کسری بودجه باعث کشمکش نهان بین موافقان و مخالفان دولت شده است. در مجلس موافقان دولت با وجود مشکلات اقتصادی متعدد و کسری بودجه‌ای که همتی وزیر اقتصاد آن را تا ۸۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌کند، چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای بودجه نمی‌ب...
به گزارش رصد روز، کسری بودجه باعث کشمکش نهان بین موافقان و مخالفان دولت شده است. در مجلس موافقان دولت با وجود مشکلات اقتصادی متعدد و کسری بودجه‌ای که همتی وزیر اقتصاد آن را تا ۸۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌کند، چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای بودجه نمی‌ببینند.
مجید نصیرپور، نماینده مجلس، درباره کسری بودجه و مشکلاتی که به وجود می‌آورد گفت: «ریشه اصلی کسری بودجه از واقعی ندیدن درآمدها در لایحه بودجه است. دولت در گام اول باید منابع درآمدی را آنچه واقعاً هست در نظر بگیرد. یکی از منابع درآمدی ما حتماً منابع حاصل از فروش نفت است. بله خب شاید ما روی کاغذ نفت را می‌فروشیم حتی آن را ارسال می‌کنیم اما آیا واقعاً این پول برمی‌گردد؟ یا با تعهداتی که ایجاد می‌کنیم به حساب اینکه این پول برگشت خواهد داشت برنامه‌ریزی می‌کنیم و در عمل می‌بینیم چنین اتفاقی نمی‌افتد. یا در سایر درآمدهایی که از محل گمرکات داریم یا عوارض‌هایی که داریم. اگر ما ارقام درآمدی را واقعی ببینیم و تحت فشار قرار نگیریم به نظرم بخشی از این مساله حل می‌شود.»
از طرف دیگر چهره‌های نزدیک به مخالفان کسری بودجه را برای دولت‌ها امری عادی می‌دانند و تاکید می‌کنند پس از مجوز رهبر انقلاب مبنی بر برداشت از صندوق توسعه ملی و تحقق برخی منابع دیگر این مشکل تا آخر سال حل خواهد شد و دولت سال را با کسری کمی سپری خواهد کرد.
بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، نیز در گفت‌‌وگویی که با تجارت‌نیوز داشت درباره کسری بودجه دولت توضیح داد: «کسری بودجه از قبل هم وجود داشته است. هر دولتی که کار را به دست گرفته این شرایط را داشته، جای نگرانی نیست. به هر حال دولت‌ها بدون بودجه نمی‌مانند یا استقراض می‌کنند یا به شکلی از سد این کسری عبور می‌کنند، البته ممکن است شاخص‌های اقتصادی به هم بریزد.»
محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس که از چهره‌های نزدیک به مخالفان دولت به حساب می‌آید، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز علل و توضیحاتی ارائه کرده که به نظر او بر اساس این موضوعات دولت نهایتاً با ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه سال خود را به پایان می‌رساند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
همیشه در شهریورماه ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار میلیارد کسری بودجه داشته‌ایم/ تا آخر سال بالای ۹۰ تا ۹۵ درصد تحقق منابع مالیاتی خواهیم داشت
*برخی منابع به کسری‌هایی با مبلغ بالا در بودجه دولت اشاره می‌کنند و معتقدند این میزان کسری گذران امور دولت تا پایان سال را دشوار می‌کند؛ تبعات این میزان کسری بودجه از نظر شما برای دولت چگونه خواهد بود؟
کسری‌هایی که مطرح می‌شود پیش‌بینی تا آخر سال است، دوستان رقم‌های نجومی را برای کسری بودجه عنوان می‌کنند اما واقعیت این است که در ۶ ماه اول در تامین منابع همیشه مشکل وجود داشته است. یعنی شما اگر بررسی کنید می‌بینید که همیشه در شهریورماه ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار میلیارد کسری بودجه داشته‌ایم. تحقق منابع نشان می‌دهد ما تا پایان سال (مخصوصاً با اجازه‌ای که رهبر انقلاب برای برداشت ۲۰ درصد از سهمیه صندوق توسعه ملی داده‌اند)، احتمالاً با کسری اندکی سال را به پایان برسانیم. به عنوان مثال یکی از مواردی که دوستان تخمین می‌زنند بحث وصول درآمدهای مالیاتی است که ۶ ماه اول تحقق درآمدهای این بخش کم است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، فقط ۲۶۰ همت از طریق تحقق منابع مالیاتی پیش‌بینی شده که من فکر می‌کنم تا آخر سال حداقل بالای ۹۰ تا ۹۵ درصد تحقق منابع مالیاتی خواهیم داشت و چیزی حدود ۲۶۰ درصد از کسری بودجه اینجا تامین می‌شود.
حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان هم که از رهبری اذن گرفته‌اند یعنی جمعاً می‌شود چیزی حدود ۶۶۰ هزار میلیارد تومان، مابقی را هم با توجه به اطلاعاتی که از میزان فروش و تحقق منابع نفتی داریم… همان‌طور که گفتم پیش‌بینی من این است که کسری ما به حداقل ممکن می‌رسد و با رقم‌هایی که الان مطرح می‌شود فاصله زیادی خواهد داشت.
