به گزارش رصد روز، فناوری خودروهای خودران با بهرهگیری از هوشمصنوعی، آیندهای بدون راننده و بدون تصادف را نوید میدهد. در سال ۲۰۲۵ میلادی صنعت خودروسازی در دنیا با تحولات قابلتوجهی در بهرهگیری از هوشمصنوعی همراه خواهد بود؛ افزایش تعداد خودروهای برقی، بهرهگیری از فناوری هوشمندانه در سیستم خودرو و طراحیهای نوین خودروها همگی در راستای این تحولات بهشمار میروند؛ تمام این تحولات در عبور از صنعت پنجم به صنعت ششم در حال روی دادن است، این در حالی است که در ایران صنعت خودروسازی کماکان از نسل سوم صنعت بهره میگیرد.
در دنیای امروز، هوشمصنوعی بهعنوان یکی از پرچمداران تحولات فناوری، چالشهای جدیدی را بهوجود آورده است که نمیتوان بهسادگی از کنار آنها عبور کرد. صنعت خودروسازی نیز از این امر مستثنا نیست و همراه با تحولات هوشمصنوعی از این هوش بهره میگیرد بنابراین امروزه کشورها در حال سرمایهگذاری در زمینه فناوریهای هوشمصنوعی هستند و کسانی که صرفا بهعنوان مصرفکننده باقی بمانند، خطر بزرگی را به جان میخرند. کپیکاری، هرچند ممکن است در کوتاهمدت راهکار سادهای بهنظر برسد اما در بلندمدت به بنبست خواهد رسید.
پرسش اصلی این است که آیا ما آمادهایم تا بهجای مصرفکننده صرف بودن، به تولیدکننده و نوآور در زمینه هوشمصنوعی در صنعت خودرو تبدیل شویم؟ اگر جواب منفی باشد، بدون شک در یک رقابت نابرابر بازنده خواهیم شد. تحول در این فناوری مستلزم کارآمدی، خلاقیت و تطابق با نیازهای نوین است. به همین دلیل، نیاز به یک رویکرد جامع و استراتژیک، ضرورتی انکارناپذیر به حساب میآید. آیا ما میتوانیم چالشهای این حوزه را به فرصتهایی برای پیشرفت خود مبدل کنیم؟ آیا زمان آن فرا نرسیده است که این پرسشها را بهصورت جدی مطرح کنیم و بهدنبال پاسخهای عملی برای آنها باشیم.
فناوری خودروهای خودران یکی از فناوریهای انقلابی در حوزه خودروسازی بهشمار میرود. این فناوری با بهرهمندی از هدایت و کنترل، خودروها را بهصورت کامل خودکار کرده یا وابستگی خودروها به راننده انسانی را به حداقل ممکن میرساند که این اتفاق، بر پایه هوشمصنوعی ایجاد شده است. بنابراین میتوان ادعا کرد که فناوری خودران و قابلیتهای هوشمند کمکراننده در خودروهای مدرن که آنها را نیمهمستقل کردهاند، مهمترین دستاوردهای استفاده از هوشمصنوعی در صنعت خودروسازی محسوب میشود.
امیرحسن کاکایی، استاد و عضو هیاتمدیره دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران درباره هوشمصنوعی در صنعت خودروسازی در گفتوگو با «جهانصنعت» عنوان کرد: هوشمصنوعی یک مفهوم ساده نیست و سطوح و انواع مختلف دارد. هوشمصنوعی از ۲۰سال گذشته در صنعت از جمله صنعت خودرو نیز در سطوح مختلف آن در دنیا ورود پیدا کرده که نتیجه آن تاکنون، خودروی خودران است که نوعی خودروی هوشمند محسوب میشود که در مواقع لازم تصمیمهای هوشمندانه میگیرد. این خودروها در آینده تصویری از خودروهای بدون راننده و بدون تصادف را نوید میدهند، تصویری همراه با فرصتها و چالشهای خودش. این خودروهای خودران به مراکزی وصل هستند که بهطور دائم پردازش میشوند و اطلاعات، نرمافزارها و امکانات آن بهروز میشوند. کاکایی در ادامه با مطرحکردن این پرسش که باید از اتوماسیون چه انتظاری داشت، خاطرنشان کرد: در این راستا باید به این موضوع توجه کنیم که اتوماسیون باید در خدمت انسان باشد. در صنعت چهارم رباطها بهعلاوه امکانات کارخانهای که قادر بود راندمان کارخانه را افزایش دهد، سبب افزایش رفاه در جامعه شدند. در صنعت پنجم «هوشمصنوعی مولد» به حوزههای مختلف ورود پیدا کرد و همچنین به صنعت خودروسازی نیز در قالب خودروهای خودران ورود یافت. بسیاری از کارهایی همچون یادگیری ماشین درواقع زیرمجموعه هوشمصنوعی مولد بهشمار میروند.
