رابرت مالی، مشاور ارشد باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا در گفتوگو با این مجله درباره رویکردی که جو بایدن رئیسجمهور منتخب آمریکا درباره ایران و به ویژه توافق هستهای برخواهد گزید، گفت: مقاصد رئیسجمهور منتخب واضح هستند. همان طور که تونی بلینکن[مشاور ارشد جو بایدن] و تمام هیئت بایدن گفته اند، جو بایدن قصد دارد به شرط بازگشت ایران به پایبندی به توافق هستهای، به آن بازگردد. ایران هم همین را می گوید، یعنی تهران آماده بازگشت به [تعهداتش در] توافق هسته ای است، اگر آمریکا هم همین کار را کند. هر دو طرف به آن تمایل دارند. ایران به دنبال یک وضع آرام اقتصادی است و دولت بایدن نیز نمی خواهد بحران دیگری با ایران داشته باشد. دو کشور احتمالا بر سر این مسئله در یک مسیر پیش خواهند رفت.
مالی درباره موانعی که در مسیر بازگشت آمریکا به توافق هسته ای وجود خواهد داشت، اظهار کرد: سختی هایی در این راه وجود خواهد داشت. اول از همه این که ایران خواستار جبران خسارت اقتصادی است چرا که موقع لغو تحریم ها از منافع اقتصادی بهرهمند نشد. اگرچه به نظر من پذیرش این از سوی دولت بایدن سخت است. سپس رویکردهای متفاوتی به سلسله مراتب بازگشت آمریکا و ایران به توافق وجود خواهد داشت که باید تطبیق داده شوند. علاوه بر این، دولت ترامپ دیواری از تحریم ها را در برابر ایران ایجاد کرده است و همچنان که مدت روی کار بودنش به پایان است به آن ادامه می دهد. مسلما رئیسجمهور منتخب می تواند آنها را لغو کند اما این اقدامات هدف سخت شدن بازگشت دولت بایدن به توافق هسته ای از نظر سیاسی را دنبال می کنند.
وی افزود: در طرف ایران، انتخابات ریاست جمهوری خطر ایجاد شکاف بیشتر در صحنه سیاسی داخلی را در بر داشته و احتمال مصالحه را کم می کند. در آخر، تجربه ی دولت ترامپ به ایران نشان داده است که تعهدات یک رئیس جمهور[آمریکا] به آسانی میتواند توسط دیگری نادیده گرفته شود و بنابراین بی اعتمادی ایجاد می شود. اما بر خلاف تمامی این سختی ها، به نظرم مزایایی که هر دو طرف از بازگشت به توافق کسب خواهند کرد بیشتر از عدم بازگشت به آن است. در واقع هیچ جایگزین رضایت بخش دیگری وجود ندارد.
این مقام پیشین آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت بایدن شاهد بازگشت به سیاست های دولت اوباما و پایان «انزوای ایران در جهان» خواهیم بود، توضیح داد: اول از همه این که ایران منزوی نشده است. این کشور روابط خوبی با اروپا، روسیه و چین دارد. از طرف دیگر، بله بازگشت به دیپلماسی ایرانی-آمریکایی در کار خواهد بود. این به احتمال زیاد، پایان سیاست تحریم های حداکثری علیه ایران خواهد بود و به گمانم، پایانی برای رفتارهای تحریک آمیز منطقه ای ایران می شود. روابط خوب خواهند شد؟ نه. روابط دو کشور عادی سازی می شود؟ شک دارم. اما حداقل شاهد ثبات روابط میان ایران و آمریکا و شاید مذاکراتی بر سر موضوعاتی غیر هسته ای خواهیم بود.
مالی در توضیح این که آیا این چشم انداز برای روابط آمریکا و ایران با توجه به بی اعتمادی کاملی که میان دو کشور پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته ای وجود دارد، زودهنگام نیست، تشریح کرد: واقعا از طرف ایرانی ها با این عقیده نه لزوما غیرقانونی که رئیس جمهور بعدی در پاره کردن توافقی که بایدن آن را احیا کرده است شتاب خواهد کرد، بی اعتمادی کامل وجود دارد. پیش از این گفتم که ذولت ترامپ به دنبال کشیدن دیواری از تحریم ها برای ممانعت از بازگشت رقیبش به این توافق است. بنابراین، دولت بایدن باید دیواری آن قدر از نظر دیپلماتیک قوی بنا کند که هیچ کسی برای بار دوم وارد توافق هسته ای نشود. درسی که از چهار سال گذشته می گیریم این است که اگر واقعا خواستار توافقی قوی هستیم که دوام بیاورد، این توافق باید دربرگیرنده موضوعات دیگر و انگیزه های عمیق تر در تنش های میان ایران و آمریکا باشد.
او در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این تنش زدایی در روابط موجب به خشم آمدم متحدان آمریکا در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نخواهد شد، گفت: برای همین، نکته اصلی این خواهد بود که شکل وضعیت منطقه تغییر کند تا گفتمانی میان ایران، عربستان سعودی و امارات متحده ایجاد شود. این یک شرط مهم برای گذر روابط تهران-واشنگتن به مرحله ای بالاتر است.