البته به این شرط که دولت قانون را رعایت کند. الان یکی از اقداماتی که دولت انجام می‌دهد پرداخت‌هایی است که در قالب یک میلیون تومان و… خارج از قانون همسان‌سازی انجام می‌دهد، اینها مواردی است که خلاف قانون است و خودش بار مالی دارد. دولت باید همه پرداخت‌های خود را در قالب قانون انجام دهد. شاید حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تا ۱۵۰ هزار میلیارد تومان آن هم به دلیل کم‌برآوردی‌هایی که انجام داده‌ایم دچار کسری شویم که معمولاً این مقدار طبیعی است و امسال مشکل خاصی در خصوص کسری بودجه نخواهیم داشت.
نیمه اول سال به دلیل کم‌برآوردی افزایش خرید گندم ۲۵۰ هزار میلیارد بر دولت فشار آمد
*اما در حال حاضر به نظر می‌آید دولت با مشکلات زیادی در اختصاص منابع روبه‌روست؟
بخش زیادی که در ۶ ماه اول به دولت فشار آورد ماجرای گندم بود که رقم زیادی را شامل می‌شود. رقمی که برای گندم در نظر گرفته شده است در واقع در طول سال محقق خواهد شد. می‌دانید که منابع خرید گندم از منابع هدفمندی می‌آید یعنی صادرات و فروش فرآورده‌های نفتی؛ این مبلغ قرار است در طول سال تامین شود. یعنی آن رقمی که برای گندم اختصاص داده شده برای کل ۱۲ ماه سال است. اما گندم اواخر بهار تا اواخر تیر برداشت می‌شود بنابراین کل منابع تا ۱۲ ماه هنوز تامین نشده که یک کسری اینجا داریم و یک کسری هم در کم‌برآوردی داشته‌ایم و چیزی حدود ۲۵۰ هزار میلیارد بر دولت فشار آمد. همان‌طور که گفتم تحلیل من بر این است که تا آخر سال بخش عمده‌ای از این کسری جبران می‌شود.
اگر نفت هم فروخته نشود اجازه داده شده که ۲۰ درصد از صندوق توسعه برداشت کنند
*مبلغی که قرار است از صندوق توسعه برداشت شود هم همین شکل را دارد، یعنی برداشت کامل آن تا آخر سال محقق می‌شود. آیا این مبلغ ۲۰ درصد قطعاً تا پایان سال محقق می‌شود؟ چون الان در فروش نفت و فرآورده‌های آن و بازگشت پول هم مشکلاتی وجود دارد؟
آن از فروش نفت و میعانات گازی است. اجازه‌ای که الان گرفته‌اند بر اساس فروش نیست. گفته‌اند ۲۰ درصد که این محاسبه می‌شود و بانک مرکزی بستانکار می‌شود و این مبلغ را در اختیار دولت قرار می‌دهد. یعنی اگر نفت هم فروخته نشود اجازه داده شده که این مبلغ را از صندوق توسعه برداشت کنند. بنابراین به نظر من تحقق این مبلغ که حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است قطعی خواهد بود.
برای برداشت از صندوق توسعه حساب دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بدهکار می‌شود و در قبال آن ریال در اختیار دولت قرار می‌دهد
*یعنی برای دولت نقدینگی به همراه دارد یا مانند برخی موارد اعتبار است یا دیون را شامل می‌شود؟
بله صندوق توسعه منابع ارزی خود را در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهد. حساب دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بدهکار می‌شود و در قبال آن ریال در اختیار دولت قرار می‌دهد.
اگر دولت دلار واقعی بفروشد، بانک مرکزی مقروض نمی‌شود/ اگر فروش روی کاغذ باشد و ارزی در اختیار بانک مرکزی قرار نگیرد و از طریق ترازنامه‌ها خلق پول کند، پایه پولی بالا می‌رود
*اگر درست متوجه شده باشم این روند یعنی اینکه بانک مرکزی به نوعی مقروض می‌شود، این ضرر ندارد؟
طبیعی است، اگر دولت بتواند دلاری را که در اختیار بانک مرکزی است بفروشد یعنی دلار واقعی باشد و بفروشد نه، آن مشکلی که اشاره کردید به وجود نمی‌آید. اما اگر اینها روی کاغذ باشد و ارزی در اختیار بانک مرکزی قرار نگیرد و بانک مرکزی فقط از طریق ترازنامه‌ها خلق پول کند، این قطعاً منجر به افزایش پایه پولی کشور خواهد شد.
*درباره قسمت تحقق مالیاتی که می‌گویید برآوردها در برخی از حوزه‌ها آن چیزی که فکر می‌کردند محقق نشده است؟
ببینید، از صد درصد تحقق ۶ ماهه کل درآمدهای مالیاتی حدود ۷۰ درصد محقق شده است که این تا آخر سال به ۱۰۰ درصد می‌رسد و ۲۶۰ هزار میلیارد تومان را محقق می‌کند.
