قیمت دلار روز پنجشنبه روند کاهشی محدودی داشت و به نظر میرسد ابزارهای بازارساز برای کنترل قیمت دلار و کاهش تقاضا برای دلار سهمیهای کارساز بوده. هر چند تقاضا به دلیل ترس مردم از عواقب خرید دلار کمتر شده اما باید دید این روند تا چه زمانی توسط نهاد پولی کشور قابل کنترل است؟
به گزارش رصد روز،قیمت دلار امروز در بازارهای مختلف روند نزولی داشت و اندکی عقب نشست اما محدوده ۳۵ هزار تومانی دیروز را نیز حفظ کرد و در همان کانال با بیش از ۳ پله کاهش باقی ماند. به نظر میرسد از روز گذشته اقدامات بازارساز و برخورد ارز آمریکایی با سقف قیمتی خود، نرخ آن را کنترل کرده است.
قیمت در بازارهای موازی هم با قیمت دلار در بازار معاملات تهران همراه شد و کاهش اندکی داشت. دلار هرات در محدوده ۳۴ هزار تومان ماند و به قیمت ۳۴ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. درهم امارات هم با کاهش اندک با قیمت ۹ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان معامله شد.
بانک مرکزی در هفتهای که پشتسر گذاشتیم تلاش کرد تا با انتشار اخباری مبنی بر فروش اوراق ارزی و تزریق سنگین ارز در بازار توافقی و پیشی گرفتن میزان عرضه از تقاضا، سیگنال کاهشی برای نرخ دلار ارسال کند. اما تحلیلگران بازارهای مالی معتقدند دولت نمیتواند در درازمدت به این روند ادامه دهد. به اعتقاد آنها، در نهایت قیمت دلار به سمت کانالهای بالاتر حرکت میکند.
اما بازارساز تا کنون در این زمینه موفق بوده و باید دید با فروش اوراق ارزی که از روز شنبه آغاز میشود قیمت دلار با توجه به حجم تقاضا در چه کانالی قرار میگیرد. امروز قیمت دلار با نوسان کاهشی اندک ۰.۹۹ درصد و در حدود ۳۵۰ تومان کاهش قیمت داشت.
با وجودی که به نظر میرسد اقدامات بازارساز باعث کنترل قیمت دلار در محدوده فعلی شده اما فعالان بازار میگویند مردم میترسند دلار بخرند و تقاضا کم شده و این کاهش تقاضا باعث شده قیمت دلار پایین بیاید. آنها قوانین دستو پاگیر بانک مرکزی و پیامکهای اخیر قوه قضاییه مبنی بر قطع یارانهها را عامل افت خرید دلار در بازار میدانند.
اما در هفتههای گذشته موضوع افزایش تقاضاهای بزرگ در بازار ارز مطرح بود. حتی اصطلاح تئوری چمدان که متعاقب افزایش خرید چمدان معاملهگران به آن چنین عنوانی دادند به میان آمد.
خرید چمدان زیاد شده، پس سفر زیاد شده، بنابراین دلار هم خریداران بیشتری دارد. هر چند این تئوری اساس آکادمیک و علمی ندارد اما معاملهگران میدان فردوسی با آماری که از بازار منوچهری (بورس فروش چمدان) میگیرند به این تئوری معتقدند. با نزدیک شدن به آغاز نهمین ماه سال و سیاستهای بازارساز برای مهار قیمت دلار به نظر نمیرسد حجم عرضه به بازار ارز تغییری کرده باشد اما متقاضیان دلار این بار قدرت بازارساز را جدیتر گرفتهاند و با احتیاط بیشتری معامله میکنند.
کارشناسان بازارهای مالی نیز معتقدند اقدامات بانک مرکزی برای ارسال سیگنالهای کاهشی به بازار ارز بر قیمت دلار چندان تاثیری نداشته و این کاهش تقاضا ناشی از قوانین دست و پاگیر اخیر بانک مرکزی است که تعداد متقاضیان دلار را کاهش داده.
دولت تا کجا قادر به کنترل دستوری قیمت دلار است؟ آیا این روند در درازمدت ممکن است؟ این سؤالها پاسخهای چندان خوشایندی از سوی کارشناسان ندارد. آنها به شرایط نامساعد روابط ایران در حوزه بینالمللی اشاره میکنند که با چالشهای بیشماری همراه است. نارضایتیهای اجتماعی مدت زیادی است ادامه دارد و از همه مهمتر به نظر میرسد روند مذاکرات هستهای برجام به نقطه بنبست رسیده است. پس ادامه کنترل قیمت دلار با شرایط فعلی در درازمدت شدنی به نظر نمیرسد.
دوشنبه گذشته صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی، خبر از ارائه بسته جدید این نهاد پولی برای دلنگرانهای بازار ارز را داد و گفت: افرادی که نگران نوسان در بازار ارز هستند و به این دلیل خرید ارز انجام میدهند باید بدانند که از روزهای آینده ابزار جدید را در این حوزه معرفی میکنیم تا بتوانند اوراقی را که منتشر میشود خریداری کنند و دیگر نگرانی از این جهت نداشته باشند. خریداران در سررسیدهایی مشخصی میتوانند اوراق را به بانک مرکزی بفروشند.
روز بعد این ابزار جدید در قالب بستههای ارزی و با شرایطی در ۱۵ بند رونمایی شد و اعلام شد که از روز شنبه ۲۸ آذر ماه ۱۴۰۱ از سوی بانک ملی به نیابت از بانک مرکزی عرضه میشود.
این اولین بار نیست که فروش اوراق ارزی برای کنترل قیمت دلار از سوی دولتها مطرح میشود. در زمان ریاست جمهوری احمدینژاد هم این اوراق فروخته شد، مردم هم اعتماد کردند و خریدند. اما در هنگام بازپرداخت دولت تصمیم گرفت بازپرداخت را برای همه به صورت ریالی انجام دهد و این موضوع باعث بیاعتمادی مردم و ناکارآمدی ابزار مذکور شد.
حال باید دید با وجودی که در بند ۶ شرایط بستههای ارزی، بازپرداخت به ۲ روش عنوان شده و به خریداران در سررسید حق انتخاب داده که بتوانند دلار از بانک عامل دریافت کنند یا تسویه نقدی به صورت ریالی داشته باشند، چه اتفاقی در انتظار بازار است. هر چند دریافت دلار مشمول پرداخت حقالوکالهای معادل ۷ درصد است.
به نظر میرسد برای اقبال اوراق ارزی از سوی مردم، نیاز است تا دولت در تنگنای ارزی فعلی تضامین قویتری بهعنوان برگ برنده رو کند تا این اوراق هم مانند فروش اوراق سکه در بورس کالا که تحت تاثیر انسجهانی طلا بیاثر شد، بر مدار تورم تاریخی در داخل کشور نچرخد و ابزار جدید ارزی دولت سوخت نرود!
برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید