دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت گفت: ما به دولت و کمیسیون انرژی مجلس اعلام کردیم ظرفیت پالایشگاهها کامل است و انتظار تولید بییشتر نداشته باشند بنابراین وقتی ظرفیت کامل است نمیتوانیم ۱۱۵ میلیون لیتر را به ۱۵۰ میلیون لیتر برسانیم، ما چنین ظرفیتی نداریم یا باید همین میزان بنزین مدیریت شود و یا اینکه باید واردات داشته باشیم.
به گزارش رصد روز، در لایحه بودجه ۱۴۰۲، درآمد دولت از محل منابع حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی تغییر چندانی نکرده است؛ بنابراین به نظر میرسد دولت تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین ندارد. یکی از نشانههای اصلی برای تغییر قیمت بنزین، درآمد دولت حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی است که پیگیریها از لایحه تصویب شده دولت برای سال آینده نشان میدهد این عدد در سال آینده تغییر محسوسی نداشته است.بنابراین میتوان نتیجه گرفت، دولت قصدی برایافزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۲ ندارد.
ناصر عاشوری قلعهرودخانی درباره اوضاع بنزین در کشور اظهار داشت: در حال حاضر بین ۱۰۵ تا ۱۱۵ میلیون لیتر روزانه تولید بنزین داریم و دلیل اینکه این عدد تولید ثابت نیست، مسائل مختلفی از جمله آن اورهال شدن واحدهای بنزین پالایشگاههای کشور و یا تعمیرات جزئی در کاهش تولید دخیل هستند.
وی با بیان اینکه در کل با ظرفیت کامل و در سه شیفت تولید داریم و همه پالایشگاهها در مدار تولید قرار دارند، افزود: به لحاظ کیفی هم بنزین تولیدی کشور با کیفیت بوده و بخش عظیمی از تولیدات یورو ۴ است.
دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت با تاکید بر اینکه یقینا واردات بنزین خواهیم داشت، گفت: اکنون مصرف بسیار بالا است به طوری که در تعطیلات گذشته رقم مصرف تا ۱۴۵ میلیون لیتر در روز رسید بنابراین وقتی مصرف از ۱۰۰ میلیون لیتر بالاتر برود معادلات را بهم میریزد، بنزین هم که برای مصرف عموم مردم امری ضروری و حیاتی است. بنابراین دولت ناچار است که امسال تصمیم به واردات بگیرد مگر اینکه مجلس و دولت پیشبینی و تمهیدات لازم را برای استفاده از سوخت جایگزین مثل الانجی و سیانجی و یا اصلاح ساختاری خودروسازان و کاهش مصرف و سهمیهبندی را در دستور کار قرار دهند تا همین ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت را مدیریت کنند در غیر این صورت حتما باید واردات داشته باشیم.
وی تولید بنزین از نفتا را شایعه دانست و گفت: بنزین تولیدی در پالایشگاهها یورو ۴ و ۵ است به همین دلیل آلایندگی شهرها و مراکز استانها کاهش پیدا کرده و بخشی از این کاهش آلایندگی بخشی به تولید پاک برمیگردد.
عاشوری درباره مباحثی در زمینه افزایش تولید و کاهش کیفیت بنزین بیان داشت: ما به دولت و کمیسیون انرژی اعلام کردیم ظرفیت پالایشگاهها کامل است و انتظار تولید بییشتر نداشته باشند بنابراین وقتی ظرفیت کامل است نمیتوانیم ۱۱۵ میلیون لیتر را به ۱۵۰ میلیون لیتر برسانیم، ما چنین ظرفیتی نداریم یا باید همین میزان بنزین مدیریت شود و یا اینکه باید واردات داشته باشیم.
وی تاکید کرد: سازمانهای ناظر مثل استاندارد و محیط زیست روی تولید نظارت میکنند و اینگونه نیست که پالایشگاهها بتوانند از استاندارد تعیینشده عدول کنند.
دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت درباره تامین تجهیزات خاطرنشان کرد: ما برای تامین تکنولوژی تحریم هستیم، اکنون ۸۰ تا ۸۵ درصد قطعات برای تعمیرات اساسی داخلی است، مثلا پالایشگاه شازند برای اورهال به تنهایی بیش از ۱۳ هزار قطعه را خودش تولید میکند و کالاهای خارجی را نیز با واسطه وارد میکنند.
وی درباره ساخت پالایشگاه جدید برای پاسخگویی به رضد تقاضای بنزین اظهار داشت: اگر امکانات و تکنولوژی موجود باشد احداث پالایشگاه بزرگ ۵ تا ۶ سال زمان میبرد، اکنون برنامه احداث پتروپالایشگاه هم در دست اجرا داریم و هنوز به بهرهبرداری نرسیده است. بنابراین ساخت پالایشگاه تا چند سال جواب نمیدهد که بتوانیم از این مسیر تامین بنزین و مازاد نیاز را تامین کنیم، در نتیجه برای افزایش تقاضا باید سیاست، برنامهریزیها و الگوی مصرف را تغییر دهیم، مثلا خودروسازان باید تکنولوژی را به کار بگیرند که ۱۰ لیتر بنزین را به ۴ تا ۵ لیتر برسانند.
عاشوری درباره اظهاراتی مبنی بر عرضه بنزین معمولی به جای سوپر گفت: این موضوع عقلانی و قابل قبول نیست، میتوان اکتان را اندازه گرفت، ضمن اینکه وقتی کیفیت بنزین معمولی بالا رفته ضرورتی به سوپر نیست.
وی ادامه داد: خیلی جایگاهها چون فروش ندارند تمایلی به دریافت و توزیع بنزین سوپر ندارند اما در کل بنزین سوپر در پمپبنزینها موجود است.
وی افزود: متوسط مصرف بنزین در ۷ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱، روزانه تقریبا ۱۰۲ میلیون لیتر بوده اما یکباره در ۲۹ اسفند ۱۴۴.۳ میلیون لیتر بنزین مصرف میشود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷.۷ درصد افزایش پیدا کرده است، اگر یک روز خاص را ملاک قرار دهیم نزدیک یکسوم در طول یک سال افزایش مصرف داشتیم و این عجیب، خطرناک و غیر قابل ادامه است و باید کاری کرد.
استاد دانشگاه صنعتیشریف مهمترین عامل رشد مصرف بنزین را قیمتگذاری آن دانست و تصریح کرد: حدود ۴ سال است که قیمت بنزین ثابت بوده و این در حالی است که تورم ۵۰ تا ۶۰ درصد در کشور داریم یعنی اگر هر سال قیمت بنزین را ۱.۵ برابر کنیم درواقع قیمت را ثابت نگه داشتهایم و اگر تغییر نکند به این معناست که ۵۰ درصد از قیمت بنزین کم کردهایم.
وی تاکید کرد: کشوری که ۵۰ تا ۶۰ درصد تورم دارد اگر برای ۴ سال قیمت کالایی را را ثابت نگه دارد یعنی آن کالا رایگان و نزدیک به صفر میشود، در نتیجه با شرایطی مواجهیم که عملا قیمت بنزین نسبت به همه کالاهای دیگر به سمت صفر میل میکند و وقتی قیمت تا به این حد ارزان میشود دولت به صراحت این پیام را به مردم میدهد که این کالا فاقد ارزش است.
اورعی ادامه داد: اکنون پول بنزین حتی با نرخ آزاد در سبد هزینه خانوار ناچیز بوده و به حساب نمیآید در حالی که در ترکیه برای یک باک بنزین ۱۰۵ دلار باید هزینه شود، بنابراین مادامی که سیاست قیمتگذاری به این شکل است مردم نسبت به مصرف بنزین بیتوجهند و هر کسی که از خودروی شخصی استفاده میکند به تنها چیزی که فکر نمیکند هزینه سوخت است درنتیجه مشخص است که مصرف بالا برود.
وی بیان داشت: علاوه بر بیتدبیری در موضوع قیمت؛ ما تا میتوانیم خودرو روانه بازار میکنیم و مردم را به صف خرید خودرویی میکشانیم که خودروسازان هیچ دلیل و انگیزهای برای ارتقای فناوری جهت کاهش مصرف بنزین و افزایش راندمان ندارند. امروز صنعت خودروسازی جهان به شدت به سمت خودروی برقی میرود و همان خودروهای بنزینی هم در کشورهایی که صنعت خودرویشان بروز است؛ نصف ایران است، در سال ۲۰۲۲ میلادی کشور نروژ ۷۹ درصد از کل خودروی نو فروخته شده برقی بوده است و در ۲۰۲۵ خودروی بنزین در این کشور صفر میشود در حالی که سهم خودروی برقی در کشور ما صفر است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در بخش تعداد و فناوری خودرو هیچ کاری نمیکنیم، قیمت بنزین هم به نحوی است که مصرفکننده را ترغیب به کاهش مصرف نمیکند، اشکال دوم قیمت پایین نیز رواج قاچاق است، اکنون اختلاف شدیدی بین قیمت بنزین در ایران و ترکیه است یعنی در هر حال این جاده در ایران به سمت سرازیری است، زیرا هیچ کاری در بخش بهینهسازی نمیکنیم زیرا در شرایط فعلی به دلیل سیاستگذاری قیمت بنزین بهینهسازی هم بیمعنی است.
به گفته وی؛ وقتی مردم همچنان در صف خودرو هستند و تنها در شب عید ۱۵۰ هزار میلیارد تومان پیش پرداخت خودروی داخلی و خارجی کردند تا قرعهکشی شود و حتی مشخص نیست چه زمانی تحویل میشود، نباید انتظار داشت که کیفیت خودروی ایرانی بالا برود، در مورد بنزین هم وقتی تا به این حد مصرف و تقاضا بالاست نباید انتظار کیفیت خوب را داشته باشیم.
اورعی گفت: پیشبینی میشود مادامی که این روال ادامه پیدا کند شیب رشد تقاضا در مقایسه با تولید تندتر میشود و در نتیجه ناترازی روند فزاینده خواهد داشت.
وی با اشاره به واردات بنزین خاطرنشان کرد: ظاهرا ۳۰ هزار تن بنزین حتی ۱۲ دلار بالاتر از قیمت جهانی از روسیه خریداری و وارد ایران شده است، البته شاید به دلیل اضطرار بوده و به خاطر مصرف بالای تعطیلات نوروز مجبور شدیم وارد و از ذخایر استراتژیک هم کم کنیم.
وی تاکید کرد: مادامی که بنزین کم و همه در صف خریدند، پالایشگاه خصوصی انگیزهای برای اینکه هزینه کرده و کیفیت را بالا ببرد، ندارد، پالایشگاه دولتی هم به همین نحو باید وقت و هزینه کند تا کیفیت را بالا ببرد اما برای بالا بردن کیفیت باید تولید کم شود و وقتی کسری داریم اولویت تامین بنزین و پاسخگویی به تقاضای زیاد است نه کیفیت.
وی با بیان اینکه قیمت بنزین در مقایسه با دیگر اقلام کالایی که بهای آنها در کشور ۱۰ برابر شده بسیار ناچیز است، خاطرنشان کرد: دولت باید شهامت و صداقت داشته باشد، با مردم صحبت کند و قیمت بنزین را بالا ببرد، هرچند مشخص است ریسک سیاسی دارد اما درواقع ریسک بالا رفتن دیگر قیمتها معادل تورم قطعا بیشتر است.
این استاد دانشگاه گفت: اگر از ۴ سال پیش برای اینکه قیمت بنزین ارزان نشود و ثابت بماند آخرین روز اسفند و یا زمانی که نرخ تورم اعلام میشود قمیت بنزین هم افزایش پیدا میکرد، اکنون قیمت بنزین به ۱۰ هزار تومان رسیده بود و در واقع گران هم نشده بود ما کار درست را رها کردیم و اکنون به این وضعیت رسیدیم که باید هم واردات داشته باشیم و هم کیفیت را پایین بیاوریم و این هزینه زیادی به ما تحمیل کرده است.