نکات مهم قراداد ۲۵ ساله ایران و چین

به گزارش رصد روز ،  امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام سال جهش تولید نام گذاری شده است. این چندمین سال پیاپی است که رهبری انقلاب بر موضوع تولید تاکید می کنند که نشان از اهمیت این مقوله دارد.

وقتی بحث تولید به میان می آید به ویژه در حوزه فناوری، مجموعه جهاد دانشگاهی یکی از مجموعه های بزرگ تولیدی در حوزه فناوری و نوآوری در کشور محسوب می شود؛ به طوری که بسیاری از فناوری های نوین در کشور ردپایی در این مجموعه دارند. از این رو در آخرین ماه از نیمه اول سال به سراغ این مجموعه رفته ایم تا وضعیت تولید و حمایت مدیران تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور از تولیدات فناورانه بومی در سال جهش تولید را جویا شویم. امسال در سال جهش تولید، عامل دیگری هم در کشور کشور تاثیر گذاشته شده است؛ با شیوع ویروس کرونا در جهان و در ایران که راه صادرات و واردات بسیاری از کشورها را محدود کرده و انتظار می رود تغییری در تعداد مشتری های داخلی تولیدات بومی از نظر کثرت ایجاد شده باشد. در این باره به با حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی کشور به گفت وگو نشسته ایم.

همچنین یکی دیگر از موضوعات جنجالی این روزها، قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین است که نظرات متعدد موافق و مخالفی را در پی داشته است، یکی از منتقدان جدی این همکاری، تولیدکنندگان و مجموعه های صنعتی کشور هستند که نگرانی خود را از همکاری با این کشور تولیدکننده بزرگ ابراز می کنند. در این باره هم نظرات رئیس جهاد دانشگاهی کشور را به عنوان رئیس یک سازمان تحقیقاتی و تولیدی بزرگ در کشور، جویا شده ایم.

 آنچه در گفت وگوی خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس با حمید رضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی کشور می خوانید:

*کرونا علاقه به تولید داخل را بیشتر کرد

*در سال جهش تولید، نسبتا رجوع به داخل برای استفاده از توان و تولید داخل بیشتر شد

*از مشتری برای قرارداد خرید در قبال سرمایه گذاری برای تولید فناوری تضمین می گیریم

*به یقین و اطمینان هیچ مشکلی در کشور برای توسعه علمی و فناورانه نداریم

*کشور برای پیشرفت به برنامه ریزی های بلند مدت با تقسیم کار ملی نیازمند است

*در برنامه های بلند مدت موفق نیستیم؛ زیرا بیش از حد سیاسی شده ایم

*نکاتی مهم درباره قرارداد مهم ایران و چین تا ضرر نکنیم

*می توانیم با هوشمندی قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین را به یک فرصت خوب تبدیل کنیم

*به یقین از نظر توان توسعه فناوری، ایران از چین توانمندتر است

* چینی ها به شدت در عقد قرارداد زرنگ هستند و در تنگنا، امتیازهای سنگین می گیرند

مقام معظم رهبری امسال را سال جهش تولید نام گذاری کرده اند و مجموعه جهاد دانشگاهی کشور هم یکی از مجموعه های بزرگ تولیدی در حوزه فناوری و نوآوری محسوب می شود. آیا امسال با نام گذاری به نام جهش تولید، تغییری در مشتری های داخلی تولیدات بومی ایجاد شد؟

طیبی در پاسخ به این سوال، گفت: به دلیل شدت تحریمی که به واسطه کشور آمریکا اعمال می شود و تبعات آن که دیگر کشورها حاضر نیستند با ما همکاری و کار کنند و همچنین شیوع ویروس کرونا در کشور و در جهان، باعث شده که بسیاری از افرادی در کشور که خیلی علاقه داشتند که به خارج از کشور بروند و خریدهای خارجی را انجام دهند، اکنون مجبور شده اند که به سمت داخل بیایند. بسیاری از این افراد هم البته مدیران خوب و دلسوزی بودند که تحت فشار برخی کارشناسان و مدیران خود قرار داشتند.

