به گزارش رصد روز، روز چهارشنبه یگانی از تیپ ۸۲۸ بیسلماخ، در حال گشتزنی در محله تلالسلطان در رفح بود که با سه رزمنده فلسطینی درگیر میشود و به شهادت یحیی سنوار رهبر ارشد حماس میانجامد.
یحیی إبراهیم حسن السِنوار (۲۹ اکتبر ۱۹۶۲ – ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴)، که با کنیهٔ ابو ابراهیم شناخته میشد، رهبر شاخه سیاسی حماس بود که از اوت ۲۰۲۴ ریاست دفتر سیاسی حماس و از فوریهٔ ۲۰۱۷ رهبری حکومت حماس در نوار غزه را تا زمان مرگش در ۲۰۲۴ بر عهده داشت و در هر دو منصب جانشین اسماعیل هنیه بود. سنوار، بنیانگذار سرویس امنیتی حماس، با نام «مجد» بود که با پروندههای امنیت داخلی ، (شناسایی جاسوسان و نفوذی های اسرائیل) سر و کار دارد. سنوار عقیده داشت که اسرائیل باید نابود شود و تأکید کرد که جایی برای یهودیان در فلسطین نیست.
سنوار متولد اردوگاه پناهندگان خان یونس در غزه تحت حاکمیت مصر بود. او در خانوادهای بهدنیا آمد که در جریان جنگ ۱۹۴۸ فلسطین از اشکلون اخراج شده یا فرار کرده بودند. او تحصیلات خود را در دانشگاه اسلامی غزه به پایان رساند و در آنجا مدرک کارشناسی مطالعات عربی گرفت. سنوار به دلیل سازماندهی عملیات ربودن و کشتن دو سرباز اسرائیلی و چهار فلسطینی (که عقیده داشت همدست دشمن بودند) در سال ۱۹۸۹ توسط اسرائیل به چهار مرتبه حبس ابد محکوم شد که ۲۲ سال در زندان بود. او در سال ۲۰۱۱ میان ۱٬۰۲۷ نفری بود که در چهارچوب توافقنامه مبادله اسراء در ازای سرباز اسرائیلی گیلعاد شلیط آزاد شدند.او در طول مدتی که در زندان بود، توسط پزشکان اسرائیلی که تومور مغزی او را برداشتند، از خطر مرگ نجات یافت.
در سال ۲۰۱۷، سنوار به عنوان رهبر حماس در غزه انتخاب شد و مدعی شد که سال بعد «مقاومت مسالمتآمیز و مردمی» را دنبال میکند و از اعتراضات ۲۰۱۹–۲۰۱۸ مرز غزه پشتیبانی کرد. او همچنین روابط نزدیکی با نظام جمهوری اسلامی ایران برقرار کرد. سنوار که در سال ۲۰۲۱ مجدداً به عنوان رهبر حماس انتخاب شد، از یک سوء قصد توسط اسرائیل در همان سال جان سالم به در برد. او بهطور گسترده بهعنوان مغز متفکر حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ شناخته میشود. این گروه به مدت دو سال برای حمله برنامهریزی کرده بود، و سنوار در پی دخیل کردن حزبالله و ایران بود، در حالی که برای حفظ عامل غافلگیرکننده از رویاروییها اجتناب میکرد.
در سپتامبر ۲۰۱۵، سنوار از سوی دولت ایالات متحده به عنوان تروریست معرفی شد. حماس و گردانهای عزالدین قسام از سوی ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر کشورها به عنوان سازمانهای تروریستی شناخته شدهاند. در مه ۲۰۲۴، کریم احمد خان، دادستان دادگاه کیفری بینالمللی، اعلام کرد قصد دارد درخواست حکم بازداشت سنوار را بابت جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت، به عنوان بخشی از تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی در فلسطین صادر کند. در سپتامبر ۲۰۲۴، وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا علیه سنوار به دلیل نقشش در حملات ۷ اکتبر اعلام جرم کرد.
اسرائیل بارها وعدهٔ حذف سنوار را داد و او را مسئول ویرانی نوار غزه معرفی کرد. او در صدر فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار داشت. در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۴، نیروهای دفاعی اسرائیل از طریق تجزیه و تحلیل دیانای تأیید کردند که سنوار یک روز قبل در جریان درگیری با ارتش اسرائیل در غزه کشته شده است.
آغاز زندگی
یحیی سنوار در اردوگاه پناهندگان خان یونس در جنوب نوار غزه زاده شد. والدین او اهل اشکلون بودند. اما با آواره شدن فلسطینیان در پی جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل موسوم به «النکبه (نکبت)» مجبور به مهاجرت شدند. سنوار در خان یونس به مدرسه رفت و پس از آن، از دانشگاه اسلامی غزه در رشته زبان عربی مدرک کارشناسی گرفت.
حماس
ورود
اسرائیل نخستین بار سنوار را سال ۱۹۸۲ و در سن ۱۹ سالگی به دلیل فعالیتهای اسلامی دستگیر کرد. پس از آن او را بار دیگر در سال ۱۹۸۵ بازداشت کرد. سنوار در همان دوره توانست اعتماد احمد یاسین، بنیانگذار حماس را جلب کرد. این ارتباط با رهبر معنوی حماس، تأثیر زیادی بر پذیرش سنوار در داخل جنبش داشت.
دو سال بعد از تأسیس حماس در سال ۱۹۸۷، سنوار، سازمان امنیت داخلی حماس به نام «المجد» را تشکیل داد و در آن زمان تنها ۲۵ سال داشت. نام المجد به خاطر مجازات کسانی که متهم به جرایم اخلاقی بودند بر سر زبانها افتاد و همینطور تعقیب و کشتن کسانی که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند. ایهود یاری میگوید سنوار مسئول «قتل بیرحمانه» افراد زیادی است که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند: «بعضی را با دستان خودش کشته بود و به این کارش افتخار میکرد، و با من و دیگران دربارهٔ آن صحبت میکرد.» به گفته مقامهای اسرائیلی او بعدها اعتراف کرده که چگونه یکی از افراد مظنون به خبرچینی را مجازات کرده است: برادر مظنون را مجبور کرده که او را زنده به گور کند، و در پایان کار به جای بیل از قاشق برای خاک ریختن روی او استفاده کند.