هرچند که کمتر کسی است بتواند رفتارهای غیرمنتظره طرف مقابل خود را پیش بینی کند اما لحظه ای را تصور کنید که این رفتارها قابل پیش بینی شود آن وقت است که دیگر هرگز دعوایی رخ نمی دهد یا لااقل تعداشان به حداقل می رسد.
اکثر مردان در شرایط سخت کاری معمولا رفتارهای خشونت آمیزشان بیشتر است در حالیکه بانوان بخاطر احساساتی تر بودنشان بیشتر صبر پیشه می کنند و تنها ممکن است در وضعیت خیلی بد و طاقت فرسا اندکی صدایشان را بالابرند و حرفی ناخوشایند بزنند، البته این موضوع خالی از استثنا نیست و در هرشرایطی هراتفاق و واکنشی ممکن است؛ درواقع بخاطر همین هم به عقیده بسیاری از افراد واکنش ها در برابر موضوعات متنوع قابل پیش بینی نیست.
با وجود این اعتقاد به پیش بینی نشدن رفتارها، اما این نکته هم گفتنی است که زوجین معمولا به خوبی به رفتارهای همسرشان واقف هستند و معتقدند آنها را به خوبی می شناسند درواقع می دانند که چه موضوع یا اتفاقی می تواند خشم همسرشان را برانگیزد یا حداقل چه عواملی درآن اثرگذار است.
بنابراین گویی شناخت انسانها و پیش بینی واکنش آنها آنقدر هم سخت نیست و با کمی تامل و دریافت چند نکته به خوبی می توان حتی به شیوه دعواکردن خود و دیگران واقف شد.
احساسات زاییده باورها
دعوا واکنشی در مقابله با ناکامی است. دعوا گونه‌های مختلفی دارد. در یک نوع دعوا، زدوخورد بدنی یا همان کتک‌کاری پیش می‌آید یا مثلا به صورت هل دادن است. نوع دیگر آن دعوای کلامی است که طی آن افراد، فحش، توهین یا القاب نامناسبی به زبان می‌آورند.
علی باجلان روانشناس و مشاور خانواده در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به عوامل موثر در ابراز احساسات فرد بیان کرد: مهمترین عامل یا فاکتور برای این قضیه نوع تفکرات و باورها است که باعث می شود از فرد رفتارهای مختلفی بخصوص در هنگام دعوا سر زند.
وی نوع باور و تفکرات را تعیین کننده رفتار و احساسات دانست و ادامه داد: درواقع سرمنشا تمام رفتارها و واکنشهای فرد،افکار و باورهایش است و بسته به باورهای هرفرد در زندگی ابراز احساساتهای متفاوتی هم شاهد هستیم.
اینگونه کنترل دعوا را به دست گیرید
باجلان اظهار داشت: طبیعتا در پی باورهای درست، منطقی و کارآمد، واکنشی درست و به جا اتفاق می افتد بعنوان مثال در دعوا به راحتی فرد قادر به کنترل خود است اما بدون چنین باور و تفکری بی شک فرد با مشکلات عدیده و عصبانیت جدی مواجه می شود.
این متخصص روانشناسی با بیان اینکه افکار ما از منابع متعددی تغذیه می کند، عنوان کرد: یکی از عوامل موثر بر طر فکر و باورهای فرد، خانواده است چرا که بعنوان مثال وقتی فرد شاهد دعواهای متعدد والدین یا بحث و جنجالهای زیاد خانوادگی باشد به طبع در مقابل حتی حوادث یا برخوردهای عادی هم پرخاشگری و دعوا را انتخاب می کند.
وی تصریح کرد: وقتی پسر یا دختر هیچگاه شاهد ابراز احساس عاطفی یا لطیف اعضای خانواده خود نسبت به یکدیگر نبوده، نمی تواند واکنشهای مثبت و خوبی (مثل کنترل خود) را دربرابر رفتارهای ناخوشایند دیگران داشته باشند.
احساساتی که با فرهنگ شکل می گیرند
وقتی کسی مشاهده می‌کند که دیگران چگونه در مقابله با اتفاق‌های مختلف، شروع به دعوا می‌کنند، به مرور زمان چنین عکس‌العملی را یاد می‌گیرد و ممکن است در هر شرایطی از آن استفاده کند. گاهی هم دعوا ناشی از عدم توانایی در مهار هیجان است و فردی که نتواند هیجان یا حس پرخاشگری خود را کنترل کند، دعوا می‌کند.
این مشاور خانواده با اشاره به فرهنگ جامعه بعنوان عامل موثر دیگر در ابراز احساسات و نشان دادن واکنش ها، اظهار داشت: معمولا فرهنگ جامعه، پسران و مردان را به گونه ای آموزش می دهد که آنها به گونه ای خاص رفتار کنند مثلا فرهنگ جامعه از مرد می خواهد که با کنترل احساسات، قوای جسمانی خود را نشان دهد.
اخم به بهانه شکست عشقی
باجلان با توجه به اینکه تجارب اولیه عشقی در شکل گیری باورها نقش دارد، ضمن طرح مثالی عنوان کرد: فردی که در اولین رابطه عاطفی عشقی خود شکست می خورد دیگر درابراز احساسات و ملایم برخورد کردن خساست به خرج می دهد و تصمیم می گیرد که در روابط بعدی به جای عاطفه، خشونت و اخم را انتخاب کند.
وی با بیان اینکه در نحوه برخورد با اتفاق یا مخاطبی خاص بدون شک تجربه فرد موثر است، ادامه داد: وقتی مرد کاملا آرام و منطقی نکته ای را به همسرش گوشزد می کند و واکنشی نمی بیند ترجیح می دهد بار دیگر با خشنوت آن را مطرح کند این موضوع در صورتی است که اگر با واکنشی منطقی برای انجام یا ترک آن کار روبه رو شود به طبع ملایمت را همواره پیش می گیرد و دیگر دست به خشونت نمی زند (البته این مثال برای صحبت بانوان به آقایان هم صادق است).
به گفته این روانشناس وقتی فرد با قرار گرفتن در موقعیتی، دعوا کرده و متاسفانه نتیجه مثبتی گرفته ، همین باعث می‌شود بعد از آن هم هر جا که کارش گیر کرد، دعوا کند.
زوجین درجریان باشند
با شناخت سبک دعوای هر فردی در زندگی می توانیم حتی ترس خود را برای احقاق حق برطرف کنیم چرا که به طبع ترس از دعوا گاه باعث می شود زنان یا مردان در بسیاری از امور، حقوق خود را نادیده بگیرند.
بنابراین عوامل مختلفی در واکنش ها و از کوره در رفتن های فرد موثر واقع می شود که تمام آنها سر منشا سبکهای شخصیتی است و با نگاه به پیشینه و شخصیت یک فرد به راحتی می توان (حتی کم) رفتار وی را در برخوردها پیش بینی کرد.
همچنین داشتن ارتباطات مناسب برای برقراری آرامش دوباره پس از دعوا بسیار حیاتی و مهم است و بخصوص زوجین باید به این مسئله به خوبی واقف باشند تا در صورت بروز هرگونه بحث با آرامش کامل شرایط را به حالت عادی خود برگرداند تا مشکلات دوچندان نشود.
