به گزارش رصد روز، در سالهای اخیر، با گسترش تکنولوژی و افزایش تعداد استارتاپها، شاهد تحولاتی در بازار کار بودهایم که یکی از مهمترین آنها ظهور صنعت تاکسیهای اینترنتی است. این صنعت، که به سرعت در حال رشد است، به طور خاص با شرکتهایی چون اسنپ، تپسی و سایر رقبای مشابه، توانسته است بخش قابل توجهی از نیروی کار را از صنایع سنتی به سمت خود جلب کند. موضوعی که اکنون توجه زیادی را به خود جلب کرده این است که نیروهای کار صنعتی به دلیل دستمزدهای پایین و مشکلات اقتصادی در صنایع، به سمت مشاغل غیررسمی مانند تاکسیهای اینترنتی روی آوردهاند. این تغییر مسیر نیروی کار، خود میتواند آسیبهای جدی به اقتصاد و ساختار تولید کشور وارد کند.
یکی از مهمترین آسیبهایی که خروج نیروهای کار از صنایع و ورود آنها به صنعت تاکسیهای اینترنتی به همراه دارد، کاهش بهرهوری و کارآیی در صنایع است. نیروی کار ماهر که به دلیل پایین بودن دستمزدها از صنایع خارج میشود، میتواند ظرفیت تولیدی این صنایع را کاهش دهد. این نیروی کار که در بخشهای مختلف مانند صنعت خودروسازی، تولید لوازم خانگی، نساجی، فولاد و غیره تجربه و مهارتهای تخصصی به دست آوردهاند، اکنون به جای کار در کارخانهها و واحدهای صنعتی، در این صنعت جدید مشغول به کار میشوند.
اگر این روند ادامه یابد، صنایع با کمبود نیروی ماهر مواجه خواهند شد و نمیتوانند به طور مؤثر و بهینه تولید کنند. این امر میتواند باعث کاهش کیفیت محصولات، افزایش هزینههای تولید و در نهایت کاهش رقابتپذیری صنایع در بازارهای جهانی شود.
صنعت تاکسیهای اینترنتی به دلیل انعطافپذیری زمانی و کاری که به رانندگان میدهد، جذابیت زیادی برای بسیاری از افراد دارد. بسیاری از نیروهای کار که قبلاً در واحدهای صنعتی مشغول به فعالیت بودند، به دلیل نوسانهای اقتصادی و تورم، برای تأمین هزینههای زندگی خود به این شغلها روی آوردهاند. اگرچه این شغلها ممکن است برای بعضی افراد به عنوان منبع درآمد فوری مفید باشد، اما ساختار اشتغال کشور را به سمت غیررسمی شدن پیش میبرد.
نیروهای کار در تاکسیهای اینترنتی بیشتر به صورت پیمانی و بدون برخورداری از مزایای قانونی نظیر بیمه، حقوق ثابت و تعطیلات کاری فعالیت میکنند. این امر باعث میشود در بلندمدت، امنیت شغلی و رفاه اجتماعی آنها کاهش یابد. همچنین، عدم پرداخت مالیات و نبود نظارت کافی بر قراردادهای کاری در این صنعت میتواند به تضعیف اقتصاد ملی منجر شود.
یکی از دلایل عمدهای که باعث خروج نیروی کار از صنایع و ورود آنها به صنعت تاکسیهای اینترنتی شده، نابرابریهای اقتصادی در کشور است. طبق گفته عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، دستمزدها در صنایع سنتی نسبت به تورم و هزینههای زندگی پایین است. این شکاف درآمدی میان شغلهای صنعتی و مشاغل جدید مانند رانندگی در تاکسیهای اینترنتی، باعث میشود بسیاری از افراد به سمت این مشاغل متمایل شوند. رانندگان تاکسیهای اینترنتی معمولاً درآمدهای بهتری نسبت به کارگران صنایع دارند، به خصوص در شرایطی که دستمزدهای صنایع رشد مناسبی نداشته و در عین حال هزینههای زندگی افزایش یافته است.
این تفاوت درآمدی نه تنها باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس نارضایتی در میان کارگران صنعتی میشود، بلکه به تقویت شکافهای طبقاتی و اجتماعی نیز منجر میشود. همچنین، این موضوع میتواند زمینهساز مشکلاتی در زمینه توسعه پایدار و کاهش عدالت اجتماعی در جامعه باشد.
خروج نیروی کار از صنایع و ورود به صنعت تاکسیهای اینترنتی به طور غیرمستقیم روحیه کارگری را نیز تضعیف میکند. نیروی کار ماهر که در گذشته به دلیل تخصصهای فنی و مهارتهای خاص خود در صنایع مختلف مشغول به کار بودند، اکنون با مشاهده دستمزدهای بالاتر و شرایط کاری راحتتر در تاکسیهای اینترنتی، از کار در واحدهای صنعتی خودداری میکنند. این مسئله باعث کاهش انگیزه و شور و شوق در کارگران صنعتی میشود و ممکن است در آینده با کمبود نیروی کار متخصص مواجه شویم.
از سوی دیگر، سرمایه انسانی که در صنایع مختلف کشور سرمایهگذاری شده است، در حال از دست رفتن است. کارگران ماهری که سالها تجربه کسب کردهاند و میتوانند در تولید و نوآوریهای صنعتی نقش مهمی ایفا کنند، به راحتی از صنایع خارج شده و به مشاغل موقت و کمدرآمدتری روی میآورند که این امر باعث کاهش بهرهوری بلندمدت کشور خواهد شد.
به طور کلی، کاهش نیروی کار در صنایع و ورود آنها به صنعت تاکسیهای اینترنتی میتواند باعث بروز مشکلات زیرساختی و کاهش رشد اقتصادی شود. کاهش نیروی کار در صنایع به معنای کاهش تولید در بسیاری از بخشهای صنعتی کشور است. این امر به تدریج باعث کاهش عرضه کالاهای داخلی و وابستگی بیشتر به واردات میشود که خود به تضعیف ارز ملی و افزایش کسری بودجه کشور منجر خواهد شد.
علاوه بر این، صنعت تاکسیهای اینترنتی به رغم رشد قابل توجه خود، نمیتواند به تنهایی جایگزین تولید صنعتی باشد. این صنعت بیشتر بر مبنای خدمات است و نمیتواند به اندازه صنایع تولیدی در ایجاد ارزش افزوده و ایجاد اشتغال پایدار برای جامعه مؤثر باشد.
در نتیجه افزایش حضور نیروی کار در تاکسیهای اینترنتی موجب میشود مصرف سوخت به صورت قابل توجهی در کشور افزایش پیدا کند و در ادامه ترافیک نیز در کلانشهرها به صورت جدی بیشتر میشود که آسیبهای متعددی را برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.
خروج نیروی کار از صنایع و ورود آنها به صنعت تاکسیهای اینترنتی، یک روند بلندمدت است که میتواند آسیبهای جدی به اقتصاد کشور وارد کند. کاهش بهرهوری در صنایع، گسترش شغلهای غیررسمی، افزایش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی، تضعیف روحیه کارگری و کاهش سرمایه انسانی از جمله پیامدهای منفی این پدیده است. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، نیاز است که سیاستگذاران و مسئولان اقتصادی، برنامههایی برای بهبود شرایط کاری در صنایع مختلف و افزایش دستمزدهای کارگران صنعتی تدوین کنند. همچنین، باید تلاش کرد تا از افزایش شکاف درآمدی میان مشاغل صنعتی و خدماتی جلوگیری شود تا نیروی کار به صنایع بازگردد و به این ترتیب، اقتصاد کشور به سمت رشد پایدار حرکت کند.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید