با وجود بحران آلودگی و ترافیک و ناترازی بنزین، واردات ۷۹۱ دستگاه واگن مترو به دلیل عدم تامین مالی از سوی دولت بلاتکلیف مانده است، در حالی که صرفه‌جویی روزانه ۱.۷ میلیون لیتر بنزین می‌توانست راهکاری حیاتی برای کاهش آلودگی پایتخت، ناترازی س...
به گزارش رصد روز، حدود ۱۱۰۰ دستگاه واگن فعال در خطوط مترو تهران شامل ۴۲ رام DC و ۱۲۶ رام AC موجود است که ۳۰ درصد از این تعداد، واگن‌های فرسوده‌ای هستند که با ۲۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و نیاز به نوسازی دارند.
در سال ۱۳۹۶، یک قرارداد اولیه برای واردات ۶۳۰ واگن مترو از چین به امضا رسید. این قرارداد بخشی از تکالیف دولت در برنامه ششم پیشرفت بود که تامین ۲،۰۰۰ واگن مترو برای ۷ کلان‌شهر کشور، از جمله ۱،۰۵۰ دستگاه واگن برای تهران را شامل می‌شد. وظیفه اجرای قرارداد به دلیل چندکلانشهری بودن پروژه به وزارت کشور سپرده شد.
برای فعال‌سازی قرارداد، دولت می‌بایست ۱۵ درصد مبلغ قرارداد را به عنوان پیش‌پرداخت به طرف چینی پرداخت کند. این مبلغ به دلیل تحریم‌های اقتصادی و عدم بازگشت منابع مالی از چین، در دولت وقت پرداخت نشد. شهرداری تهران به ناچار بخشی از این مبلغ را از منابع خود تامین کرد اما ۵ درصد از مبلغ پیش‌پرداخت (حدود ۴۰ میلیون یورو) همچنان باقی ماند.
رضا شیخ‌طاهری، مدیرعامل شرکت واگن‌سازی تهران، با اشاره به اینکه نگاه تحولی در مدیریت شهری باعث رشد و توسعه ساخت واگن و قرارداد ۷۹۱ دستگاه شد، گفت: از سال ۹۶ این قرارداد منعقد و متوقف مانده بود اما اواخر سال ۱۴۰۱ با همکاری شهرداری تهران با دولت سیزدهم و تزریق منابع مالی از سوی دولت که ۱۵ درصد بود، در دست اقدام قرار گرفت.
وی افزود: در حال حاضر دو قرارداد جاری در شرکت در دست اقدام است؛ یکی قرارداد ۷۹۱ دستگاه واگن که در قالب انتقال تکنولوژی از کشور چین است و ۸۰ درصد از این واگن‌ها در داخل کشور تولید خواهد شد. سهم داخلی‌سازی این واگن‌ها ۵۵ درصد است.
به گفته وی، همچنین در قالب قرارداد دوم، تولید ۱۱۳ دستگاه واگن ملی به سفارش مترو تهران را داریم که سهم داخلی‌سازی آن ۸۵ درصد است.
وی ادامه داد: قرارداد ۷۹۱ دستگاه، قراردادی پنج‌ساله است اما قرارداد ساخت ۱۱۳ دستگاه واگن ملی سه‌ساله خواهد بود که سه رام قطار ملی اکنون در کارخانه موجود است و جشن آغاز تولید انبوه قطار ملی در آذر ماه امسال و با حضور شهردار تهران برگزار خواهد شد.
از طرفی سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران اظهار داشت که دولت باید ۱۵ درصد از قرارداد را می‌داد اما ما فهمیدیم که شهرداری تهران از محل تسهیلاتی، وامی که از بانک شهر گرفته به شرکت خارجی پرداخت کرده است. با این حال دولت این ما به التفاوت ۱۵ درصد یعنی ۵ درصد را نداده و این نگرانی جدی است که طرف چینی به تعهدات خود عمل نکند. بنابراین قولی داده شد که بهمن‌ماه قطار وارد کشور خواهد شد ولی با ابهام جدی روبه‌رو شده است.
کاهش مصرف سوخت یک رام مترو که معمولا شامل ۷ واگن است، در هر سفر می‌تواند ۷۰۰ تا ۱۰۵۰ مسافر را جابه‌جا کند. با در نظر گرفتن اینکه هر خودروی شخصی به طور متوسط ۴ نفر را جابه‌جا می‌کند، هر رام مترو در هر سفر جایگزین ۱۷۵ تا ۲۶۳ خودرو می‌شود. با انجام ۲۰ سرویس روزانه توسط یک رام مترو، تعداد خودرو‌های جایگزین‌شده به حدود ۳،۵۰۰ تا ۵،۲۰۰ خودرو در روز می‌رسد. هر خودروی شخصی در ترافیک شهری روزانه ۳ لیتر بنزین مصرف می‌کند؛ بنابراین یک رام مترو می‌تواند روزانه حدود ۱۰،۵۰۰ تا ۱۵،۶۰۰ لیتر بنزین صرفه‌جویی کند. در نتیجه با واردات ۷۹۱ واگن که برابر با ۱۱۳ رام مترو بوده، می‌توان شاهد کاهش ۱.۱ تا ۱.۷ میلیون لیتر بنزین در روز بود.
در حوزه کاهش ترافیک نیز با حذف روزانه ۳،۵۰۰ تا ۵،۲۰۰ خودرو از سطح شهر توسط یک رام مترو، میزان ترافیک در معابر اصلی و پرتردد شهر به شکل محسوسی کاهش می‌یابد. اگر این عدد را در تمام سرویس‌های روزانه مترو در سطح شهر ضرب کنیم، تاثیر آن بر روان‌سازی جریان ترافیک و کاهش زمان سفر‌های شهری قابل‌توجه خواهد بود.
همچنین در راستای کاهش آلودگی هوا، یک خودروی شخصی در هر کیلومتر حرکت، مقدار قابل توجهی آلاینده از جمله دی‌اکسیدکربن (CO ۲) به مقدار ۲۵۰ گرم، مونوکسیدکربن (CO) به مقدار ۲۰ گرم، ذرات معلق (PM)، به میزان ۰.۰۲ گرم و اکسید‌های نیتروژن (NOx) به میزان ۰.۲ گرم تولید می‌کند.
اگر هر خودرو روزانه ۳۰ کیلومتر در ترافیک شهری حرکت کند، میزان آلاینده‌های تولیدی روزانه به شرح CO ۲ به میزان ۷.۵ کیلوگرم، CO به میزان ۰.۶ کیلوگرم، PM به میزان ۰.۰۰۶ کیلوگرم و NOx به میزان ۰.۰۶ کیلوگرم خواهد بود.
با جایگزینی ۷،۰۰۰ تا ۱۴،۰۰۰ خودرو توسط یک رام مترو، کاهش آلاینده‌ها به صورت دی‌اکسیدکربن (CO ۲) به میزان ۵۲.۵ تا ۱۰۵ تن در روز، مونوکسیدکربن (CO) به میزان ۴.۲ تا ۸.۴ تن در روز، ذرات معلق (PM) به میزان ۴۲ تا ۸۴ کیلوگرم در روز و اکسید‌های نیتروژن (NOx) به میزان ۴۲۰ تا ۸۴۰ کیلوگرم در روز خواهد بود. بنابراین ۱۱۳ رام مترو می‌تواند صرفه‌جویی روزانه بیش از ۱.۱ تا ۱.۷ میلیون لیتر بنزین، حذف ۳۹۵۵۰۰ تا ۵۸۷۶۰۰ خودرو از معابر شهری و کاهش انتشار روزانه بیش از ۵۶۵۰ تن دی‌اکسیدکربن را شاهد باشیم.
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: «قریب به دو سال است که واردات خودروی دست‌دوم را تصویب کرده‌ایم؛ چرا نمی‌گذارند این موضوع اجرایی شود؟ چطور می‌شود آنهایی که قطعات وارد می‌کنند، سالانه بیش از ۸ میلیارد دلار قطعه وارد کنند اما وقتی که موضوع واردات خودرو مطرح می‌شود، می‌گویند که برای واردات پول نیست؟ چرا این‌گونه است؟ چون نمی‌خواهند اجازه رقابت بدهند.»
طبق صحبت قالیباف، سالانه ۸ میلیارد دلار ارز برای واردات قطعات خودرو اختصاص پیدا می‌کند اما چرا ۵۰ میلیون دلار برای حمل‌ونقل عمومی از سمت دولت پرداخت نمی‌شود که موجب شده زیان در کاهش مصرف بنزین و افزایش آلودگی و ترافیک بیشتر شود؟
با این حال شروع واردات واگن نیازمند اختصاص ۵۰ میلیون یورو از سمت دولت است و حال باید دید که این ۵۰ میلیون یورو تامین می‌شود یا باز هم شاهد اختصاص ارز به محل‌های دست چندم از لحاظ اولویت هستیم.
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید
