روز گذشته روز سرخ‌پوش دیگری برای بازار سرمایه بود. بازار سهام که چندین ماه است در مدار نزولی و اصلاحی خود روزهای معاملاتی کم‌رمقی را به ثبت می‌رساند، در آخرین روزهای فصل بهار در سایه محدودیت دامنه نوسان و اخبار و ریسک‌های گوناگون توان چند...
به گزارش رصد روز، این شرایط در حالی است که با بی‌اعتمادی شکل‌گرفته در بازار، به نظر می‌رسد سمت تقاضا همچنان در شرایط تردید به سر ببرد.
روند معاملات روز گذشته سهام نشان‌دهنده تداوم هیجان در میان فروشندگان بود؛ به‌طوری‌که حجم صف‌های فروش مجددا رونق گرفت. از ابتدای خردادماه مبلغی به میزان ۳۲۰۳ میلیارد تومان از بازار خارج شده است. این موضوع حاکی از این است که در شرایط کنونی، خرید سهام مورد استقبال معامله‌گران نیست، به همین دلیل ارزش معاملات خرد را در سطوح پایین‌تری نسبت به میانگین هفته‌های ابتدای سال نگه داشته است.
در یک برآورد کلی می‌توان اوضاع فعلی بازار را این‌طور پیش‌بینی کرد که بازار سهام اساسا به دلیل نبود شرایطی پایدار در زمین سیاست و مشخص نبودن رویکرد اقتصادی دولت جدید نسبت به مشکلات جاری کشور روندی منفی و مبهم را تجربه می‌کند.
البته این موضوعات سبب شده تا در سایه نبود آینده واضح اقتصادی، بازار‌های دیگر نیز بیش از هر زمان دیگری شاهد احتیاط معامله‌گران در بازار‌های مختلف باشند؛ امری که در روزهای اخیر حتی موفق شد شاخص بورس را به زیر بکشد و قیمت دلار آزاد و طلا را نیز از سمت فضای تحلیلی و پخته‌تر دور کند.
تا قبل از اتفاقات مرتبط با سقوط بالگرد ریاست‌جمهوری بسیاری از تحلیلگران تنها عامل رشد بازار را افزایش نرخ دلار نیما و کاهش فاصله نرخ این دلار با دلار آزاد مطرح می‌کردند. با توجه به اینکه بیش از دو سوم سهام بورسی در زمره شرکت‌های صادرات‌محور قرار می‌گیرند، به دلیل اینکه بیشترین درآمد خود را به صورت دلاری به دست می‌آورند طبیعتا هم‌زمان با رشد نرخ این ارز، به سمت سطوح بالاتر قیمتی حرکت خواهند کرد و منتفع خواهند شد.
از سوی دیگر این دسته از نماد‌ها با توجه به اثر مثبتی که در محاسبه نماگرهای بورسی دارند، بر کلیت بازار اثر مطلوبی بر جای خواهند گذاشت و شاخص‌های سهامی را نیز مثبت خواهند کرد. به همین دلیل تا قبل از ریسک‌های سیاسی جدید، موضوع «نرخ دلار» از موارد تعیین‌کننده در بازار بود. اما به دنبال حرکت بورس در مسیر نزولی طی هفته‌های گذشته، برخی از کارشناسان معتقدند در کوتاه‌مدت افزایش نرخ دلار نیز نمی‌تواند روح تازه‌ای در کالبد این بازار بدمد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی قدم گذاشتن دلار نیما به کانال ۴۲ هزار تومان نیز نتوانسته بورس را وارد مدار صعودی کند.
البته این بی‌رغبتی ممکن است با وقفه زمانی اثر خود را بر میل سرمایه‌گذاران بگذارد. اما طبیعتا تا زمانی که وضعیت سیاست داخلی کشور به شکلی پایدار قابل رؤیت نباشد، این متغیر اثر مثبتی نخواهد گذاشت. به ویژه اینکه در حال حاضر نوسان قیمت دلار آزاد نیز با احتیاط پیش می‌رود.
بازار سرمایه پس از فتح قله ۲میلیون و ۵۳۵هزار واحد در اردیبهشت‌ماه سال گذشته، در گرداب ریسک‌های مختلف قرار گرفت؛ ریسک‌های مختلفی که در یک سال گذشته به صورت‌های گوناگون چهره بازار را برای سرمایه معامله‌گران تغییر داده و مقصد سرمایه‌گذاری را دگرگون کرده است. در طول یک سال اخیر، انتشار برخی اخبار مثبت که رشد موقتی برای بازار به ارمغان آورده و امیدها را برای رشد مجدد بازار زنده کرده بود، تحت‌الشعاع سیاستگذاری‌های گوناگون ثمربخش واقع نشد.
در نخستین ماه سال جاری نیز تزریق ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک به بازار نتیجه‌ای جز سقوط بیشتر نماگرهای اصلی و افزایش هرچه بیشتر نااطمینانی سهامداران برای عدم سرمایه گذاری در بازار به همراه نداشت. با به شهادت رسیدن رئیس دولت سیزدهم ریسک دیگری به بازار تحمیل شد و سازمان بورس نیز به سبب همین امر برای کنترل شرایط بازار، محدودیت دامنه نوسان را برای نمادهای بازار ابلاغ کرد. اقدام بموقع سازمان در این زمینه برای دو روز ابتدایی اقدام موثری بود و توانست آثار مخرب رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران را کاهش دهد. با این وجود ادامه‌دار شدن محدودیت دامنه نوسان شرایط متفاوت غیرقابل پیش‌بینی را برای بازار پدید آورد و بازار را درگیر روزهای منفی کم‌توان زیادی کرد.
از این رو به نظر می‌رسد زمان آن رسیده باشد که محدودیت دامنه نوسان برداشته شود تا نیروهای عرضه و تقاضا سمت‌وسوی بازار را تعیین کنند. ازطرفی در بازه زمانی سه‌هفته‌ای تا انتخابات ریاست‌جمهوری اقدامات موثری از سوی سازمان برای رفع چالش‌های بازار سرمایه صورت گرفته است. در این بین محسن خدابخش روز گذشته، به نقش نرخ خوراک صنایع بر روند معاملات بورس اشاره کرد و گفت: موضوع نرخ خوراک مساله‌ای مهم تلقی می‌شود که با تاثیر چشمگیر بر روند بازار همراه بوده و به‌شدت روند این بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. تصمیمات اتخاذ‌شده پیرامون نرخ خوراک پالایشگاه‌ها که به پاشنه آشیل بازار تبدیل شده، فعالیت شرکت‌ها و حاشیه سود شرکت‌ها را کاهش داده است. در صورتی که اقداماتی از این دست به صحنه اجرا نزدیک شود، وضعیت بازار بهبود پیدا خواهد کرد.
بازار از دریچه آمار
روز گذشته نماگرهای اصلی بورس تهران کاهش ارتفاع خفیفی را به ثبت رساندند. در این بین دماسنج اصلی بازار با کاهش ارتفاع ۰.۱۵درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی روز یکشنبه در سطح ۲میلیون و ۶۱هزار واحدی قرار گرفت. افت ۳هزار و ۷۳واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هم‌وزن با نزول ۰.۴۹درصدی روبه‌رو شد و در سطح ۹۷۲هزار و ۳۲۲واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۵۴درصد سرخ‌پوش بود و در سطح ۲۲هزار و ۱۰۹واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز یکشنبه که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، رقم یک‌هزار و ۹۲۸میلیارد تومانی را ثبت کرد. به‌علاوه، ۳۸۲میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات بازار خارج شد.
نزول ادامه‌دار
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت بازار را این‌گونه تشریح کرد: بازار سرمایه با روزهای ناخوش‌احوالی دست‌وپنجه نرم می‌کند. پس از به شهادت رسیدن رئیس دولت سیزدهم، روند نزولی بازار قوت گرفت. بر همین مبنا بود که سازمان بورس تصمیم گرفت دامنه نوسان بازار را محدود کند. محدود شدن دامنه نوسان در روزهای ابتدایی اقدام موثری جهت کنترل فشار هیجان سرمایه‌گذاران بود. اما به نظر می‌رسد ادامه‌دار بودن این محدودیت پس از یازده روز متوالی، مسیر چندان درستی برای روند بازار به ارمغان نداشته است. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: ریسک‌های سیاستگذاری نیز سایه سنگینی بر بازار تحمیل کرده‌اند.
عدم اصلاح این سیاست‌ها می‌تواند باتلاق رکودی بازار را شدت بخشد. با وجود اینکه در روزهای گذشته نرخ دلار نیما افزایش محسوسی داشته و در کانال ۴۲هزار تومانی افزایش محدودی را به ثبت رسانده، اما همچنان شکاف زیادی میان نرخ دلار نیما با دلار بازار آزاد وجود دارد. این کارشناس بازار سرمایه پیرامون اخبار تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های خودروسازی اظهار کرد: به نظر می‌رسد اخباری از این دست تنها می‌تواند تاثیر کوتاه‌مدت بر بازار داشته باشد. در بازه بلند‌مدت باید دید شرکت‌های خودروسازی چه اقدامات عملی در این زمینه انجام خواهند داد. در پایان پیش‌بینی می‌شود روند خسته‌کننده و نزولی بازار تا زمانی که اقدام موثر و تاثیرگذاری صورت نگیرد ادامه پیدا کند.
