گروسی: توقف نظارت بر ایران، پیگیری اجرای تعهدات آن را دشوار می‌کند

گروسی طی اظهاراتی در شروع جلسه شورای حکام آژانس اتمی، گفت: «گزارش من درباره راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، فعالیت ها ما طی چند ماه اخیر در حوزه راستی آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را پوشش داد».

وی با بیان اینکه از آن زمان تا کنون ۱۱ گزارش برای به روز رسانی درباره این فعالیت های آژانس منتشر کرده است، توضیح داد: «این رقم، نشانگر تحولات قابل توجه مربوط به برنامه [هسته ای] ایران طی چند ماه اخیر است».

مدیر کل آژانس اتمی ضمن اشاره به تصمیم ایران برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، اظهار داشت: «پیشتر گفته بودم که توقف یا محدود شدن فعالیت های راستی آزمایی و نظارتی آژانس در این مرحله، باعث تاثیر جدی بر توانایی آژانس جهت گزارش درباره اجرای تعهدات ایران می شود».

وی در ادامه اظهاراتش افزود: «در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۲۱، مکالمه‌ای با [علی‌اکبر] صالحی و [محمد جواد] ظریف در تهران داشتم تا به راهکار دوجانبه قابل قبولی برای تداوم فعالیت‌های ضروری راستی‌آزمایی آژانس برسیم. همانطور که اعلام شد، توانستیم به یک تفاهم فنی موقت برسیم… تاکید می‌کنم که این، یک تفاهم فنی موقت است و با قانون ایران نیز همخوانی دارد. این تفاهم همچنین آژانس را قادر می‌سازد که در صورت از سر گیری اجرای تعهدات هسته ای ذیل برجام توسط ایران، نظارت و راستی‌آزمایی کامل از آن تعهدات را ادامه بدهد».

مدیر کل آژانس اتمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع توافق پادمانی ان‌پی‌تی با ایران پرداخت: «یادآوری می‌کنم که طبق بند ۳۹ توافق پادمانی، تفاهم‌های مکمل مورد توافق قرار گرفته را نمی‌توان به‌صورت یکجانبه تغییر داد. به همین دلیل، ایران ملزم است اجرای کد ۳.۱ در تفاهمات مکمل از این توافق را ادامه دهد. انجام ندادن این کار، با الزامات ایران ذیل تفاهمات مکمل در توافق پادمانی همخوانی ندارد».

گروسی سپس ادعای وجود مواد رادیواکتیو در تأسیسات اعلام‌نشده در ایران را تکرار کرد: «وجود ذرات متعدد اورانیوم با منشأ انسانی، از جمله ذرات تغییریافته ایزوتوپی، در مکانی که از سوی ایران اعلام نشده بود، نشانه واضحی از این است که مواد اتمی یا تجهیزات آلوده به مواد اتمی در آن مکان وجود داشتند».

وی در ادامه ادعاهای خود افزود: «بعد از ۱۸ ماه، ایران هنوز توضیح فنی معتبر، کامل و ضروری درباره وجود این ذرات را ارائه نکرده است. در نبود یک توضیح فنی معتبر از سوی ایران، آژانس عمیقا نگران است که شاید مواد اتمی اعلام‌نشده [برای مدت‌ها] در این مکان اعلام‌نشده وجود داشتند و اینکه چنین مواد اتمی از سوی ایران ذیل توافق پادمانی، گزارش نشده است».

علی‌رغم اینکه مدیر کل آژانس اتمی چند ماه پیش در گزارشی تاکید کرده بود مشکل مواد و تأسیسات اتمی اعلام‌نشده در ایران برطرف گردیده، وی اما امروز در این جلسه مدعی شد: «با توجه به سه محل دیگر که هیچکدام به آژانس اعلام نشده بودند، ایران به هیچکدام از سوال‌های آژانس درباره حضور احتمالی مواد اتمی در این مکان‌ها پاسخ نداده است».

گروسی ادامه داد: «نتایج نمونه‌برداری‌های محیطی در سال ۲۰۲۰ از این دو مکان، ذرات اورانیوم با منشأ انسانی را پیدا کرد. ماه قبل، ما نتایج خود و سوالات مرتبط را به ایران ارائه کردیم».

وی در پایان اظهاراتش در خصوص ایران تصریح کرد: «در جریان سفرم به تهران در بیستم و بیست‌ویکم ۲۰۲۱، نگرانی‌های خودم درباره عدم پیشرفت در شفاف‌سازی مسائل پادمانی مرتبط با این چهار مکان یادشده را به دولت ایران تاکید کردم. من آمادگی خود را برای تعامل فعال و متمرکز با ایران جهت عبور از این بن‌بست و همچنین شفاف‌سازی و حل بدون تأخیر این مشکلات را ابراز کردم».

ایران اخیراً از روز پنج اسفندماه اعلام کرد اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند. اقدام ایران در راستای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران است که شریکان ایران در برجام را به لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، در راستای حقوق مصرح جمهوری اسلامی ایران تحت بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام ملزم می‌کند.

پیش از این اظهارات گروسی، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن تکرار نگرانی مجدد از گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران، مدعی شد که می‌توان توافق هسته‌ای را مطابق با میل دولت جدید آمریکا احیا کرد.

روز گذشته نیز «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی به شورای حکام هشدار داده بود در صورتی که در جلسه امروز نسبت به اقدام ایران مبنی بر توقف پروتکل الحاقی قطعنامه ای را علیه کشورمان صادر کنند، ایران واکنش مناسبی را خواهد داشت و در این راستا نامه ای هم ارسال شده است.