وی ادامه داد: اکنون فرصت خوبی فراهم شده که مدیران حمایت بیشتری از تولید داخل داشته باشند و به طور کلی به واسطه مجموعه این فشارها به تدریج مراجعه به ما بیشتر می شود. البته علاقه مند بودیم که این مراجعات کاملا با اختیار و برنامه باشد نه از روی اجبار؛ زیرا اگر مراجعه به داخل اجباری باشد، وقتی که اجبار برداشته شود، ممکن است شرایط دوباره به حالت قبل بازگردد. رئیس جهاد دانشگاهی کشور تصریح کرد: اما در نهایت با همه این شرایط، فرصت بسیار خوبی ایجاد شده است و در حال حاضر افراد بیشتری نسبت به قبل در حال مراجعه به مجموعه جهاد دانشگاهی کشور برای نیازهای فناورانه و نوآورانه هستند.

طیبی اضافه کرد: همچنین در مجموعه جهاد دانشگاهی کشور در دیداری که پیش از این با مقام معظم رهبری داشتیم و بعد از آن دیدار ۳۱ پروژه فناورانه و نوآورانه در جهت رفع نیازهای کشور به مجموعه جهاد دانشگاهی کشور سپرده شد؛ بودجه ای که برای این پروژه ها تامین شد فرصتی را به وجود آورده بود که در کنار پیگیری های شدید قبلی، قبل از این هم با همه حوزه های مرتبط ارتباط داشتیم که از فناوری های تولید شده مجموعه جهاد دانشگاهی کشور استفاده کنند و بتوانیم فناوری های جدیدی را تولید کنیم.

*هزینه تامین و تولید فناوری از ما؛ تضمین و قرارداد خرید از مشتری

رئیس جهاد دانشگاهی کشور تصریح کرد: در حال حاضر ۳۱ پروژه فناورانه و نوآورانه در دست اجرا توسط مجموعه جهاد دانشگاهی کشور این ابزار را در اختیار ما قرارداده که در شرایطی که مراجعات بسیاری برای تامین ابزار و تجهیزات و خدمات به ما می شود می گوییم که هزینه تامین و تولید فناوری را تامین می کنیم اما تضمین خرید و قرارداد خرید را باید ببندید که خیالمان راحت باشد وقتی سرمایه گذاری می کنیم و یک فناوری را تولید می کنیم حتما بازار داشته باشد

مانند اصلاح نژاد دام، بحث هیبریدی و مرغ لاین که پروژه های ملی هستند که با وزارت جهاد دانشگاهی در حال همکاری هستیم که ان شالله وقتی محصول به نتیجه رسید در اختیار جامعه قرار بگیرد.

وی تاکید کرد: در مجموع چه به اجبار چه از جهت پاسخی که به پیام رهبری برای جهش تولید داده باشند، نسبتا رجوع به داخل برای استفاده از توان و تولید داخل بیشتر است.

یکی از انتقادات موافقان خریدهای خارجی، نبود جایگزین بومی در محصول مورد نظر است؛ این انتقاد به ویژه در حوزه های علمی و فناورانه بیشتر شنیده می شود. در این باره چه نظری دارید؟

طیبی به این سوال این طور پاسخ داد: با یقین و اطمینان می گوییم که معتقدیم که در کشور مشکلی در زمینه توسعه علمی و فناورانه نداریم و آنچه که مشخص است بیشتر برنامه ریزی های بلند مدت برای پیشرفت است که در آن برنامه ها، نیاز است که تقسیم کار ملی شده باشد و ماموریت ها سپرده شوند. سازمان های مشخص نباید کار موازی انجام دهند و هم پوشانی نداشته باشند تا کار به روانی در بخش های مختلف انجام شود.

رئیس جهاد دانشگاهی کشور تصریح کرد: متاسفانه در برنامه های بلند مدت موفق نیستیم. مشکل این است که به نظر می رسد مقداری بیش از حد سیاسی شده ایم و باعث شده که نتوانیم در مسایل ملی کشور که یکی از مهم ترین آنها پیشرفت و تحقق اقتصاد دانش بنیان است که رهبر معظم انقلاب هم بیش از ۲۰ سال که به طور مرتب به درستی بر این موضوع تاکید می کنند، برنامه های بلند مدت داشته باشیم.

وی توضیح داد: به عنوان یک محقق و به عنوان رئیس یک سازمان تحقیقاتی به شدت علاقه مند هستند که به من ماموریت مشخص بدهند که شما فلان مسئله کشور را حل کنید و از همه ظرفیت های کشور هم استفاده کنید اما فقط مسئله را حل کنید.

طیبی گفت: در حال حاضر رویه عکس است؛ اکنون ما مدام می رویم و اعلام می کنیم که ما می توانیم فلان مسئله را حل کنیم، اجازه دهید فلان کار را انجام دهیم. این روال باید کاملا عکس شود و مدیران و مسوولان اجرایی کشور برنامه ریزی بلند مدت کنند و به صورت ماموریت محور به سازمان ها بگویند که فلان کارها را انجام دهید تا در نهایت به اقتصاد دانش بنیان برسیم.

چندی است موضوع قرارداد همکاری ۲۵ ساله میان دو کشور ایران و چین مطرح شده و این موضوع در رسانه ها و افکار عمومی هم بازتاب زیادی داشته است؛ به عنوان رئیس یک سازمان تحقیقاتی و تولیدی بزرگ در حوزه فناوری و نوآوری در کشور، درباره همکاری با کشور تولیدکننده بزرگ چین به نظری دارید؟

طیبی در این باره، گفت: درباره قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین که اخیرا مطرح شده و همچنین درباره موضوع تمدید قرارداد ۲۰ ساله همکاری ایران و روسیه صحبت هایی وجود دارد.

رئیس جهاد دانشگاهی کشور افزود: در موضوع این همکاری باید بسیار هوشمند باشیم و این قرارداد را یک فرصت برای خود بدانیم. باید به چین به عنوان بازار محصولات خودمان نگاه کنیم. زیرا اگر هوشمند نباشیم حتما چین به ما به عنوان بازار محصولات خودش در حوزه های مختلف نگاه خواهد کرد و البته به شدت هم علاقمند است که محصول کامل بفروشد و انتقال تکنولوژی هم نداشته باشد.

*انتقال تکنولوژی نه خرید محصول کامل از چینی ها

وی ادامه داد: یعنی اگر بازاری را در اختیار چین قرار می دهیم باید در کنار خرید محصول، انتقال تکنولوژی هم صورت بگیرد و فقط بخشی از بازار را در اختیارش قرار دهیم. باید هر جا که خودمان صاحب دانش تکنولوژی شدیم بازار را تامین کنیم و حتی در کشورهای دیگر به دنبال بازار برای فروش محصولاتمان بگردیم. همچنان که هم اکنون هم در موارد دیگری که قابلیت تولید داریم باید در چین به دنبال بازار بگردیم.

*به یقین از نظر توان توسعه فناوری، ایران از چین توانمندتر است، پس ما هم چین را بازار ببینیم

طیبی تصریح کرد: چین کشور خوبی برای تامین مواد اولیه و قطعات برای پروژه های ما است. اگر این هوشمندی وجود داشته باشد؛ به ویژه در حوزه هایی که خودمان توانمند هستیم و فناوری داریم ضرورتی به ورود یک خارجی نیست.

رئیس جهاد دانشگاهی کشور افزود: در مجموع می توانیم با هوشمندی قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین را به یک فرصت خوب تبدیل کنیم که هم برخی از نیازهای اساسی و مواد اولیه را تامین کنیم و هم یک بازار صادراتی خوب برای محصولات خوب و با کیفیت ایرانی داشته باشیم. زیرا به یقین از نظر توان توسعه فناوری، ایران از چین توانمندتر است اما باید این توانمندی را باور کنیم و سپس برای اجرایی شدن آن برنامه ریزی کنیم.

رئیس جهاد دانشگاهی کشور اضافه کرد: از این جهات موضوع قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین مهم است؛ نمی توان با صفر و یک موضوعی را صد در صد تایید کرد یا کاملا رد کرد. باید متون اصلی قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین در اختیار نخبگان قرار بگیرد و نخبگان درباره آن اظهار نظر کنند.

طیبی گفت: قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران و چین باید با هوشمندی کامل تهیه و امضا شود؛ زیرا طبق تجربه کاری که با چینی ها داریم می گویم که چینی ها به شدت در عقد قرارداد زرنگ هستند و طرف را در تنگنایی قرار می دهند که حتما از او امتیاز بگیرند و امتیازهای سنگین هم می گیرند؛ اما اگر در مقابل آنان هوشمند باشیم موردهایی بوده است که به راحتی از آنان امتیازهای خوب گرفته ایم.

فارس