مس در قلب بسیاری از روندهای جهانی مانند افزایش استفاده از تجهیزات کم مصرف، تولید انرژی های تجدیدپذیر و گسترش زندگی های شبکه ای و اینترنتی قرار دارد. تحلیلگران پیشبینی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰، تقاضای شتاب‌گرفته برای مس وجود خواهد داشت که د...
مس در قلب بسیاری از روندهای جهانی مانند افزایش استفاده از تجهیزات کم مصرف، تولید انرژی های تجدیدپذیر و گسترش زندگی های شبکه ای و اینترنتی قرار دارد. تحلیلگران پیشبینی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰، تقاضای شتاب‌گرفته برای مس وجود خواهد داشت که دو برابر تقاضای فعلی است.
به گزارش رصد روز،مس یک ماده خام مهم برای صنعت الکترونیک است و پرمصرف ترین هادی برای تولید PCB، سیم کشی و ساخت کانکتور است. مسیر تغییر جهان با مس گره خورده است. جهان در حالی به سمت کربن زدایی ، انقلاب دیجیتال، صنعت سبز و حمل و نقل پاک حرکت می‌کند که بیش از هر زمان دیگری به مس نیاز دارد.
انرژی بادی و خورشیدی در حال حاضر ۱۱ درصد از ترکیب انرژی جهانی را تشکیل می‌دهند و تخمین زده می‌شود که هر یک تا سال ۲۰۳۵ بیش از یک تراوات ظرفیت جهانی را به خود اختصاص دهند.
وسایل نقلیه الکتریکی نیز می توانند حدود ۳۴٪ از فروش جهانی را تا سال ۲۰۳۵ به خود اختصاص دهند که این خودروها به دلیل سیم کشی بیشتر، موتورهای الکتریکی و باتری ها، حاوی مس بیشتری نسبت به خودروهای معمولی هستند و به افزایش تقاضای مس می افزایند.
طی چند سال آینده، به دلیل تقاضای تولید خودروهای برقی از مس بیشتر و بیشتری استفاده خواهیم کرد. خودروهای الکتریکی چهار برابر بیشتر از یک وسایل نقلیه موتور احتراقی مس مصرف می‌کنند و وزن مس در خودروهای الکتریکی ده برابر بیشتر از لیتیوم است.تحلیلگران پیشبینی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰، تقاضای شتاب‌گرفته برای مس به ۱۳۰ Blb در سال خواهد رسید که دو برابر تقاضای فعلی است.
ارتباطات دایره ای شده جهان نیز به تقاضای مس افزوده است.کارشناسان IT معتقدند در آینده خیلی زود، حدود ۷۰ درصد از مردم جهان از طریق وسایل الکترونیک ثابت یا سیار به اینترنت دسترسی خواهند داشت و متوسط سرعت اتصال به اینترنت از چند مگابیت در ثانیه فعلی به چند گیگابیت در ثانیه خواهد رسید. این یعنی گسترش دنیای IT و افزایش نیاز به سیستم های شبکه ای برای گسترش اینترنت و زیاد شدن تقاضای استخراج مس و خرید مس برای به هدف رسیدن.
مس که بی‌نهایت قابل بازیافت و بدون از دست دادن خواص است در حال حاضر به اقتصاد دایره‌ای جهانی و آینده پایدار کمک می‌کند.
در سال ۲۰۱۵ تقریباً ۴۴۰ میلیون تن مس در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است. مس نقش مهمی در ایجاد آینده ای سبزتر و پایدارتر برای جهان از طریق به کارگیری فناوری های نوآورانه جدید دارد.
در سال ۲۰۱۶، حدود ۹۱۶ کیلو تن مس در اتحادیه اروپا استخراج شد که حدود ۵ درصد از کل تولید جهان را تشکیل می داد. سایت های معدن مس اتحادیه اروپا در فنلاند، لهستان، پرتغال، اسپانیا و سوئد هستند.
و اما مس در سال ۲۰۲۱ میلادی به رکوردهای تاریخی از نظر قیمت رسید.تحلیلگران معتقدند با توجه به اینکه جهان در عصر گذار انرژی و انتقال به یک وضعیت پایدار و کم‌‌کربن قرار دارد، قیمت مس تا اطلاع ثانوی به نرخ‌‌های قبلی دوره ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ بازنخواهد گشت. از جمله دلایل تداوم نرخ‌‌های بالا برای مس در بازارهای جهانی، کسری قابل پیشبینی تولید است که باید در میان‌‌مدت از طریق بازگشایی معادن تعطیل شده، توسعه تدریجی معادن کنونی در کنار برنامه‌‌ریزی برای تمدید عمر رگه‌های در حال استحصال صورت گیرد.
