چطور از زباله های تهران برق تولید می شود؟

به گزارش رصد روز، تهران هر روز با حجم توجهی از پسماند روبه‌روست؛ پسماند‌هایی که اگر مدیریت آنها هم‌راستا با استاندار‌های نوین جهانی نباشد، می‌توانند چالش‌های زیست محیطی و شهری متعددی ایجاد کنند. سال‌هاست که موضوع دفع زباله و بهره‌برداری از ظرفیت‌های پنهان آن، به دغدغه‌ای جدب در برنامه‌ریزی‌های شهری تبدیل شده است.

با آغاز فاز اجرایی یک پروژه عظیم و پیشرفته، امید تازه‌ای برای حل این مشکل دیرینه در دل پایتخت شکل گرفته است. پروژه ساخت زباله‌سوز ۶ هزار تنی در تهران با مشارکت شرکت‌های داخلی و بین‌المللی و با تکیه بر فناوری‌های نوین مدیریت پسماند، وارد مرحله جدیدی شده است. این پروژه نه‌تنها به کاهش چشمگیر حجم زباله‌های دفنی کمک خواهد کرد، بلکه قرار است سالانه برق پاک نیز تولید کند؛ موضوعی که آن را به یکی از طرح‌های کلان و چندبُعدی در مدیریت شهری تبدیل کرده است.

* زباله‌سوز‌هایی که علاوه بر دفع ایمن پسماند، برق نیز تولید می‌کنند

داود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران، در حاشیه نمایشگاه خدمات شهری، از سفر اخیر خود به چین و بازدید از پنج مرکز زباله‌سوز پیشرفته سخن گفت.

وی اظهار داشت: «محور اصلی سفر اخیر، بررسی تجربیات جهانی در حوزه مدیریت پسماند به‌ویژه زباله‌سوز‌ها بود. تجربه موفق کنونی در کشور‌های پیشرو، به‌ویژه چین، استفاده از زباله‌سوز‌هایی است که علاوه بر دفع ایمن پسماند، برق نیز تولید می‌کنند».

وی با تأکید بر اینکه این فناوری‌ها نه‌تنها آلاینده نیستند بلکه در قلب شهر‌ها بدون بوی نامطبوع فعالیت می‌کنند، افزود: «این مراکز با ظرفیت‌های ۳، ۴، ۶۵۰۰ و حتی ۹ هزار تنی در چین، بدون هیچ بوی نامطبوع یا آثار زیست‌محیطی در حال فعالیت هستند. در کنار آنها، زمین فوتبال، رستوران و کافی‌شاپ وجود داشت؛ ما در حال انتقال این دانش به تهران هستیم».

*زباله سوز یا منطقه گردشگری

پیش از این نیز نوید خاصه‌باف، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران، در تشریح روند این پروژه گفته بود: «در سفر به چین، بازدیدی از یک زباله‌سوز مدرن صورت گرفت که به قدری پیشرفته بود که از همان لحظه ورود تا خروج، گویی در یک مجموعه گردشگری صنعتی قدم گذاشته‌ایم».

وی با اشاره به آغاز مطالعات و تحلیل‌های فنی پس از بازگشت از این سفر افزود: «پس از بازگشت، مشاوران فنی وارد عمل شدند و جلسات مستمر میان سازمان سرمایه‌گذاری و سازمان پسماند برگزار شد. هفت شرکت شناسایی شدند که چند مورد به دلیل نداشتن شرایط فنی حذف شدند و در نهایت دو شرکت به مرحله نهایی رسیدند که یکی از آنها همان شرکتی است که در چین از آن بازدید کردیم».

به گفته خاصه‌باف، «پروژه با هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار اجرا خواهد شد و باید هم از نظر فنی و هم اقتصادی پایدار باشد. در نهایت، مدل سرمایه‌گذاری پروژه به “خرید تضمینی برق” تغییر یافت تا شهرداری بتواند از طریق قرارداد با دولت، برق تولیدی را به فروش برساند و پروژه را اقتصادی کند».

