تکرار این نام‌ها در ماه‌های گذشته آن‌قدر زیاد بوده که تقریبا کمتر شهروندی را می‌توان یافت که عباراتی، چون بیت‌کوین به گوشش آشنا نباشد. برخی افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی در روز‌های گذشته در حالی که معلوم نیست اسناد حرف‌هایشان مستند به کدام آمار و اطلاعات است خاموشی‌های یک هفته اخیر را به مزرعه بیت‌کوین چشم بادامی‌های چینی مرتبط دانسته و معتقدند استفاده غیر مجاز رمزارز‌ها باعث شده شبکه برق کشور پایداری لازم را نداشته باشد.
همچنین در کیش و رفسنجان کرمان هم شنیده می‌شود مزرعه‌های بیت‌کوینی وجود دارد. اما طبق بررسی‌های انجام شده به آن‌ها برق پایدار تعلق نمی‌گیرد. پاسخ به این موارد و ابهامات در کنار بازخوانی از مفهوم بیت‌کوین و اهداف رمزارز‌ها چارچوب اصلی گزارش زیر را تشکیل می‌دهد. گزارشی که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
بیت‌کوین یا همان مزرعه بیت‌کوین، ارز دیجیتال و رمزگذاری شده‌ای است که سال ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی از افراد ناشناس رونمایی شد. بیت‌کوین یکی از زنجیره‌های بلاکچین محسوب می‌شود که در زمینه نقل و انتقالات مالی فعالیت دارد. از نظر فنی بیت‌کوین را می‌توان نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز دانست؛ چرا که این پول دیجیتال بدون بانک مرکزی یا مسؤول مرکزی کار می‌کند.
این شبکه همتا به همتاست و از این طریق تراکنش‌ها مستقیم و بدون واسطه میان کاربران انجام می‌شود. اگر بخواهیم تعریفی از بیت‌کوین ارائه کنیم باید گفت بیت‌کوین شبکه‌ای از کامپیوتر‌ها و دستگاه‌هایی است که در سراسر دنیا وجود دارد و اصطلاحا به نام ماینر یا استخراج‌کننده شناخته می‌شود.
تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بیت‌کوین‌های جدید به عهده ماینر‌ها یا همان استخراج‌کنندگان بیت‌کوین است. ماینر‌ها هستند که شبکه بیت‌کوین را پایدار نگه می‌دارند. در واقع دستگاه‌های ماینر برای کار کردن، برق زیادی مصرف می‌کنند. فعالیت ماینر‌ها تا سال گذشته قانونی نبود و دستگاه‌های آن به صورت قاچاق وارد کشور می‌شد تا این‌که دولت مجوز آن را صادر کرد و وزارت نیرو برای ساماندهی اقدامات لازم را انجام داد.
به طوری که حتی در شرکت توانیر یک مجموعه برای رمزارز‌ها و فعالیت‌های مربوط به آن تشکیل شد. اتفاقی که منجر شد محمد واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در این زمینه اعلام کند دولت تحت فشار قرار گرفته تا مجوز واردات ماینر را صادر کند. این در حالی است که فعالان این صنعت معتقدند دولت برای این‌که آن‌ها را ساماندهی کند اجازه فعالیت قانونی را داده است.
از سوی دیگر، برخی مصرف بالای برق ماینر‌ها را علت بالا رفتن مصرف برق این روز‌های کشور می‌دانند. بر همین اساس سخنگوی صنعت برق کشور با اشاره به این‌که مراکز غیرقانونی استخراج رمز ارز، سبب تخریب شبکه برق و مصرف بیش از اندازه هستند، افزود: افرادی که این مراکز غیرقانونی را معرفی کنند تا ۲۰میلیون تومان جایزه دریافت خواهند کرد. مصطفی رجبی‌مشهدی تأکید کرده بالا رفتن نرخ بیت‌کوین که یک زمان ۸۰۰۰ دلار بود و اکنون به بیش از ۳۰هزار دلار رسیده سبب افزایش تعداد استخراج‌کنندگان شده است.
