وزارت اقتصاد در حالی برای فروش سهام پرسپولیس و استقلال خیز برداشته است که زیان سنگین و نامشخص بودن نحوه ایجاد درآمد‌های پایدار به مانعی بزرگ در برابرخصوصی‌سازی باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال تبدیل شده است.
به گزارش رصد روز، با وجود آغاز شمارش معکوس برای عرضه سهام پرسپولیس و استقلال، هنوز هم خریدار واقعی برای سهام این دو تیم پیدا نشده است؛ چون جمع کل زیان انباشته این دو باشگاه درحدود ۱۴۰۰میلیارد تومان است و در عین حال از نظر مالی و حسابرسی هم غیرشفاف هستند. همین موضوع تمایل مشتریان را برای خرید سهام این دو باشگاه از بین برده و به‌نظر می‌رسد اعلام موضع شستا برای خرید سهام پرسپولیس نیز صرفا رفع مسئولیت و شانه خالی کردن از زیر بار خرید سهام این باشگاه‌هاست.
طبق اعلام سازمان خصوصی‌سازی و فرابورس قرار است ۱۲دی‌ماه بلوک‌های ۵۱درصدی سهام پرسپولیس و استقلال که ارزش پایه سهام آن‌ها به‌ترتیب برای پرسپولیس ۲۱۱۶میلیارد و استقلال ۱۸۵۰میلیارد تومان تعیین شده است، عرضه شود. با وجود آنکه وزارت اقتصاد برای سومین بار برای واگذاری سهام این دو باشگاه خیز برداشته است، اما ظاهرا ماجرای واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال فقط روی کاغذ ساده است و در عمل پیچیدگی‌هایی دارد که واگذاری سهام این دو باشگاه را دشوارکرده است. از یک طرف درآمد حق پخش تلویزیونی که می‌تواند منبع درآمدی مهمی برای این دو باشگاه باشد نامشخص مانده و از طرف دیگر زیان‌ها و بدهی‌های سنگین این دو باشگاه هر مشتری را برای خرید سهام این دو باشگاه منصرف می‌کند.
باخت خریدار با زیان سنگین
یکی از چالش‌های بزرگ برسر واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال موضوع زیان‌ها و بدهی‌های مالی سنگین این دو باشگاه است که مانع از حضورخریداران بالقوه برای این دو باشگاه می‌شود.
آنطورکه آمار‌ها نشان می‌دهد باشگاه استقلال در سال مالی قبل نزدیک ۵۳۰میلیارد تومان زیان شناسایی کرده است که نسبت به سال قبل ۵۷۸درصد افزایش نشان می‌دهد. با این زیان سنگین جمع کل زیان انباشته باشگاه استقلال اکنون به ۷۸۱میلیارد تومان رسیده است.
باشگاه پرسپولیس نیز در سال مالی قبل۱۴۲میلیارد تومان زیان شناسایی کرده که ۲۸درصد رشد نشان می‌دهد. با اضافه شدن زیان‌های فصل نخست امسال، اکنون جمع کل زیان انباشته پرسپولیس به بیش از ۶۰۰میلیارد تومان رسیده و اگر رویه فعلی ادامه یابد زیان انباشته پرسپولیس در سال مالی جاری به مرز ۸۰۰میلیارد تومان خواهد رسید.
همه این ارقام به‌معنای آن است که جمع کل زیان انباشته ۲ باشگاه پرسپولیس و استقلال، بدون درنظر گرفتن بدهی‌ها، روی هم در حدود ۱۴۰۰میلیارد تومان است که می‌تواند هر خریداری را منصرف کند.
تلویزیون حق پخش ۳۰درصدی را نمی‌دهد
یکی دیگر از چالش‌های بزرگ برسر واگذاری سهام سرخابی‌ها موضوع حق پخش تلویزیونی این دو باشگاه است.
