چگونه در گذر زمان، شخصیت تغییر می‌کند؟

به گزارش رصد روز، مدت‌ها بود که تصور می‌شد شخصیت ما تا زمانی که به ۳۰ سالگی می‌رسیم ثابت است, امّا آخرین تحقیقات نشان می‌دهد که شخصیت‌ ما در طول زندگیمان تغییر می‌کند و مزایای شگفت انگیزی را به همراه دارد.

یکی از روزنامه نگارها، در حالی که با شم‌های خیره و جدی خود رونالد ریگان رئیس جمهور را در گوشه رینگ سوالات خود انداخته بود, از او پرسید: ” آقای رئیس جمهور، من می‌خواهم موضوعی را مطرح کنم که فکر می‌کنم دو یا سه هفته است در ذهنم شکل گرفته است و آن را به طور خاص از نظر امنیت ملی مطرح می‌کنم. ”

در اکتبر ۱۹۸۴, ریگان در یک مناظره شرکت کرده بود و می‌جنگید تا برای دومین بار در سمت خود باقی بماند. این در حالی است که او پیش از این و چند هفته قبل، مقابل رقیب اصلی خود عملکرد ضعیفی داشت تا جایی که پس از آن، زمزمه‌هایی وجود داشت که او به همین راحتی در سن ۷۳ سالگی برای این کار پیر شده بود.

به هر حال، در آن زمان, ریگان مسن‌ترین رئیس جمهور ایالات متحده در تاریخ بود و نخست وزیر او هم در بحران موشکی کوبا روز‌ها بدون خواب، به این کشور رفته بود و حالا این روزنامه نگار می‌خواست بداند: ” آیا ریگان شک داشت که بتواند در چنین شرایطی کار کند؟ ”

ریگان در حالی که لبخند به لب داشت، پاسخ داد: ” به هیچ وجه. می‌خواهم شما هم بدانید که سن را مسئله این کمپین نمی‌دانم و قصد ندارم از جوانی و تجربه‌های رقیب خود برای اهداف سیاسی سوء استفاده کنم. ”

پاسخ او با خنده و تشویق شدید همراه شد و این یک پیروزی چشمگیر برای ریگان در انتخابات بود و با این حال، سخنان ریگان بیش از آنچه کفکرش را می‌کرد حقیقت داشت چرا که او فقط تجربه کاری خود را به عنوان برگ برنده نداشت بلکه ” شخصیتی بالغ ” نیز داشت.

همه ما با تغییرات جسمی که با افزایش سن و پیر شدنمان به وجود می آیند آشنا هستیم. به طوری که پوست خاصیت انعطاف پذیری خود را ازدست می دهد, لثه ها عقب می روند, بینی بزرگ تر می شود, موها در قسمت هایی از سر رشد می کنند. این در حالی است که در قسمت های دیگر, موها شروع به ریزش می کنند و آن قسمت سر خالی می شود و آن چند اینچ قد باارزشی هم که به آن چسبیده ایم کوتاه تر می شود.
حال, پس از دهه ها پژوهش در خصوص تاثیرات پیری, دانشمندان در حال کشف تغییر مبهم و پنهان دیگری هستند که در این میان, رنه ماتوس، روانشناس دانشگاه ادینبورگ می‌گوید: ” نتیجه قطعی  این پژوهش ها این است که ما در طول زندگی، همان شخص همیشگی که روز اول بوده ایم، نیستیم.”

اغلب ما دوست داریم که شخصیتمان در طول زندگی, نسبتا پایدار و همیشگی باشد، امّا تحقیقات نشان می‌دهد که چنین نیست و این امکان وجود ندارد. زیرا صفات و ویژگی‌های ما مدام در حال تغییر هستند تا جایی که وقتی به سن ۷۰ – ۸۰ سالگی می رسیم تغییرات قابل توجهی را تجربه می کنیم.

در حالی که با افزایش سن، ما به زوال و کاهش توانایی ذهنی عادت می‌کنیم، برخی از تغییرات شخصیتی هم در ما به وجود می‌آیند که خود نیز قابل توجه و تعجب آور هستند.

