این کارشناس اقتصادی با اشاره به قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATF و محدودیت‌های ناشی از آن توضیح داد: «کشورهایی که با ما مناسبات اقتصادی دارند عضو FATF هستند و در صورتی که بخواهند با کشوری که در لیست سیاه است معامله انجام دهند، دچار مشکل...
به گزارش رصد روز، هفته گذشته شانزدهمین اجلاس سران بریکس در روسیه برگزار شد. یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوی اعضای بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و ایران در این اجلاس، استقلال اقتصادی اعضا با تمرکز بر دلارزدایی بود. حتی در این راستا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به طور نمادین از اسکناس ارز بریکس رونمایی کرد.
از سوی دیگر اما گروه ویژه اقدام مالی (FATF) نیز در جریان جلسات عمومی خود در هفته گذشته، ایران را همراه با کره شمالی و میانمار در لیست سیاه خود حفظ کرد. حضور ایران به عنوان تنها کشور عضو بریکس در لیست سیاه FATF به این معنی است که این کنوانسیون به اعضای خود توصیه می‌کند از برقراری مراودات مالی با ایران دوری کنند.
با این اوصاف، سوال اینجاست که با اقداماتی از جمله رونمایی از اسکناس ارز بریکس به عنوان جایگزین دلار، آیا اعضای بریکس می‌توانند هدف خود مبنی بر دلارزدایی را محقق کنند؟ همچنین آیا اگر ایران شرایط FATF را نپذیرد و در لیست سیاه این کنوانسیون باقی بماند، حضور در بریکس به‌تنهایی می‌تواند باعث بهبود وضعیت اقتصادی کشور شود؟
بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی، به این سوالات پاسخ می‌دهد.
نقش آمریکا در اقتصاد جهانی، مانع تلاش‌ها برای دلارزدایی
حسینی هاشمی درباره هدف دلارزدایی اعضای بریکس گفت: «دلارزدایی بحث امروز و دیروز نیست و سال‌هاست کشورها و اتحادیه‌های دیگری مانند اتحادیه اروپا، انگلیس، چین و سایر کشورها در تلاش برای حذف دلار از معاملات خود بوده‌اند که برخی از آنها تا حدودی توانسته‌اند حوزه فعالیت دلار را کاهش دهند. با وجود این، نقش آمریکا در اقتصاد جهانی طوری بود که هیچ‌یک از این اقدامات نتوانست اثر دلار در مراودات را به طور کامل از بین ببرد.»
دلازدایی مزیت ویژه‌ای برای کشورها نداشته است
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «هیچ کشوری نیست که بتواند بگوید بدون معاملات دلاری اقتصاد خوبی دارد و معمولاً کشورهایی که تحریم هستند با تشکیل اتحادیه‌های چندجانبه و انجام معاملات با ارز کشورهای خود سعی در حذف دلار داشته‌اند و تا حدودی موفق بوده‌اند اما این اقدام تاکنون مزیت ویژه‌ای برای این کشورها نداشته است.»
او اضافه کرد: «این موضوع در مورد ایران که اقتصادش به کشورهای حوزه خلیج فارس، شرق آسیا و تا حدودی اروپا گره خورده نیز صادق است؛ چراکه همه این این کشورها شرایط FATF را پذیرفته‌اند. همچنین با توجه به اینکه قیمت بخش عمده کالاها با دلار تعیین شده و معاملات نیز با دلار انجام می‌شوند، کشورهایی که درصدد حذف دلار هستند، باید هزینه زیادی بابت تبدیل ارز بپردازند.»
حتی شرکت‌های چینی نیز برای همکاری با ایران محدودیت دارند
این کارشناس اقتصادی با اشاره به قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATF و محدودیت‌های ناشی از آن توضیح داد: «کشورهایی که با ما مناسبات اقتصادی دارند عضو FATF هستند و در صورتی که بخواهند با کشوری که در لیست سیاه است معامله انجام دهند، دچار مشکل می‌شوند.»
حسینی هاشمی در پایان گفت: «در صورتی که ایران همچنان در لیست سیاه FATF باقی بماند، ارز بریکس می‌تواند در اقتصاد ما تاثیر بگذارد اما کافی نیست. حضور در بریکس برای مبادلات بین کشورهای عضو، می‌تواند موثر باشد که مهم‌ترین آنها برای ایران نیز کشور چین است که بیشترین همکاری اقتصادی را با ایران دارد. با این حال اگر حضور ایران در لیست سیاه FATF ادامه پیدا کند، حتی شرکت‌های چینی نیز برای همکاری با ایران محدودیت دارند.»