کاکایی در ادامه یادآور شد: فرض کنیم اگر تا ۲۰سال آینده تمام خودروها خودران شده و بهصورت کامل این نوع خودروهای هوشمند وارد بازار شوند، در کنار این فرصت باید به این موضوع توجه داشت که بسیاری از شغلهای مرتبط به این حوزه از بین خواهد رفت. یکی از بزرگترین مزیتهای خودروهای خودروان این مساله است که دیگر تصادفی رخ نمیدهد، البته تصادف نکردن خودروها میتواند یک دستاورد بشری بهشمار رود و به خودی خود میتواند برای بشریت یک مزیت بزرگی باشد اما در مقابل باید به این موضوع اندیشید که بسیاری از مشاغل مرتبط به موضوع تصادف خودرو از بین میرود که در این راستا صنعت بیمه در صنعت خودرو از بین خواهد رفت.
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه با اشاره به این موضوع که صنعت خودروی ما از صنعت نسل سوم بهره میگیرد، عنوان کرد: ما در زمینه هوشمصنوعی نسبتبه دنیا بسیار عقب ماندهایم. البته ناچاریم که این عقبماندگی را بهسرعت جبران کنیم، هرچند شرایط آن در کشور ما مهیا نیست اما اگر این عقبماندگی را پر نکنیم، در بهرهگیری از هوشمصنوعی در دنیا جزو بازندگان آن خواهیم بود زیرا در این مسیر کپیکاری و ایده نداشتن، ما را تبدیل به بازیچه دست دیگران خواهد کرد.
کاکایی در ادامه با اشاره به وضعیت خودروسازان داخلی در بهرهگیری از هوشمصنوعی و مشکلاتی که بر سر راه آنها وجود دارد، بیان کرد: ما هماکنون در کشور امکان تولید خودروی متصل را داریم به این معنی که این خودروها به مراکزی وصل میشوند و در این اتصال کمکهایی میدهند و کمکهایی نیز دریافت میکنند. در این روش میتوان از هوشمصنوعی استفاده کرد و در حال حاضر ایرانخودرو و سایپا این امکان را برای تولید خودروهای خود دارند و حتی ایرانخودرو این نوع خودرو را در سطح یک آن تولید کرده ولی سیستم اطلاعاتی و مخابراتی کشور اجازه نمیدهد که از این اتصال بهره بگیرند تا بتوانند در تیراژ بالا از این نوع خودرو تولید داشته باشند. در کل این موضوع هنوز تعیینتکلیف نشده و مسائل حقوقی آن با پیچیدگیهای خاص خود همراه است.
وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که برای هوشمندشدن خودروها نیازمند سختافزاریهای سنگین هستیم، عنوان کرد: در این زمینه یادآوری این مساله حائز اهمیت است که در داخل کشور مشکل امنیت اطلاعات اجازه هوشمند شدن را به ما نمیدهد زیرا در این زمینه ضعیف عمل میکنیم. سال گذشته در یک حمله سایبری به یک شرکت ایرانی، شاهد بودیم که این شرکت برای برقراری امنیت حاکم بر شرکت، سیستم اینترنت خود را قطع کرد و در حقیقت با این اقدام صورتمساله را پاک کردن راه به جایی نمیبریم.
این عضو هیاتمدیره دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: برای حفظ امنیت در بهرهگیری از هوشمصنوعی باید دست از کپیکاری برداریم. وقتی بهراحتی از سیستمهای جهانی کپیکاری میکنیم و آنها نیز هیچ منعی برای کپیکاری ما قرار نمیدهند، باید نسبت به امنیت آن دچار تردید شد. بدون شک زمانی که متوسل به این کپیکاریها میشویم، سیستم امنیتی را دچار مشکل خواهیم کرد.
کاکایی در پایان تاکید کرد: برای ورود به هوشمصنوعی باید از نظر حقوقی و امنیتی مشکلات آن را برطرف کرد. در چنین شرایطی اگر نتوانیم خود اقدامی انجام بدهیم و در دنیا تنها مصرفکننده باقی بمانیم، بدون شک بازنده این بازی خواهیم بود چراکه با کپیکاری نمیتوانیم به جایی برسیم.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید