رویارویی منتقدان و موافقان شبکه بانکی به واسطه چند مسئله در چندماهه گذشته کارنامه سفید برخی بانکها مانند ایران زمین را بیشتر در معرض قضاوت قرار داد و به نظر می رسد مدیران این بانک نزد افکار عمومی نمره قبولی گرفته باشند.
به گزارش رصد روز، نظام پرداخت تسهیلات در شبکه بانکی از مدتها پیش با چالشهای زیادی همراه بود. موضوع پرداخت تسهیلات کلان به مدیران شبکه بانکی و کارمندان آن که با اما و اگرهای زیادی در جامعه همراه شد موافقان و مخالفان زیادی داشت که حرف هر کدام در جای خود شنیدنی بود. منتقدان، موضوع عدالت پرداخت در شبکه بانکی را هدف قرار داده بودند و موافقان به کاهش مطالبات غیرجاری و تضمین بازگشت نقدینگی حاصل از پرداخت تسهیلات به کارمندان بانکی می گفتند. اما مسئله پرداخت تسهیلات به کارمندان شبکه بانکی تنها یک بعد قضیه بود.
انتشار اخبار مربوط به پرداخت تسهیلات بانکها به شرکتهای زیرمجموعه و وابسته موجی دیگری از انتقادها را متوجه شبکه بانکی کرد. به عقیده منتقدان و کارشناسان اقتصادی مهمترین ایراد پرداخت تسهیلات به شرکتهای زیرمجموعه بانکها به تجمیع نقدینگی در یک جا و کاهش توان پرداخت تسهیلات بانکها مربوط می شود. هرچند که شبکه بانکی هم در دفاع از عملکرد خود به قانون سرمایه نظارتی استناد داشت و براساس آن معتقد بود که میزان پرداخت تسهیلات اغلب بانکها به شرکتهای زیرمجموعه براساس قانون صورت گرفته و تخطی در این باره مشاهده نمی شود.
این استدلال شبکه بانکی اگرچه مورد قبول قرار گرفت اما نقدهایی نیز به آن وارد بود. به عنوان مثال بانکهایی که با عدول از قانون بخشی مهمی از سرمایه خود را در قالب تسهیلات به شرکتهای زیرمجموعه پرداخت کردند در این استدلال جایی نداشتند و به نظر می رسد که بازنگری در این مسئله اجتناب ناپذیر می نماید.
عدم پرداخت تسهیلات تکلیفی در برخیی شعبه ها از یکسو و مشارکت بالای برخی بانکها در این مسئله از سمت دیگر عملاً فضای موجود در شبکه بانکی را در موج جدیدی از انتقاد قرار داد. شبکه بانکی معتقد بود که تراز اعتباری برخی شعب برای پرداخت تسهیلات تکلیفی منفی و یا به شدت کم بوده و از همین منظر نمی توان از تمامی شعب بانکی خواست که با ظرفیت یکسان به پرداخت تسهیلات تکلیفی اقدام کنند هرچند که منتقدین نیز دلایل خود را برای رد این مسئله داشتند.
این موضوعات در کنار رشد تورم و کاهش قدرت خرید مردم عملاً شبکه بانکی را در ذره بین نظارت شهروندی گذاشت و همچنان این وضعیت ادامه دارد. البته نباید از سیاست برخی بانکها که در این کشمکشها از مردم نمره قبولی گرفتند ساده گذست.
بانک ایران بنابر آمار بانک مرکزی یکی از ۸ بانکیست که هیچگونه تسهیلاتی به شرکتهای زیرمجموعه خود پرداخت نکرده و با پرداخت ۴۲۲ میلیارد تومان تسهیلات یکی از کمترین سرانه های پرداخت تسهیلات به کارمندان خود را رقم زده است تا همچنان امیدواری در پرداخت تسهیلات و برقراری عدالت از این حیث وجود داشته باشد.