حق پخش، درآمد‌های تبلیغاتی است که از محل قرارداد‌هایی که در باشگاه‌ها و سطوح مختلف بسته می‌شود به‌دست می‌آید و به‌عنوان یک منبع درآمدی پایدار برای باشگاه‌های ورزشی در دنیا شناخته می‌شود. در ایران هم در برنامه ششم توسعه این مسئله دیده شد و در بودجه‌های سنواتی سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ این حکم گنجانده شده و مقرر شده است که درآمد‌های حاصل از پخش برنامه‌های ورزشی به نسبت ۳۰درصد برای وزارت ورزش و ۷۰درصد برای صداوسیما تقسیم شود. اما تاکنون اقدام عملی برای دریافت این حق پخش انجام نشده است. البته در لایحه برنامه هفتم حکم اجرایی‌شدن تقسیم درآمد‌های تبلیغاتی ناشی از حق پخش مسابقات ورزشی کشور گنجانده شده و پیشنهاد شده است وزارت ورزش به‌عنوان نماینده فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها، همه درآمد‌های کسب شده از محل تبلیغات محیطی و روی لباس تیم‌ها که تصاویر آن در قالب برنامه‌های مختلف از صداوسیما پخش می‌شود را به ردیف درآمدی مشخص در خزانه‌داری کل کشور واریز کند و البته صداوسیما نیز باید همه درآمد‌های کسب شده از پخش مسابقات ورزشی را به این حساب واریز کند.
با وجود این بند در لایحه برنامه هفتم کارشناسان اعتقاد دارند فقط گنجاندن بند قانونی در لوایح کارساز نیست چرا که ضمانت اجرایی ندارد، چرا که اجرایی شدن این حکم منوط به نظارت وزارت ورزش بر درآمد‌های تبلیغاتی است، موضوعی که به‌نظر می‌رسد در عمل قابل اجرا نیست.
آیا شستا واقعا خریدار است؟
با وجود چنین چالش‌هایی برای فروش سهام پرسپولیس و استقلال به تازگی عارف نوروزی، مدیرعامل شرکت شستا در نامه‌ای به وزارت ورزش و جوانان با مطرح‌کردن درخواست خرید باشگاه پرسپولیس خواستار تعیین تکلیف موضوع از سوی این وزارتخانه شد. مشخص نیست چرا شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) چنین نامه‌ای را به وزارت ورزش ارسال کرده، اما گمان می‌رود طبق روال واگذاری‌های قبلی مذاکراتی پشت پرده با شستا برای خرید سهام باشگاه پرسپولیس انجام شده و این شرکت به همین دلیل نمی‌خواهد به‌دلیل مشکلاتی که وجود دارد زیر بار خرید سهام باشگاه پرسپولیس برود. به‌ویژه آنکه شستا هم‌اکنون بخشی از سهام باشگاه ذوب‌آهن را در اختیار دارد و طبق ماده ۱۸اساسنامه فدراسیون فوتبال و همچنین کنفدراسیون فوتبال آسیا هیچ‌یک از اشخاص حقیقی و حقوقی همزمان نمی‌توانند کنترل و هدایت بیش از یک باشگاه را برعهده داشته باشند و این موضوعی است که شستا به خوبی به آن واقف است.
براساس برخی اخبار غیررسمی در سال‌های گذشته مذاکراتی نیز با ایرانسل، همراه اول، ایران خودرو، سایپا، بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام برای خرید سهام این دو باشگاه انجام شده بود که این شرکت‌ها هم مانند شستا هیچ‌کدام حاضر به خرید سهام سرخابی‌ها نشده‌اند.
به‌دنبال سخنان مدیرعامل شستا روز گذشته وزارت اقتصاد نیز شروط فروش سهام سرخابی‌ها را اعلام کرد که ماجرای فروش بلوکی سهام این دو باشگاه را پیچیده‌تر کرد.
طبق اعلام وزارت اقتصاد ارزش پایه سهام پرسپولیس۲۱۱۶میلیارد تومان و باشگاه استقلال ۱۸۵۰میلیارد تومان تعیین شده که خریداران باید ۱۰درصد این مبلغ را نقد و بقیه را در طول ۶سال با اقساط ۶ماهه با نرخ سود ۲۳درصد پرداخت کنند. این یعنی اینکه خریدار پرسپولیس باید هر ۶ماه دست‌کم ۱۶۰میلیارد تومان و خریدار استقلال ۱۴۰میلیارد تومان بابت اقساط خرید سهام استقلال پرداخت کنند.
وزارت اقتصاد حتی شروط بیشتری را برای فروش سهام این دو باشگاه تعیین کرده که ماجرا را سخت‌تر می‌کند. طبق اعلام این وزارتخانه خریداران از یک طرف باید درآمد‌های پایدار و جدیدی را برای این دو باشگاه شناسایی کنند و از طرف دیگر هزینه‌ها را مدیریت و بدهی‌های معوق این دو باشگاه را کاهش دهند. خریداران همچنین باید برنامه‌های توسعه تیم‌های پایه و کسب درآمد از این محل با هدف افزایش جایگاه و رتبه این دو باشگاه در ایران و آسیا را ارائه کنند. درصورتی که خریداران این شروط را اجرا نکنند قرارداد فسخ خواهد شد.