صادرات مجازی برق
برخی کارشناسان بر این باورند که رمزارز‌ها یک مسیر تازه برای واردات و صادرات است، اما به این موضوع بی‌توجهی می‌شود. کارشناسان می‌گویند هزینه برق صادراتی بسیار بالاست، چون هر مقداری که مشترک مصرف دارد بر اساس دلار محاسبه خواهد شد. قطعا برای کسی که دستگاه ماینر دارد صرفه اقتصادی ندارد و اگر بخواهد با برق صادراتی کار کند دستگاه خود را جمع می‌کند و ترجیح می‌دهد هزینه‌ای را که صرف خرید ماینر می‌کند در جای دیگری سرمایه‌گذاری کند.
تغییر در انتقال ارزش
هر تغییری سخت است و طبیعتا مشکلات و چالش‌هایی را به همراه خواهد داشت. بهره‌برداری از سیستم جدید تجارت در جهان نیز از این قاعده مستثنا نیست و این سیستم جدید با چالش‌هایی همراه است. برای مثال زمانی ابزار انتقال ارزش طلا، سکه یا نمک بود که به‌تدریج با ضرب سکه‌های فلزی تغییر پیدا کرد.
زمانی که اسکناس وارد چرخه مبادله‌ای شد کمتر کسی اقدام به تجارت با پول‌های کاغذی و اسکناس می‌کرد دلیل این عدم استقبال از سوی تجار این بود که آن‌ها معتقد بودند با وجود طلا و سکه یک اسکناس کاغذی نمی‌تواند ابزاری برای تجارت شود، اما اکنون یک ارز به‌عنوان اولین ارز جهان معرفی و همه بانک‌های مرکزی جهان دارایی‌های خود را بر آن اساس تنظیم و مبادلات خود را با در نظر گرفتن آن انجام می‌دهند.
ظاهرا بیت‌کوین به ابزار جدیدی برای انتقال ارزش تبدیل شده است. به هرحال تا همین دو دهه قبل استفاده از کارتخوان و شبکه بانکداری الکترونیکی کاربران زیادی نداشت، اما امروز این فعالیت‌ها بر بستر اینترنت گسترش زیادی یافته است. پیش‌نیاز‌های مورد نیاز برای گسترش فعالیت بیت‌کوین نیز اینترنت و برق است.
از این‌رو هر جا که این دو ابزار وجود داشته باشد، می‌توان رد پای بیت‌کوین را نیز دید. بیت‌کوین یکی از ۶۰۰۰حلقه‌ای است که در زنجیره بلاک چین قرار گرفته و تنها این بخش قابلیت انتقال ارزش را دارد. کارشناسان معتقدند بیت‌کوین یک فناوری است و می‌توان از آن استفاده‌های گوناگونی کرد.
یکی از موارد استفاده صنعت بانکداری است که بدون واسطه می‌توان اقدام به تجارت کرد و بانک‌های مرکزی نقشی در این زمینه ندارند. طبق بررسی‌های انجام شده خبرنگار جام‌جم بیت‌کوین به یک اتاق شیشه‌ای می‌ماند که اکنون بالاترین ارزش را بین مارکت‌ها به خود اختصاص داده است.
گرچه موارد استفاده از بلاکچین خیلی زیاد است، اما به‌تازگی در ایران مورد بحث قرار گرفته و برخی انتقادات نسبت به آن مطرح شده است. طی ۱۰ سال گذشته یعنی از سال ۲۰۰۸ که بیت‌کوین به‌عنوان یک ایده مطرح و در سال ۲۰۱۰ کار خود را رسما آغاز کرد برای رمزارز‌ها مسیر پر فراز و نشیبی ترسیم شده است، اما به دلیل این‌که رمز‌ارز به کشور خاصی وابستگی نداشته و عملا تحریم‌پذیر نیستند با استقبال زیادی از سوی کشور‌ها مواجه شدند.
نحوه فعالیت بیت‌کوین
برای به‌دست آوردن بیت‌کوین دستگاهی به نام ماینر وجود دارد که برای فعالیت باید به برق متصل شود. هرچه بیشتر برق مصرف شود بیت‌کوین بیشتری نیز به صاحب دستگاه تعلق می‌گیرد، اما پرسش اصلی اینجاست که برق مصرفی دستگاه ماینر چگونه به پول یا همان بیت‌کوین دارای ارزش تبدیل می‌شود؟ ماینر‌ها متشکل از تراشه‌هایی هستند که اطلاعات و داده‌ها را ذخیره کرده و به منظور پایداری شبکه به برق متصل می‌شوند.