مس برای انتقال موفقیت آمیز به آینده ای پاک تر، سبزتر و پایدارتر ضروری است. تخمین زده می‌شود که در ۳۰ سال آینده به مس بیشتری از آنچه تاکنون استخراج شده، نیاز خواهیم داشت.
خبر بد از استخراج مس با وضعیت کنونی این است که در حال حاضر، صنعت معدن حدود ۱۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه ای در جهان را ناشی می شود. استخراج معادن باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی مانند آلودگی هوا، آلودگی خاک و آب، از بین رفتن حیات گیاهی و جانوری، جنگل زدایی و فرسایش می شود. از سویی جهان بشدت به تغییر انرژی به دور از منابع سوخت مبتنی بر کربن نیاز دارد. اما افزایش در تولید و مصرف انرژی های تجدیدپذیر در سراسر جهان می تواند به طور متناقض، مشکلات زیست محیطی جهان را به دلیل نیاز به مواد معدنی و فلزات غیر قابل تجدید در مقیاس بزرگ تشدید کند.
استخراج مس و کلتان برای تولید زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر مانند توربین‌های بادی، پنل‌های خورشیدی و باتری‌های وسایل نقلیه الکتریکی مورد نیاز هستند. اکتشاف، استخراج و پالایش این معدن ها اغلب با محیط‌زیست ناسازگار هستند.
شاید به سرعت تجهیز شدن سیستم های استخراج معادن به انرژی های تجدید پذیر بتواند در ادامه، به کاهش تولید گازهای گلخانه ای و سبز شدن زمین کمک کند. سیستم های استخراج معادن باید زودتر اقدام به سبز شدن کنند.
هشت کشور اول از نظر ذخایر ثبت شده مس در جهان شیلی ۱۹۰ میلیون تن با سهم ۲۷ درصدی جایگاه نخست جهان است.استرالیا ۸۷ میلیون تن و سهم ۱۲.۵درصدی جایگاه دوم جهان را به خود اختصاص داده است.پرو ۷۰ میلیون تن و سهم ۱۰ درصدی، جایگاه سوم جهان را به خود متعلق کرده است.
کشورهای آمریکا ۳۹ میلیون تن، مکزیک ۳۸ میلیون تن، چین ۳۰ میلیون تن، لهستان ۲۶ میلیون تن، به ترتیب جایگاه چهارم تا هفتم جهان را در اختیار دارند.
ایران با ذخیره ۲۰ میلیون تن در جایگاه هشت جهان بوده و ۳ درصد سهم ذخایر جهان را در اختیار دارد.اما متاسفانه با وجود ذخایر شناخته شده نسبتا عظیم ایران، میزان تولید مس در کشور متناسب با سایر کشورها نیست،به نحوی که در سال ۲۰۲۰، شیلی با ۵.۷ میلیون تن بزرگترین تولیدکننده مس در جهان بوده و کشورهای پرو ۲.۵ میلیون تن، چین ۱.۷ میلیون تن، جمهوری دموکراتیک کنگو ۱.۳ میلیون تن، آمریکا ۱.۲ میلیون تن، استرالیا ۸۷۰ هزار تن، روسیه ۸۵۰ هزار تن، زامبیا ۸۳۰ هزار تن، مکزیک ۶۹۰ هزار تن و قزاقستان ۵۸۰ هزار تن در رتبه های دوم تا دهم قرار داشتند.
اما ایران با وجود این که از نظر معادن، دارای هشتمین ذخایر غنی مس جهان محسوب می شود، متاسفانه با تولید حدود ۲۸۰ هزار تن در سال و سهم ۱.۵ درصدی از تولید جهانی (با وجود داشتن سهم ۳ درصدی از ذخایر جهانی) و کسب رتبه ۱۲ در رده بندی میزان تولید، به وضوح نتوانسته سهم خود را از تجارت جهانی مس دریافت کند.
کشور چین در اکثر عرصه های مصرف مس ،جایگاه نخست را دارد. کشور هند نیز با توجه به صنعت رو به رشد خود در این سال‌های اخیر به دومین مصرف کننده بزرگ جهانی در عرصه مس تبدیل شده است. کشورهایی چون آمریکا، ژاپن، آلمان و روسیه از جمله بزرگترین مصرف کنندگان این فلز هستند.
میزان تولیدات مس در ایران حدود دو برابر نیاز داخلی است، بنابراین معمولا سالانه نیمی از مس تولیدی ایران، حدود ۱۵۰ هزار تن صادر می شود. در سال ۱۴۰۰ میزان درآمد ایران از صادرات مس حدود ۱.۶ میلیارد دلار برآورد شد. صادرات مس ایران عمدتا به کشورهای چین، هند، ترکیه و امارات متحده عربی است.
