به گزارش رصد روز، احتمال انتخاب احمدینژاد در انتخابات ۸۴ با دیدگاههای غیر معمول نسبت به بورس وضعیت بازار را بحرانی کرد، اما ابراهیم رئیسی برخلاف چهره اصولگرای۸۴، در سال۱۴۰۰ بورس را در اولویت خود قرار داد و احتمال بالای حضور فعال در مذاکرات هستهای توسط تیم دولت، بورس را بهطور موقت وارد فاز رکودی کرد و پس از انتخاب رئیسی بورس بازدهی۴۵درصدی داشت. این درحالی است که در اوج انتخابات۸۸ و حواشی آن شاخصبورس، رشد ۴.۱۸درصدی، در انتخابات۹۲، رشد ۰.۳۵درصدی و در انتخابات۹۶، افزایش ۲.۵۶درصدی را تجربه کردهاست. حضور فعال اصلاحطلبها در سال۸۸ و حضور حسن روحانی، یک چهره اعتدالگرا با حمایت اصلاحطلبان در سال۹۲ و ۹۶ امیدها را به بهبود بورس افزایش داد.
شوک بورس با انتخابات زودهنگام
شهادت هشتمین رئیسجمهور ایران بهطور ناگهانی آنهم در یک حادثه هوایی، همه ایران را وارد یک شوک کرد. اتفاقی که پس از ۴۳سال از شهادت محمدعلی رجایی بهوقوع پیوست، برای نسلهای جدید، تازگی داشت. با وجود اینکه نرخ ارز در بازار آزاد کنترل و جلوی نوسانات بیدلیل ارزی گرفته شد، اما شاخصکل بورس با وجود محدودیت دامنهنوسان از روز اعلام خبر شهادت ابراهیم رئیسی، بیش از ۲.۵ درصد افت را تجربه کرد.
بورس همواره به تحولات سیاسی، منطقهای، بینالمللی و نظامی وزن بالایی داده و به واسطه اینگونه اتفاقات، نوسانات قابلتوجهی را بهثبت میرساند. در انتخابات پیشرو نیز احتمال حضور چهرههای مختلف از دو جناح اصلی سیاسی، واکنش مثبت حدود ۱.۷۶درصدی را طی سه روز تجربه کردهاست. بهنظر میرسد اگرچهرههای شاخص با تفکرات منطقی در حوزه سیاسی و اقتصادی روی کار بیایند، بورس تهران احتمالا همانند گذشته، متعادل و مثبت رفتار خواهد کرد.
رفتار بورس با چهرهها
سال۸۴، با وجود آنکه شاخص بورس در روزهای اوج قرار داشت و رقم شاخص اصلی، به ۱۴هزار واحد رسیده بود، اما حضور برخی چهرهها در این انتخابات، مردم را از ادامه روند اصلاح سیاسی در کشور ناامید کرد. کشیدهشدن انتخابات به دور دوم با دو چهرهای که خاطره اقتصادی از آنها در یاد مردم نبود، دوباره بورس را به فازاصلاح کشاند. رقابت احمدینژاد و هاشمیرفسنجانی، با حذف کروبی، لاریجانی، معین، قالیباف و مهرعلیزاده، امیدها را به اصلاحات اقتصادی کاهش داد.
بورس تهران پس از انتخاب محمود احمدینژاد به دلیل دیدگاههای تند و تیز او درخصوص بورس، وفور درآمدهای نفتی و سرکوب نرخ ارز و تحولات جهانی در بحران سال ۲۰۰۸ وارد دوران رکودی شد که تا اواخر سال۸۷ به طول انجامید، اما بورس در روزهای ثبتنام نامزدها ۱.۲۴درصد افت را تجربه کرد. دولتی که بورس را به قمارخانه تشبیه کردهبود، در نهایت کارنامه خوبی را در دوره اول خود در بورس برجای نگذاشت.
در روزهای قبل از انتخابات و یک ماه قبل از رایگیری، بورس تهران واکنش بیش از ۴درصدی را نشانداد. این میزان از واکنش مثبت در روزهای انتخاباتی، در ۵ دوره انتخاباتی اخیر بیسابقه بودهاست، پس از انتخاب احمدینژاد در سال۸۸، به دلیل کاهش نرخ سود سپرده بانکی و رشد قیمت ارز به دلیل تحریمها، بورس تا رسیدن به سقف سال۹۲، حدود ۸۰۰ درصد بازدهی داد. سال۹۲، شرایط اسفناک دولت احمدینژاد، موجب شد تا این نیاز تقویت شود که یک چهره معتدل در انتخابات حضور یابد. حسن روحانی شخصیت امنیتی جمهوریاسلامی با ثبتنام در انتخابات حمایت برخی از اصلاحطلبان را نیز با خود بههمراه داشت.
همین امر سبب شد تا روزنه امیدی برای اصلاح اقدامات منفی احمدینژاد وجود داشتهباشد. شاخصکل بورس یک ماه مانده به انتخابات ۹۲ واکنش مثبت ۰.۳۵درصدی را از خود نشان داد. پس از روی کارآمدن روحانی به دلیل بلاتکلیفی کشور برای حل و فصل مذاکرات هستهای، نرخ بهره حقیقی مثبت و با سرکوب نسبی نرخ ارز، بازار سرمایه وارد دوران رکود شد. انتخابات۹۶ نیز با یک چهره جدید قضایی، به استقبال برگزیدن یک رئیسجمهور جدید رفت. ابراهیم رئیسی که سابقه ریاست قوهقضایی را داشت، وارد صحنه رقابت شد.
بازدهی شاخص از یک ماه مانده به انتخابات ۲.۵۶درصد بود. با جهشهای ارزی در دولت دوم حسن روحانی، به دلیل انتخاب ترامپ بهعنوان ریاستجمهوری آمریکا، رکوردهای جدیدی در سال۹۷، ۹۸ و ۹۹در بورس تهران بهثبت رسید که حواشی سال۹۹ را بههمراه داشت. بازگشت تحریمها در دوره حسن روحانی، دوباره پای ابراهیم رئیسی را در انتخابات ۱۴۰۰ بازکرد. در این رقابت، با حذف عبدالناصر همتی، محسن رضایی و قاضیزادههاشمی، رئیسی ریاست سیزدهمین دولت را بر عهده گرفت. در انتخابات ۱۴۰۰ بازدهی بورس منفی ۲.۲درصد بود. هرچند که انتظار میرفت در دوران رئیسی برجام و مذاکرات متوقف شود، اما دولت رئیسی برنامه مذاکرات را در سطح ضعیفتری ادامه داد و با شعارهای بورسی، بازار سرمایه تا شهریور ۱۴۰۰ بازدهی ۴۵درصدی را برای سهامداران بههمراه داشت.
پس از شهادت رئیسی، همچنان مانند ۵انتخابات گذشته، بورس تهران منتظر آن است که چهرههای معتدلتری وارد انتخابات شوند، بهطوریکه حضور لاریجانی، همتی و برخی از چهرههای اعتدالگرا باعث شد روز شنبه بورس تهران واکنش مثبت و نسبتا متعادلی را نشانداد. بهنظر میرسد در صورتیکه احتمال حضور افراد مذکور در پاستور افزایش یابد، احتمالا همانند انتخابات ۸۸، ۹۲ و ۹۶ شاخص بورس بازدهی مثبتی را بههمراه خواهد داشت.