به گزارش رصد روز، فعالان اقتصادی و صنعتگران معتقدند بودجه سالانه کشور تأثیرات مستقیمی بر فعالیتهای صنعتی و اقتصادی دارد؛ با این حال، به گفته آنها، دولت در تدوین بودجه ۱۴۰۴ نظرات بخش خصوصی را در نظر نگرفته و برای حمایت از تولید برنامهای ارائه نکرده است. کسری بودجه که به مشکل مزمن اقتصاد ایران تبدیل شده، با ایجاد تورم و افزایش نقدینگی، نگرانیهای بخش خصوصی را درباره نوسانات اقتصادی آینده افزایش داده است. همزمان، صنعتگران انتظار دارند بودجه ۱۴۰۴ به حمایت از بنگاههای تولیدی بپردازد، چراکه این بخش با مشکلات مالی جدی دست و پنجه نرم میکند.
بیتوجهی به نظرات بخش خصوصی در تدوین بودجه
بودجههای سالانه کشور همواره به عنوان ابزاری موثر در توسعه اقتصادی و پشتیبانی از تولید شناخته میشوند. با این وجود، به باور برخی از فعالان بخش خصوصی، دولت در تدوین بودجه ۱۴۰۴ نهتنها از آنها نظرخواهی نکرده، بلکه حمایت مشخصی از صنعت و تولید نیز ارائه نداده است. این رویکرد از سوی بخش خصوصی به عنوان نادیدهگرفتن نیازهای صنعت و تولید تلقی شده که میتواند آینده بنگاههای اقتصادی را در معرض خطر قرار دهد.
کسری بودجه و افزایش نقدینگی: تهدیدی برای اقتصاد
یکی از نگرانیهای عمده فعالان اقتصادی، کسری بودجه است که به مشکلی مزمن در اقتصاد ایران تبدیل شده است. این کسری بودجه با افزایش نقدینگی و تورم همراه بوده و پیامدهای ناگواری را برای اقتصاد کشور به همراه داشته است. صنعتگران انتظار دارند دولت با کاهش کسری بودجه از وقوع تکانههای شدید اقتصادی جلوگیری کند و فضای اقتصادی سال آتی را به سوی ثبات هدایت کند.
مالیاتها و تخصیص ارز؛ موانع جدی در مسیر تولید
مالیاتها و عوارض مختلف، به همراه تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه، از جمله عوامل دیگری است که به طور مستقیم بر فعالیتهای اقتصادی و صنعتی تأثیر میگذارند. در شرایطی که نوسانات نرخ ارز به افزایش هزینهها و بیثباتی در بازار منجر شده، عدم سیاستگذاری صحیح در این زمینه میتواند بحران نقدینگی و مالی را در صنایع وابسته به واردات مواد اولیه افزایش دهد.
بحران نقدینگی در بخش صنعت
حمید رحمانسالاری، عضو هیاتمدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران وضعیت نقدینگی در صنعت را بحرانی توصیف کرده و اشاره دارد که واحدهای تولیدی در تنگنای مالی قرار دارند. افزایش قیمت مواد اولیه و نهادههای تولید در دو سال اخیر فشار زیادی به تولیدکنندگان وارد کرده و در نبود نقدینگی، صنایع با چالشهای بزرگی مواجه شدهاند.
ناکارآمدی تبصره ۱۸ بودجه ۱۴۰۱
طبق تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، قرار بود تسهیلاتی برای حمایت از بنگاههای تولیدی ارائه شود، اما به گفته رحمانسالاری این تبصره به طور کامل اجرا نشده است. وی اشاره دارد که با توجه به تورم و افزایش قیمتها، میزان اعتبار تخصیصیافته ناکافی بوده و اثر لازم را برای بهبود وضعیت نقدینگی صنایع نداشته است.
بیثباتی نرخ ارز و پیامدهای آن بر تولید
یکی از مشکلات اساسی که تولیدکنندگان با آن مواجهاند، عدم قطعیت در نرخ ارز است. به گفته رحمانسالاری، عدم تثبیت نرخ ارز در بودجه سال آینده، مشکلات بسیاری را برای تولیدکنندگان بهویژه صنایع صادراتمحور به همراه خواهد داشت و بیثباتی حاصل از این وضعیت به تضعیف فضای کسبوکار میانجامد.
افزایش ۴۰ درصدی بودجه عمرانی و بیاثر بودن آن بر بخش خصوصی
بررسی بودجه سال آینده کشور نشان میدهد بودجه عمرانی در سال ۱۴۰۴ نسبت به سال جاری ۴۰ درصد افزایش یافته است. اما به گفته رحمانسالاری، این افزایش بودجه عمرانی تأثیری بر فعالیتهای بخش خصوصی ندارد؛ چراکه بودجه عمرانی عمدتا برای طرحهای نیمهتمام دولتی تخصیص داده میشود و بخش خصوصی از آن بهرهای نخواهد برد.
کاهش ظرفیت تولید و چالشهای تأمین مالی
در شرایط فعلی، برخی از بنگاههای تولیدی به دلیل مشکلات مالی و نقدینگی با کمترین ظرفیت خود فعالیت میکنند. برای مثال، در استانی مانند لرستان تنها ۱۳۰ میلیارد تومان به بنگاههای فعال در بخش صنعت و معدن اختصاص یافته که پاسخگوی نیازهای این بخش نیست. به گفته رحمانسالاری، بسیاری از صنایع به دلیل نبود نقدینگی با ظرفیت ۱۰ تا ۲۰ درصد از ظرفیت اسمی خود فعالیت میکنند که این امر بر تولید و اشتغالزایی اثر منفی دارد.
قطع برق و زیانهای ناشی از آن برای صنایع
رحمانسالاری به خسارتهای ناشی از قطع برق در تابستان اشاره کرده و میگوید که در این مدت بسیاری از واحدهای تولیدی دو تا سه روز در هفته تعطیل بودند. این مساله به ضرر و زیان زیادی منجر شده و مشکلات جدیدی را برای صنعت به همراه داشته است. با توجه به وضعیت موجود، نگرانیهایی نیز درباره احتمال قطع گاز در زمستان وجود دارد که میتواند به چالشهای بیشتری دامن بزند.
عدم حمایت کافی از تولید
با توجه به وضعیت فعلی، صنعتگران معتقدند که حمایتهای لازم از صنعت در بودجه سال ۱۴۰۴ به چشم نمیخورد و این امر با شعارهای رونق تولید نیز همخوانی ندارد. خاموشی برق، عدم تخصیص تسهیلات و نبود یارانه تولید، چالشهای بزرگی را برای صنایع ایجاد کرده و در نبود حمایت کافی، پیشبینی میشود که تولیدکنندگان در سال آینده با مشکلات بیشتری روبرو شوند.