به گزارش رصد روز،احمد میدری روز گذشته در سخنرانی پیش از خطبههای نماز عبادی- سیاسی جمعه تهران با اشاره به پشت سر گذاشتن ۱۳ شهریور، روز ملی تعاون، به جایگاه تعاونیها در اقتصاد اشاره کرد و افزود: تعاونی در دنیای امروز و در تاریخ ایران وجود داشته و دارد و هدف از آن تجمیع قدرتهای کوچک اقتصادی برای ایجاد تحولات بزرگ بوده است. او با بیان اینکه سال آینده در دنیا به عنوان سال تعاونیها نامگذاری شده است،گفت: دنیا به این نکته رسیده که مبارزه با فقر، بیکاری و نابرابری و توسعه عادلانه نیازمند گسترش بخش تعاونی است؛ امری که در قانون اساسی کشور نیز دیده شده است. امروز و برخلاف مصوبات به جای اینکه تعاونیها ۲۵ درصد سهم از اقتصاد ایران داشته باشند، کمتر از پنجدرصد سهم دارند.
عضو کابینه دولت چهاردهم با اشاره به تاریخ تعاونیها، به احداث قناتها اشاره کرد و افزود: قناتها تحت فرمان حکام وقت ایجاد میشد، اما شبکهای کاملا مردمی بود و قناتهایی که ایرانیها ساختند بزرگترین سازههای آبی در جهان و تاریخ بشر بوده است که از طریق تعاونیها ایجاد شد. او با اشاره به بیانی از مورخ بزرگ ویل دورانت، ادامه داد: او میگوید ایرانیها در کتاب اوستا که سه هزار سال قبل نوشته شده، تعاونیهای کشاورزی داشتند، ایرانیها برخلاف اروپاییها زمینهای بزرگ کشاورزی نداشتند و کاشت، داشت و برداشت به وسیله تعاونیها انجام میشد. میدری مثالی دیگر زد و گفت: در جامعه روستایی چوپان داریم و چوپان یک تعاونی است. چند خانواده چند دام را در اختیار یک نفر قرار میدهند که او میتواند از طریق تجمیع آنها، دامداری را در کشور بنیانگذاری کند؛ این همه دامداری که اگر نبود کشاورزی هم نبود، در اثر تعاونیها به وجود آمده است.
او با طرح این پرسش که چرا امروز در کشور در این وضعیت به سر میبریم و تعاونیها گسترش پیدا نکردند، تاکید کرد: تعاونی میتواند استثمار را کاهش دهد، حاکمیت سرمایه را به حداقل برساند، روابط عادلانه بین انسانها برقرار کند و پیوندهای اجتماعی بین انسانها به وجود آورد، اما نتوانستیم تعاونیها را گسترش دهیم. وزیر کار تاکید کرد: بخشی از اقدامات باید توسط مسوولان و بخشی توسط مردم انجام شود. مداخلات نادرست دولتها موجب شد تعاونیها تضعیف شوند. در سال ۱۳۴۷ قانون ملی شدن آبها نوشته شد؛ بدون دانش اینکه مردم چگونه شبکه آبرسانی را ساماندهی میکردند، دولت در امر توزیع آب وارد شد و تغییرات نادرستی ایجاد شد. یکی از عوامل فرونشست دشتها و بحران آب در اثر مداخلات نادرست بود که از سال ۴۷شروع شد و ادامه پیدا کرد. او افزود: دولت در دهه ۶۰ به مردم پول داد تا قناتها را نگهداری کنند، امری که مردم به صورت خودجوش با کمک مالی دولت انجام میدادند.
این اقدام تبدیل به امری دولتی شد و زمانی که دولت کسری بودجه پیدا کرد مردم هم قناتها را رها کردند؛ این سبک مداخلات باعث میشود نتوانیم شاهد گسترش تعاونیها باشیم. میدری ادامه داد: تعاونیها زمانی گسترش مییابند که مردم از شبکههای اجتماعی خود استفاده کنند، برای نمونه تعاونیهای خوب کشاورزی مانند تعاونی سیبزمینیکاران ایران که پیشگام در عرصه تحول فناوری و افزایش عملکرد کشاورزی هستند. همچنین در روستا کشاورزان کنار هم جمع میشوند و با تبدیل کردن تعاونیهای بزرگ تحول ایجاد میکنند. او با اشاره به اینکه زمانی در تعاونی مسکن فرهنگیان شاهد خدمات ارزندهای بودیم، گفت: امروزه شاهد هستیم تعاونیهای نیروهای مسلح، مسکن افراد تحت پوشش خود را تامین میکنند، اما خیلی وقتها تعاونیها نقشی را که باید داشته باشند ندارند. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: دولت قادر به تنظیم روابط بین تعاونیها نبوده و هر زمان آدمها کنار هم هستند، باید سیستم حقوقی این کارآمدی را داشته باشد که اختلافات بین آنها را به طور شفاف حل کند، به شکایات مردم به سرعت رسیدگی کند و اجازه سوءاستفاده از اموال عمومی را ندهد.
او ادامه داد: در بخش تعاون نتوانستیم این شکل از ارتباطات را ایجاد کنیم و در بسیاری از موارد افرادی که حداقل سرمایه خود را کنار هم گذاشتند، مغبون شدند و خسارات بزرگی را تحمل کردند. به گفته او، در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید در جهت احقاق حقوق مردم و انجام وظایفی که قانون برای ما بهصراحت ذکر کرده عمل کنیم، نظارتها را صحیح و بدون مداخله و شفاف انجام دهیم و امکان تجمیع سرمایههای محدود مردمی را داشته باشیم. میدری اضافه کرد: آیتالله بهشتی یکی از کارکردهایی که برای تعاونیها ذکر میکرد، این بود که انباشت دانش را به وجود میآورند؛ وقتی افراد دور هم جمع میشوند، این تعاونیها چگونگی کارکرد را از نسلی به نسل دیگر انتقال میدهند و با از بین رفتن تعاونیها همه این کارکردها از بین میرود.
وزیر کار افزود: امروز خلأ بزرگ در نظام حمایت اجتماعی ما وجود دارد، از بین رفتن محله در همه شهرها و کلانشهرها و شهرهای بالای ۳۰۰ هزار نفر است که حتی همسایه، همسایه را نمیشناسد. او گفت: تعاونیها وقتی رشد میکنند که سطح حداقلی از ارتباطات اجتماعی وجود داشته باشد و وقتی ارتباطات اجتماعی در محله نداریم، نمیتوانیم تعاونی مصرف و مسکن داشته باشیم. به گفته میدری، تعاونی توزیعی و تعاونیهایی که جنبه حمایت دارند نیز باید در یک بستر جغرافیایی شکل بگیرد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: اگر بتوانیم تعاونیها را احیا کنیم، محلهها دوباره زنده میشوند و ارتباطات در ادارات و جاهایی که انسانها با هم ارتباط دارند، شکوفاتر میشود.
او افزود: در حوزه حمایت اجتماعی بر این اعتقادیم که بعد از خانواده مهمترین نهاد اجتماعی ما محله است و برای این تاکید بر مسجد و نماز جماعت میشود و این ارتباط اجتماعی زمینهساز تحول است. میدری تاکید کرد: برنامهای که دنبال خواهیم کرد، این است که بتوانیم در سال آینده در محلهها و ادارات تعاونیها شکل بگیرند، مانند بزرگترین تعاونی اعتباری دنیا که در فرانسه از مردم محله به وجود آمده است.
وزیر تعاون اضافهکرد: ما پیشگام تعاونی بودیم و لازمه آن این است که راه ناهموار را در دولت تسهیل کنیم و موانع را برداریم. او افزود: همه مردم ایران باید بدانند از طریق پیوندهای اجتماعی در محله، مسجد، مدرسه و ادارات است که میتوانیم بر بیکاری، فقر و نابرابری فائق شویم. این عضو کابینه دولت چهاردهم تاکید کرد: رهبر معظم انقلاب ۱۱ امر مشخص را در سیاستهای کلی تعاون بر ما تکلیف کردند که آنها را محقق کنیم. ایشان امر فرمودند که برای سه دهک پایین درآمدی باید تعاونیهای فراگیر ایجاد شود و سهم تعاونیها به ۲۵ درصد برسد. او تاکید کرد: قانون اساسی در اصل سوم خود، دولت را موظف کرده که روح برادری اسلامی و تعاون را بین همه مردم گسترش دهد و زمینهساز آن باشد.
میدری با بیان اینکه یکی از ارکان اقتصاد ما که خلا دولت و بخش خصوصی را پر میکند تعاونی است، گفت: به خاطر قصوری که در دولت انجام دادیم، اینجا ایستادهایم و در تحولات نتوانستیم محله و روابط اجتماعی خود را حفظ کنیم. او ابراز امیدواری کرد که در جهت تعاون به عنوان مهمترین رکن زندگی جمعی که ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد حرکت کنیم و شاهد تحول بزرگی در دولت «وفاق ملی» باشیم.