به گزارش رصد روز،
ایران یکی از کشورهای دنیا است که پیشینه تاریخی زیادی دارد. برخی از آیینها از دوران پیشینیان برای ما به یادگار مانده است که هنوز نیز برپا میشوند. نوروز یکی از سنتهای دیرینه ایرانی است که علاوه بر ایران در کشورهایی نظیر افغانستان و تاجیکستان نیز برگزار میشود؛ اما در تعطیلات نوروزی، میزان سفرهای داخلی افزایش یافته و اغلب هتلهای اصفهان و هتلهای شیراز مملو از مسافران نوروزی هستند. در ایام نوروز برخی دیگر از آیینهای نوروزی دیگر نیز اجرا میشود که مهمترین آنها سیزده به در است. در مطلب پیش رو قصد داریم اطلاعاتی را درباره فلسفه سبزه گره زدن در سیزده بدر در اختیارتان قرار دهیم.
منظور از سیزده به در چیست
سیزده به در، در واقع سیزدهمین روز فروردین است که جزو تعطیلات رسمی کشور محسوب میشود. سیزده به در آخرین روز از روزهای جشن نوروز است که بعد از انقلاب اسلامی در تقویم رسمی کشور، به عنوان روز طبیعت نامیده شد. جالب است بدانید در گذشته مردم، دوازده روز از فروردین را به نشانه دوازده ماه سال جشن گرفته و سیزدهمین روز از این ماه را به طبیعت رفته و به شادی میپرداختند؛ این امر در حقیقت به منظور به پایان رساندن نوروز انجام میشد.
در گذشته روز ۱۳ فروردین را تیر روز مینامیدند و تیر در زبان اوستایی به معنای ایزد باران است. پیشینیان معتقد بودند که در روز ۱۳ فروردین، ایزد باران بر دیو خشکسالی پیروز میشود. اغلب مردم در این روز سبزههای سفره هفت سین خود را به دل طبیعت برده و در کنار آب روان رها میکنند؛ اما اغلب افراد در این روز امور منحصر به فردی را انجام میدهند که به سنتهایی پایدار در روز سیزده بدر مبدل گشته است. این امور عبارتند از: سبزه به آب روان سپردن، گره زدن سبزه، خوردن کاهو به همراه سکنجبین و طبخ آش رشته.
فلسفه گره زدن سبزه
در کتاب اوستا فردی به نام کیومرث نخستین انسان و نخستین پادشاه نامیده شده است. این فرد دارای یک دختر و پسر با نامهای مشیه و مشیانه بوده که بنا بر گفتههای حمزه اصفهانی در کتاب سنی ملوک الارض و انبیا، در روز سیزدهمین فروردین با یکدیگر ازدواج کردهاند. این ازدواج به عنوان نخستین ازدواج بشریت شناخته شده است، اما علامت این وصال و ازدواج در تاریخ، دو شاخه گره زده شده به هم بوده است؛ ازاینرو برای بازگشایی بخت و ازدواج، امروزه دختران و پسران جوان به همین نشانه، گیاهان و سبزهها را گره میزنند.
باوری دیگری نیز برای گره زدن سبزه در روز سیزدهم فروردین وجود دارد که ریشه در آیینهای آریایی داشته و بر این اساس پایه گذاری شده است. بر اساس این باور در روز ۱۳ فروردین، ایزد آب به صورت یک اسب سفید در آسمان حرکت میکند. در این روز تشتر (ایزد آب) با اَپوش (دیو خشکسالی) میجنگد؛ ازاینرو بانوان که نمایندگان آناهیتا (ایزد آب) هستند، باید در کنار جویها بنشینند و به گره زدن سبزهها مشغول شوند. عدهای بر این باورند که گره زدن سبزهها در ۱۳ فروردین سبب گره گشایی مشکلات و مصائب زندگی خواهد شد؛ اما سیزده به درهای امروزی شباهتی به سیزده به درهای دیرین ایرانی ندارند. در گذشته سبزه را در این روز به نشانه احترام به طبیعت در دل زمین میکاشتند، اما امروزه شاهد رها شدن آنها در دل طبیعت هستیم. در هنگام گره زدن سبزه باید به این نکته توجه کرد که نباید ساقهها و اعضای گیاه شکسته شود؛ زیرا این امر به مرگ و خشک شدن آن منجر میگردد. اگر گره زدن با دقت و ظرافت انجام گردد، با رشد گیاه گرهها باز شده و به طبیعت آسیبی وارد نخواهد شد.
سخن پایانی
کشورمان ایران علاوه بر تاریخچه بلند و بالا، آداب و رسوم کهنی دارد که هر کدام دارای جذابیتهای مخصوص به خود هستند. پشت هر یک از این آداب و رسوم داستانی است که شنیدن آن برای اکثر افراد جالب توجه خواهد بود. ازجمله رسوم جالب ایرانی میتوان به گره زدن سبزه در سیزده بدر اشاره کرد که در این مطلب به توضیح درباره فلسفه آن پرداختهایم.