*زباله سوز یا منطقه گردشگری

گودرزی نیز در سخنان خود بر اهمیت مشارکت داخلی تأکید کرد و گفت: «در مذاکرات خود شرط کردیم که بهترین دانش فنی روز دنیا وارد شود، اما شرکت‌های ایرانی نیز در اجرای پروژه مشارکت داشته باشند تا فرایند انتقال دانش و تجربه به‌صورت کامل انجام شود».

وی همچنین از پیگیری پروژه‌های جانبی دیگر در حوزه پسماند از جمله استحصال گاز متان و هوشمندسازی خدمات شهری با بهره‌گیری از هوش مصنوعی خبر داد و افزود: «در این نمایشگاه بار‌ها فراخوان دادیم که شرکت‌ها و متخصصانی که ایده یا خلاقیتی در زمینه‌های هوش مصنوعی، شهروند هوشمند، محیط زیست دیجیتال و حمل‌ونقل دارند، وارد میدان شوند».

*تضمین زیست‌محیطی و تأیید سازمان محیط زیست

نگرانی‌ها در خصوص آلایندگی این پروژه نیز در سطح نهاد‌های نظارتی مطرح شد. خاصه‌باف در این خصوص تصریح کرد: «سازمان محیط زیست ابتدا نامه‌ای صادر کرد که زباله‌سوز‌ها آلاینده هستند، اما این نگاه بر اساس تکنولوژی‌های قدیمی بود. مشاوران ما با ارائه مستندات فنی و نمونه‌های موفق جهانی، توانستند سازمان محیط زیست را متقاعد کنند که تکنولوژی‌های جدید نه‌تنها آلاینده نیستند، بلکه خروجی‌های آنها می‌تواند کاربرد صنعتی داشته باشد».

*نیروگاه زباله‌سوز قرار است تا ۱۰۰ مگاوات برق تولید کند

معاون خدمات شهری در مورد تامین مالی پروژه گفت: «تأمین اعتبار این پروژه مشابه تأمین مالی واگن‌های مترو خواهد بود. تنها ۱۵ درصد از تأمین مالی آن بر عهده شهرداری است و مابقی از طریق جذب سرمایه‌گذار خصوصی انجام خواهد شد».

از سوی دیگر، مدل اجرای پروژه نیز به گونه‌ای طراحی شده که پس از بازگشت سرمایه، منافع آن به شهرداری و شهروندان بازخواهد گشت.

خاصه‌باف در این رابطه گفت: «مدل اجرای پروژه به صورت BOO یا BOT خواهد بود. نیروگاه زباله‌سوز قرار است تا ۱۰۰ مگاوات برق تولید کند که می‌تواند برای تأمین برق ناوگان برقی اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها مورد استفاده قرار گیرد یا حتی به سایر نقاط صادر شود».

با نهایی شدن جدول زمانی پروژه و نزدیک شدن به امضای قرارداد اجرایی، تهران در آستانه ورود به مرحله‌ای نوین از مدیریت شهری قرار گرفته است. پروژه‌ای که به باور مسئولان، نه‌تنها معضل سالیان گذشته آرادکوه را برطرف خواهد کرد، بلکه الگویی ملی برای تبدیل زباله به انرژی و استفاده هوشمندانه از پسماند‌های شهری خواهد بود.

در مسیر تحقق «تهران دوست‌داشتنی»، پروژه‌هایی مانند ساخت زباله‌سوز ۶ هزار تنی با فناوری روز، نقش کلیدی در ارتقای کیفیت زندگی و کاهش چالش‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کنند. این طرح، با تبدیل پسماند به انرژی پاک و حذف دفن غیربهداشتی زباله، تهران را به شهری پاکیزه‌تر، هوشمندتر و آینده‌نگرتر بدل می‌سازد. در نگاه امروز به مدیریت شهری، زیست‌پذیری پایتخت پیوندی مستقیم با چنین اقدامات بزرگ و ماندگاری دارد.

فارغ از اینکه این پروژه در دوره مدیریت فعلی به بهره‌برداری برسد یا نه، نکته مهم این است که تهران به‌شدت به چنین پروژه‌ای نیاز دارد و باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن اجرا شود.

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید