل بازیافت باشد. همچنین، مصرف‌کنندگان باید به اندازه نیاز خود خرید کنند تا پسماند زیادی تولید نشود. صنایع تبدیلی نیز باید در کنار محصولات کشاورزی قرار بگیرند تا این محصولات به صورت بهینه تولید شوند و ضایعات از همان ابتدا کاهش یابد. بدین ترتیب، کالا با کیفیت بالا در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و پسماند کمتری تولید می‌شود.
او تصریح کرد: یکی از موتورهای پیشران و توسعه اقتصاد هر کشور، ورود سرمایه‌گذاران است. در بحث مدیریت پسماند اگر سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود، منجر به کاهش اراضی اختصاص‌یافته به دفن زباله می‌شود و سبد انرژی کشور را متنوع‌تر می‌کند.
حیدریان ادامه داد: در حال حاضر، وابستگی ما تنها به منابع فسیلی است. اگر در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، خورشید و زیست‌توده سرمایه‌گذاری کنیم، وابستگی ما به منابع فسیلی کمتر می‌شود و دسترسی به انرژی پاک افزایش می‌یابد. این امر به ما کمک می‌کند تا محیط زیست تمیزتر و هوای پاک‌تری داشته باشیم و آثار سوء محیط‌زیستی ناشی از دفن زباله، مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای و تولید شیرابه که باعث آلودگی هوا و خاک می‌شود کاهش یابد.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
