به گزارش رصد روز ، ۹ سال بعد از قرار و مدار محرمانه سعید مرتضوی با بابک زنجانی برای فروش غیرقانونی ۱۳۸ شرکت زیرمجموعه شستا، که برای سالها نام این ابرهلدینگ اقتصادی کشور را با «فساد» و «عدم شفافیت» ملازم و همراه کرد، خبر عرضه اولیه سهام شستا در بازار سرمایه، برای آنهایی که به سرنوشت سرمایههای اندوخته مستمری بگیران و کارگران فکر میکنند،یک خبر خوشایند و دلگرم کننده بود.
شاید وقتی دو سال پیش، محمد رضوانیفر–مدیرعامل جوان و پرتلاش شستا- از تصمیم خود و تکلیف محمد شریعتمداری وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی برای بورسی کردن شستا در آیندهای نزدیک خبر میداد، کسی نمیتوانست تحقق این وعده را باور کند چرا که این شرکت در ادوار مختلف، تبدیل به تاریکخانهای برای اقداماتِ «چراغ خاموش» سیاسیونی شده بود که به دنبال تأمین هزینههای انتخاباتی و غیرانتخاباتی خود و همحزبیهای خود آن هم از جیب کارگران و کارکنان و بیمه گذاران بودند.
مدیرعامل جدید شستا اما عزم خود را برای تحقق این وعده جزم کرده بود. اصلاح ضعفهای ساختاری و بیماریهای مزمن سالهای دور و نزدیک شستا، برای ایجاد شفافیت عملکردی و رسیدن به یک الگوی صحیح شرکتداری و در یک کلام ایجادیک «تحول مبنایی» در این ابرهلدینگ اقتصادی مهمترین کاری بود که باید انجام میشد. در اولین گام، مهمترین و اولین برنامه شستا ساماندهی شرکتها از طریق ادغام، انحلال، ورود به بازار سرمایه و فروش سهام بود. در همین راستا ۷ شرکت و یک هلدینگ از زیرمجموعههای شستا، با رعایت تمامی الزامات قانونی، در بازار سرمایه عرضه شدند. اقدامی که برای سالهای متمادی در مجموعه شستا، جزو آمال و آرزوهای مدیران پیشین بود اما هیچگاه اقدام درخور توجهی برای تحقق آن انجام نشده بود. تنها در سال ۹۸ حدود ۳۵ درصد عرضههای کل بازار سرمایه ایران متعلق به شرکتهای زیرمجموعه شستا بود و امروز حدود ۹۲درصد پرتفوی شستا بورسی است. در همه این عرضهها، الزامات و قواعد عرضه به نحوی رعایت شده بود که در دستهبندی مطلوبترین عرضههای اولیه در بازار سرمایه قرار گرفتند.
در گام بعدی، هرچند کار پیچیده و سختی بود اما ساختار مالی تمامی یکصد و ۶۶ شرکت زیرمجموعه مدیریتی این شرکت برای ارائه گزارشهای استاندارد مالی اصلاح شد. کاری سخت و نفسگیر که در نهایت منجر به جراحی و اصلاح ساختاری وضعیت مالی شرکتهای زیرمجموعه این هلدینگ شد. همچنین اصلاح پرتفوی، رشد فروش شرکتها، ایجاد سامانههای گزارشگیری، ارتقاء مدل شرکتداری، جوان سازی مدیریت، بهبود بازده شرکتها، اصلاح فرایندهای وصول مطالبات شرکتها، کاهش هزینههای مالی شرکتها، بهبود فرایندها و دهها اقدام دیگری که در مدتی کوتاه و البته با تلاشهای مستمر مدیران شستا انجام شد، در کنار اطلاع رسانی شفاف و موثر، شستا را به عنوان یک شرکت متعالی در اتمسفر اقتصاد کشور معرفی کرد. انجام همین اقدامات بود که در حقیقت شستا را برای پذیرش نقش جدیدش به عنوان بزرگترین هلدینگ چندرشتهای بازار سرمایه ایران آماده میکرد.
شستا در سال ۹۸ علیرغم عدم الزام قانونی برای نخستین بار از تاریخ تأسیس، اقدام به افشای صورتهای مالی خود در سامانه کدال کرد تا هم شفافیت عملکردی خود را نشان دهد و هم تمرینی عملی برای ورود به بازار سرمایه کرده باشد. انتشار صورتهای مالی در حقیقت روشن کردن اولین چراغ در تاریکخانه شستا بود. هرچند پیش از آن با انتشار اسامی اعضای هیات مدیره شرکتهای تابعه که آن هم برای نخستین بار انجام میشد، اولین شمعهای شفافیت در این هلدینگ روشن شده بود. با انتشار این فهرستها، محاسبات خیلی از کسانی که برای رسیدن به جایگاههای مدیریتی در شستا برنامهریزی کرده بودند غلط از آب درآمد. شستا دیگر قرار نبود حیات خلوتی برای هیچ فرد یا جریانی باشد.
گام نهایی برای تحقق وعده رضوانی فر، بورسی شدن شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی بود. خیلیها در مجموعه اقتصاد کشور، این ماجرا را بیشتر شبیهیک رویاپردازی جوانانه تصور میکردند و معتقد بودند بورسی شدن این مگاهلدینگ چیزی نیست که از پس تیمِ جوان و جدید شستا بر بیاید.
اما سیاست جوانگرایی نتیجه داد. بیش از ۱۰۰ هزار نفر ساعت کارِ طاقت فرسا در مدت یکسال در شرکت اصلی و در تمامی هلدینگهای زیرمجموعه برای اجرای الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار تهران و انجام مقدمات اولیه انجام شد تا در نهایت شستا در تاریخ ۲۰ فروردین ۹۹، با همین نماد در تابلوی بورس درج شد تا رویای « شفافیت در اتاق شیشهای»یک بار برای همیشه در شستا محقق شود.
حالا ۱۰۰۰ روز تلاش مستمر برای نشستن در اتاق شیشهای نتیجه داده و شستا پس از ۳۴ سال از تاریخ تاسیس با عرضه در بازار سرمایه ایران، عملاً تبدیل به یک دارایی بین نسلی متعلق به مستمری بگیران، کارگران، کارکنان و بیمهگذاران شده است. جایی که دیگر تحت تاثیر تصمیمات خلق الساعه قرار نمیگیرد و عملاً به جای ۶ نفر در اتاق دربسته، به بیش از ۲ میلیون نفر در اتاق شیشهای پاسخگو است.
شستا امروز، در سپهر اقتصادی کشور، یک هلدینگ بزرگ، پویا، شفاف و بسیار سودده است. هرچند در سه سال اخیر، مشکلات بزرگی از جمله وضع شدیدترین تحریمهای اقتصادی علیه ملت بزرگ ایران از سوی آمریکا، شیوع پاندمی کرونا و رکود شدید در اقتصاد جهانی ایجاد شد، اما این تیم حرفهای با پشتوانه هیاتمدیرهای همراه و کاربلد توانستند با ثبت بیش از ۳۲ هزار میلیارد تومان سود خالص نشان دهند که سیاست جوانگرایی و همت و کار مضاعف میتواند راهگشای مشکلات اقتصادی کشور شود.
سید حمید موسوی