بانک مرکزی که هر هفته با انتشار گزارشی، نرخ‌های بهره بازار پول را اعلام می‌کند، به‌تازگی آمار و ارقام مربوط به دو مورد از مهم‌ترین نرخ‌های بهره این بازار، یعنی نرخ بهره بین بانکی و همچنین نرخ ریپو در هفته منتهی به هشتمین روز شهریور ماه را منتشر کرد.
مطابق گزارش بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی که سه هفته اخیر را در یک روند صعودی پشت سر گذاشته بود، در هفته‌ای که گذشت به این روند پایان داد و افتی اندک را تجربه کرد. به نظر می‌رسد که افزایش تزریق پول بانک مرکزی در حراج بازار باز این هفته به همراه افزایش مداخله در بازار بین بانکی، مهم‌ترین عوامل توقف روند صعودی نرخ سود شبانه در هفته نخست شهریور ماه بوده‌اند.
نرخ بهره بین بانکی کاهشی شد
بر اساس داده‌های اعلام شده از سوی بانک مرکزی ایران، نرخ بهره بین بانکی پس از آنکه در سه هفته گذشته، در مجموع ۰.۱۴ درصد رشد کرد و از ۲۳.۴۵ درصد به ۲۳.۵۹ درصد رسید، این هفته نزولی شد و ۰.۰۲ واحد درصد کاهش یافت.
به این ترتیب، میانگین موزون نرخ سود بازار بین بانکی در هفته منتهی به هشتم شهریور ماه، به ۲۳.۵۷ درصد رسید.
این در حالیست که حداقل نرخ توافق بازخرید که بیشتر با نام نرخ ریپو در ادبیات اقتصادی شناخته می‌شود، در هفته مورد بررسی باز هم بدون تغییر ماند تا ثبات آن در سطح ۲۳ درصدی برای بیست و چهارمین هفته متوالی ادامه پیدا کند.
نرخ توافق بازخرید، نرخی است که بانک‌ها با استفاده از آن، بخشی از منابع مالی موردنیاز خود را از طریق عملیات بازار باز از بانک مرکزی تامین می‌کنند.
افزایش مداخله بانک مرکزی در بازار باز و بین بانکی
اطلاعات منتشر شده حاکی از آن است که بانک مرکزی در نخستین هفته شهریور ماه، با تزریق بیش از هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان در بازار بین بانکی، بخشی از نیاز بانک‌ها به منابع نقدی را از این مسیر تامین کرد. به علاوه، در این هفته معاملات بین بانک‌ها و بانک مرکزی در بازار باز نیز افزایش یافت و به ۱۱۶ میلیارد تومان رسید.
تجربه ثابت کرده که تزریق پول بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی، مهم‌ترین ابزار برای کنترل نرخ سود بازار بین بانکی هستند و افزایش نقش بانک مرکزی در هفته‌ای که گذشت، نقش اصلی را در کاهش این نرخ ایفا کرده است.
بازار شبانه چیست؟
بازار بین بانکی یکی از مهم‌ترین سازوکارهایی است که بانک‌ها می‌توانند از طریق آن کسری وجوه نقد خود در کوتاه‌مدت را برطرف کنند.
در این بازار، بانک‌هایی که برای انجام فعالیت‌های روزمره خود دچار کسری منابع نقدی می‌شوند، می‌توانند وجوه نقد موردنیاز خود را با استقراض از بانک‌هایی که منابع مازاد در اختیار دارند، مرتفع کنند.
از سوی دیگر اما بانک‌های مقروض مکلفند که منابع قرض گرفته شده را در تاریخی مشخص که معمولا یک روزه است و با نرخ بهره‌ای از قبل تعیین‌شده که همان نرخ بهره بین بانکی است، به بانک وام‌دهنده بازگردانند.