همان‌طور که گفته شد بیت‌کوین یک ابزار جدید برای انتقال ارزش محسوب می‌شود کاربران در یک فضای رقابتی قرار گرفتند تا بتوانند بیت‌کوین بیشتری را به خود اختصاص دهند. تراشه‌هایی که روی ماینر‌ها نصب می‌شود کار محاسباتی انجام می‌دهند و پردازش می‌کنند که چه میزان برق مصرف شده است. به‌طور متوسط هر ۱۰ دقیقه یک بلاک برای صاحب ماینر در نظر گرفته می‌شود.
ارزش بیت‌کوین
اکنون پاداش ماینینگ ۶/۲۵ بیت‌کوین است. این در حالی است که در اردیبهشت ماه این پاداش ۱۲/۵ بیت‌کوین بود. نهایت تعدادی که برای بیت‌کوین در نظر گرفته شده ۲۱ میلیون‌عدد است و تاکنون حدود ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار بیت‌کوین استخراج شده است.
طبق قانون بیت‌کوین هر چهار سال یکبار پاداش بیت‌کوین نصف می‌شود. به طوری که در ابتدای فعالیت پاداش حدود ۵۰ بیت‌کوین بود، اما اکنون به حدود ۶ بیت‌کوین کاهش یافته است. طبق برآورد‌های صورت گرفته استخراج ۲۱ میلیون بیت‌کوین تا سال ۲۱۴۰ طول می‌کشد و هر چهار سال یکبار پاداش آن کاهش می‌یابد تا ارزش آن به تعادل برسد.
به بیان بهتر هر بلاکی که تشکیل می‌شود به دارنده ماینر ۶/۲۵ بیت‌کوین تعلق می‌گیرد. هر ماینر دارای شناسه اختصاصی است و هر جایی که اینترنت و برق داشته باشد می‌تواند از آن بهره ببرد. شاید به همین دلیل است که اکنون چینی‌ها ماینر‌های خود را به ایران آورد‌ه‌اند تا از این راه سود کسب کنند.
برق چه ارتباطی با بیت کوین دارد؟
محمدرضا شرفی، رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: در زنجیره بلاکچین قوانینی وجود دارد که به کسی تعلق ندارد و افراد از طریق دستگاه‌های ماینر پایداری شبکه را به منظور حفظ و نگهداری اطلاعات تامین می‌کنند.
وی افزود: افزایش تعداد ماینر‌ها در جهان نشان می‌دهد این صنعت، صنعتی درآمدزاست و هر کسی با استفاده از یک توکن می‌تواند بیت‌کوین خود را معامله کند. حتی در ایران نیز بسیاری از صرافی‌ها اقدام به نقل و انتقال بیت‌کوین می‌کنند و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
شرفی در مورد استخراج بیت‌کوین توضیح داد: هر دستگاهی برای پایداری نیاز به انرژی دارد و به دلیل سود زیادی که در این بخش است کاربران ماینر زیاد شده و قصد دارند بلاک‌ها را به نام خودشان تمام کنند.
مخالفت و موافقت دولت
تیر ماه سال گذشته بود که دولت این صنعت را قانونی اعلام کرد. دلیل مخالفت ما با این صنعت در گذشته ناشناخته‌بودن آن در همه جای جهان بود. اما برخی کارشناسان معتقدند توجه به این صنعت می‌تواند منجر به رشد اقتصادی کشور شود این صنعت در مقایسه با صنایع دیگر از یک حامل انرژی استفاده می‌کند، اما صنایع دیگر چند انرژی را مورد استفاده قرار می‌دهند. طبق برآورد‌های صورت‌گرفته برای هر یک مگاوات برق برای ۴ تا ۵ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود و هرچه برق بیشتر تولید شود، هم اشتغال ایجاد خواهد شد و هم بیت‌کوین بیشتری در اختیار کشور قرار می‌گیرد.