افراد با بالا رفتن سنشان وظیفه شناس‌تر و قابل قبول‌تر شده و از لحاظ روانی نیز رنجورتر می‌شوند به طوری که سطح ویژگی‌های شخصیتی ” سه گانه سیاه ” ماکیاولیسم، خودشیفتگی و روان پریشی و همچنین خطر رفتار‌های ضد اجتماعی مانند جرم و جنایت و سوء مصرف مواد مخدر نیز کاهش پیدا می‌کند.

محققان نشان داده اند وقتی که سن فرد بالاتر می‌رود نوع دوست‌تر و قابل اعتمادتر می‌شود و قدرت اراده او افزایش پیدا می‌کند تا جایی که می‌تواند حس شوخ طبعی خود را بهتر کند.

در نهایت، باید گفت که افراد مسن، کنترل بیشتری روی احساسات خود دارند و مسلما، این یک ترکیب برنده است که نشان می‌دهد کلیشه‌های افراد مسن مثل بدخلقی و کم حوصلگی به بازنگری بیشتری نیاز دارند.

جدای از ویژگی‌های ثابتی که در سنین کودکی و حتی تا حدود ۳۰ سالگی فرد وجود دارد و همان طور که کارشناس‌ها چندین سال بررسی کرده اند به نظر می‌رسد که ویژگی‌های شخصیتی افراد سیال‌تر و انعطاف پذیرتر هستند.

رنه ماتوس می‌گوید: ” با افزایش سن، افراد مودب‌تر و از نظر اجتماعی سازگارتر می‌شوند به طوریی که می‌توانند به صورت چشمگیری بین انتظارات خود از زندگی و خواسته‌های اجتماعی خود تعادل ایجاد کنند. ” و روانشناسان فرایند تغییر را که با افزایش سن رخ می‌دهد ” بلوغ شخصیت ” می‌نامند.

این موضوع یک تغییر تدریجی و نامحسوس است که از دوران نوجوانی فرد شروع می‌شود و حداقل تا دهه هشتم زندگی او در این کره زمین ادامه دارد و به صورت جالب توجهی، به نظر می‌رسد که این مسئله جهانی است و این روند در تمام فرهنگ‌های انسانی از گواتمالا تا هند نیز مشاهده می‌شود.

رودیکا دامین روانشناس اجتماعی دانشگاه هوستون می‌گوید: ” به طور کلی، قضاوت و داوری‌های ارزشمند در خصوص تغییرات این ویژگی‌های شخصیتی بحث برانگیز است. امّا در عین حال، ما شواهدی مبنی بر مفید بودن آن‌ها داریم. به عنوان مثال؛ شریک زندگی فردی با وظیفه شناسی بالا احتمالا خوشحال‌تر است چرا که این فرد به وظیفه خود که مثلا شستن ظرف هاست عمل می‌کند و شریک زندگی خود را کمتر فریب می‌دهد.
این منطقی است که فکر کنیم  روند تغییر مداوم، مفهوم شخصیت را نسبتا بی معنی خواهد کرد.

امّا این موضوع کاملا درست نیست و دلیل آن هم تغییرات متوسط و نسبی است که خود را نشان دادند. این در حالی است که با بالا رفتن سن، شخصیت ما نیز به سمت یک جهت خاص تغییر مسیر می‌دهد، امّا آن چه که در مقایسه با افراد دیگری از همان گروه سنی وجود دارد این است که فرد تمایل دارد تا نسبتا پایدار بماند.

به طور مثال؛ میزان عصبی بودن یک فرد به طور کلی کاهش پیدا می‌کند تا جایی که عصبی‌ترین گروه سنی ۱۱ ساله مثل همان افراد عصبی ۸۱ ساله هستند که این رتبه بندی ماندگارترین ویژگی ماست که ما را از افراد دیگر متمایز می‌کند.

دامین می‌گوید: ”  یک هسته اصلی در ما وجود دارد. به این معنا که ما تا حدی رتبه خود را نسبت به افراد دیگر حفظ می‌کنیم، اما بسته به خود ما، شخصیت‌هایمان ثابت نمی‌مانند و  ما می‌توانیم تغییر کنیم.”

برای عضویت در کانال رصد روز کلیک کنید  

باشگاه خبرنگاران